Maliye Bakanı Naci Ağbal, yaptığı yazılı açıklamada, bugün TBMM'ye sevkedilen ve "torba yasa" olarak bilinen "Bazı Vergi Kanunları ile Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı'nın" içeriğine ilişkin bilgiler verdi.

Tasarı ile bu yıl vergi dilimlerindeki artış nedeniyle asgari ücretin bin 404 liranın altına düşmemesi için yasal düzenleme yapıldığını ifade eden Ağbal, "2017'de asgari ücret hiçbir şekilde bin 404 liranın altına düşmeyecek. Hazinenin borçlanma yetkisi, nakit dengesi hedefleri çerçevesinde 37 milyar lira yukarı çekiliyor. Bütçeye yeni gelir kaynakları oluşturuluyor." değerlendirmesinde bulundu.

Ağbal, taslakla savunma ve güvenlik harcamalarına yeni kaynaklar getireceklerine işaret ederek, artan risklerin savunma ve güvenlik birimlerinin silah-teçhizat kabiliyetlerinin artırılmasını zorunlu kıldığını bildirdi. Finans kuruluşlarının kurumlar vergisi oranının 2 puan artırılacağını aktaran Ağbal, şunları kaydetti:

"Bankalar, finansal kiralama şirketleri, faktoring şirketleeri, finansman şirketleri, ödeme ve elektronik para kuruluşları, yetkili döviz müesseseleri, varlık yönetim şirketleri, sermaye piyasası kurumlarıyla sigorta ve reasürans şirketleri ve emeklilik şirketlerinin kurum kazançları üzerinden ödeyecekleri kurumlar vergisi oranı yüzde 20'den yüzde 22'ye çıkarılıyor. Şirketlerin elde ettikleri karlardan ortaklarına dağıtmadıkları kısım için halihazırda gelir vergisi kesinti yapılmamaktadır. Yapılan düzenlemeyle sermayeye eklenen kar payları hariç, dağıtılmayan karlardan yüzde 1 oranında gelir vergisi stopajı yapılması öngörülüyor. Şirketler, aktiflerinde 2 yıldan fazla tuttukları gayrimenkulleri elden çıkarmaları halinde elde edilen kazancın yüzde 75'i kurumlar vergisinden istisna. Yapılan düzenlemeyle istisna oranı yüzde 50'ye indiriliyor. Ücret gelirleri için 1 Ocak 2018'den, diğer gelirler için ise 1 Ocak 2017'den geçerli olmak üzere gelir vergisi tarifesinin üçüncü diliminde yer alan gelirler için vergi oranı yüzde 27'den yüzde 30'a çıkarılıyor."

MTV düzenlemeleri

Ağbal, 2018'de ocak ve temmuz aylarında ödenecek Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV) tutarlarının değiştirilerek, 2017 yılında ödenen vergiye göre yüzde 40 oranında artırılacağını ifade etti. 2018 yılından sonra tescil edilecek binek otomobillerin MTV'sinin hesabında, aracın motor silindir hacmi yanında değerinin de dikkate alınacağının altını çizen Ağbal, "Taşıtın değerine göre artırımlı MTV geliyor. 2018 yılından sonra satın alınacak binek otomobillerin Motorlu Taşıtlar Vergisi'nde değer bazlı yeni bir sisteme geçiliyor. Vergilemede motor silindir hacmi yanında aracın değeri de bir ölçüt haline getiriliyor. Belirlenen değerlerin üzerinde taşıt değerine sahip araçlarda vergi tutarlarının yüzde 10 veya yüzde 20 daha fazla olması öngörülüyor. Bu uygulamaya 1 Ocak 2018'den sonra başlanacak." bilgisini paylaştı.

Bütçeye 500 milyon lira gelir

Ağbal, kola üzerinden yüzden 25 oranında alınan Özel Tüketim Vergisi'nin (ÖTV), yılbaşından itibaren meyveli gazozlarla enerji içeceklerinden de alınmaya başlanacağını belirterek, bu düzenleme sonucu bütçeye 500 milyon lira gelir sağlanmasının beklendiğini kaydetti.

Makaron olarak bilinen sigara kağıdının ÖTV kapsamına alındığını ve 20 adet makaron için 2,12 lira ÖTV getirildiğini ifade eden Ağbal, kefalet sandığıyla Türk Patent ve Marka Kurumunun elinde bulunan ihtiyaç fazlası kaynakların bütçeye aktarılacağını vurguladı. Ağbal, "Kefalet sandığının 480 milyon lira, Türk Patent ve Marka Kurumunun 150 milyon lira ihtiyaç fazlası nakit varlığı 2018 yılında merkezi yönetim bütçesine aktarılacak. Kültür ve Turizm Bakanlığı bünyesinde işletilen özel hesap kapatılarak bütün gelirleri bütçeye aktarılıyor." bilgilerini paylaştı.

Turizm yatırımcısına imkan

Ağbal, turizm yatırımcılarına büyük bir fırsat getirildiğine işaret ederek, turizm yatırımcılarının kira sürelerini 49 yıla uzatabileceklerini, isterlerse tesislerin olduğu yerleri satın alabileceklerini ifade etti. Turizm işletmelerinin, Hazineden aldıkları sahillerdeki yerlerde otel yatırımı yaptığını anımsatan Naci Ağbal, şunları kaydetti:

"Hazineden alırken 49 yıla kadar irtifak hakkı tesis edilmiş ancak şimdi görüyoruz ki bunların birçoğunun süresi bitmek üzere. Beş yıl, on yıl süresi kalan işletmeler var. Bu işletmelerimiz buralarda yatırım yapmak istiyor. Bankalardan kredi kullanmak istiyorlar, süre çok az kalınca bu imkanları kullanamıyorlar. Hükümet olarak turizm sektörünün içinde bulunduğu durumu da dikkate alarak bu işletmelerimize bir imkan getirmek istedik. Bu düzenleme yasalaşırsa, 49 yıllık kira süresinin bitimine ne kadar kalırsa kalsın yeniden kira süresini 49 yıla tamamlayacağız. Yatırımcımız isterse, bu yeri bedelini ödeyip satın da alabilecek. Böylece ülkemiz ekonomisine önemli katkılar sağlayan bu turistik tesislerde yeni yatırımlar yapılacak, Türk turizmi kazanacak."

Maliye Bakanlığından irtifak hakkıyla yer kiralayanların, bu yerleri satın almak istediklerinde en fazla 2 yıl vadeyle ödeme yaptıklarını belirten Ağbal, süreyi 5 yıla uzatacaklarını kaydetti. Ağbal, Hazine taşınmazlarında izinsiz yapılan binaların sahiplerine, belediyeler üzerinden satıldığına işaret ederek, "Mevcut düzenlemede bu yapıların 19 Temmuz 2003'ten önce yapılmış olması gerekmektedir. Yapılan düzenlemeyle bu tarih 31 Aralık 2009'a çekiliyor." değerlendirilmesinde bulundu.

Emlak vergisine sınır

Ağbal, belediyelerin yaptığı aşırı artışlara karşı vatandaşı korumak için tavan uygulamasına geçileceğini de ifade ederek, 2017 yılında bütün belediyelerin, arsa ve arazilerin emlak vergisine esas kıymetlerini komisyonlar vasıtasıyla yeniden belirlediğini anımsattı. Belirlenen bu kıymetlerin, gelecek sene vatandaşların ödeyeceği emlak vergisi hesabında kullanılacağını aktaran Ağbal, "Aşırı, astronomik olarak belirlenen kıymetlerin önüne geçmek için 2017 yılında arsa veya arazi değeri neyse 2018 yılı için yapılacak değer artışı hiçbir şekilde bu değerin yüzde 50'sini geçemeyecek şekilde yasal düzenleme yapılmaktadır." ifadelerini kullandı.

"Cep telefonu görüşmeleri alınan ÖİV'e yeni düzenleme"

Telekom sektörünün kamuya yükümlülükleriyle i̇lgi̇li̇ köklü deği̇şi̇kli̇klere gi̇di̇ldiğine dikkati çeken Ağbal, yüzde 25, yüzde 15 ve yüzde 5 şeklinde farklı oranlarda uygulanan Özel İletişim Vergisi'nin (ÖİV) yüzde 7,5 olarak tek oranda birleştirildiğini belirtti.

Ağbal, cep telefonu görüşmelerinden yüzde 25, sabit telefon görüşmelerinden yüzde 15, data ve internet hizmetlerinden yüzde 5 oranında alınan ÖİV'nin yüzde 7,5 olarak tek oranda yeniden düzenlendiğini ifade ederek, "Böylece vatandaşlarımız telekom hizmetlerinin vergilendirilmesindeki karmaşık yapıdan kurtuluyor ve vergi oranları aşağı indiriliyor." değerlendirmesinde bulundu.

Ağbal, ön ödemeli hatlardan alınacak ÖİV'nin sağlanan hizmete göre farklılaştırılacağını belirterek, yurt dışında gerçekleşen telefon konuşmaları ile data hizmetleri için yurt dışındaki operatöre ödenen bedeller üzerinden KDV ve ÖİV alınmayacağını vurguladı.

Bankaların türev işlemlerine BSMV istisnası

Finans sektörüne yeni vergi kolaylıklarının yolda olduğunu aktaran Ağbal, bankalar tarafından yapılan türev işlemlerde Banka Sigorta Muamele Vergisi (BSMV) istisnası getirildiğini kaydetti.

Ağbal, finansal kiralama ve finansman şirketlerine özel karşılık ayırma ve bu karşılık tutarı kadar vergi matrahından indirme imkanı getirildiğinin altını çizerek, şöyle devam etti:

"Finansal kiralama ve finansman şirketlerine bankalar gibi takip sonucu elde ettikleri taşınmazların satışı kapsamında oluşan kazanca vergi istisnası getiriliyor. Kamu özel iş birliği projelerinin finansmanında yurt dışından kaynak teminini kolaylaştırmak amacıyla özel amaçlarla kurulan şirketler kanalıyla getirilecek finansman için düzenlenecek sözleşmelerden Damga Vergisi ve harç alınmaması öngörülüyor."

Gümrük Vergi̇si̇'nde muafi̇yetler kaldırılıyor

Tasarıda, Gümrük Vergisi'nden muaf ürünler için muafiyetlerin kaldırıldığını, bunun yerine vergi had ve nispetlerinin sıfır olarak belirlendiğini ifade eden Ağbal, "Böylelikle dış ticaret politikasının gerekleri çerçevesinde Bakanlar Kuruluna bu ürünler için de vergi getirme imkanı sağlanıyor." değerlendirmesinde bulundu.

Ağbal, engellilere ÖTV'siz araç satışı uygulamasındaki̇ suistimallerin önüne geçmek için bu uygulamanın vergisiz fiyatı 70 bin liranın altındaki araçlarla sınırlandırıldığını bildirdi.

Merkez Bankasına bilgi toplama yetkisi

Tasarıda şirketlerin döviz cinsinden borçlanmalarını takip etmek ve döviz borçlanmasına ilişkin riskleri belirleyip ona göre para politikası tedbirleri almak amacıyla Merkez Bankasına bilgi toplama yetkisi verildiğini vurgulayan Ağbal, yurt dışında yatırım yapma amacıyla kurulan fonlara, Türkiye'de yapacakları yatırımlar kapsamında Hazine Müsteşarlığı bütçesinden kaynak aktarılabilmesine imkan sağlandığını belirtti.

Ağbal, Hazine Müsteşarlığınca girişim sermayesi fonlarına ve katılım bankalarının oluşturdukları fonlara kaynak sağlanabilmesi amacıyla yasal düzenleme yapıldığına işaret ederek, sermaye piyasalarının derinleştirilmesi ve araç çeşitliliğinin artırılması amacıyla kitle fonlama platformları üzerinden sermaye piyasalarında kaynak toplanmasına imkan sağlandığını bildirdi.

Mükellefler bütün işlemlerini elektronik ortamda yapabilecek

Ağbal, düzenlemeyle vergi dairelerince mükellefle yapılan her türlü işlemin elektronik ortamda gerçekleştirilmesine imkan veren yetki düzenlemesine gidildiğinin altını çizerek, "Mükellefler vergi dairesine gitmeden bütün işlemlerini elektronik ortamda yürütebileceklerdir. Böylece Maliye Bakanlığı e-devlet uygulamalarında yeni dönemin öncüsü sayılabilecek bir uygulamayı başlatıyor." değerlendirmesinde bulundu.

Ayrıca, yurt dışında düzenlenmiş banka kartlarının vergi borçlarının ödenmesinde kullanılması halinde bankaların bu ödemeler üzerinden komisyon almasına imkan sağlandığını aktaran Ağbal, şunları kaydetti:

"Gerçek kişiler için ikametgah adresi olarak MERNİS adresinin tebligat adresi şeklinde kullanılmasına imkan sağlanmaktadır. Vergi borçlarını süresinde ödemeyen mükelleflere yapılan ödeme emri tebligatlarında ödeme veya mal bildiriminde bulunma için öngörülen 7 günlük süre 15 güne çıkarılmaktadır. İhtiyati haciz ve ihtiyati tahakkuk uygulamalarında, bu işlemlere karşı dava açma süreleri 7 günden 15 güne çıkarılmaktadır. Vergi borçlarını süresinde ödemeyen mükelleflere bu borçlarını ödemeleri veya mal bildiriminde bulunmaları için verilen 7 günlük süre mükelleflere yardımcı olmak amacıyla 15 güne çıkarılmaktadır. Transfer fiyatlandırmasıyla ilgili yöntem belirleme anlaşmalarında (peşin fiyatlandırma anlaşmaları) alınmakta olan 57 bin lira harç kaldırılmaktadır."

Yurt dışından Türkiye'de e-ticaret yapanlara vergi mükellefi zorunluluğu

Ağbal, kayıtdışılıkla mücadele ve tahsilat etkinliğinin artırılması için düzenlemeler kapsamında "Vergi borcu yoktur" uygulamasının yapıldığı kamu kurumlarının kapsamının genişletildiğini ifade ederek, elektronik ticarette vergi güvenliğini sağlamak amacıyla internet ortamında ticari faaliyette bulunanlara Gelir İdaresi Başkanlığına (GİB) bildirimde bulunma yükümlülüğü getirildiğini kaydetti.

Elektronik ortamda yurt dışından Türkiye'deki nihai tüketicilere hizmet sunanlara KDV bakımından Türkiye'de vergi mükellefi olma kuralı konulduğuna dikkati çeken Ağbal, GİB'e kayıt dışı ekonomiyle mücadele ve tahsilat etkinliğini artırmak amacıyla çeşitli kaynaklardan veri toplaması ve risk analizine tabi tutabilmesi imkanı sağlandığını bildirdi.

Ağbal, "GİB ile SGK'nın mükelleflere yapacakları iade sırasında diğer idarenin alacağı varsa, yapılacak iadeden mahsup edilmesi de öngörülmektedir." ifadelerini kullandı.

Kaçak sarmalık tütün ticaretiyle etkin mücadele

Ağbal, taslakta kaçak sarmalık tütün ticaretiyle mücadele için kapsamlı düzenlemeler yapıldığını belirterek, tütün üretiminde açık artırma sisteminin kaldırıldığını, üretiminin sadece sözleşmeli olarak yapılmasına izin verildiğini, sözleşmeli üretim dışında tütün üretene idari, ticaretini yapanlara adli cezai müeyyide getirildiğini kaydetti.

Sözleşmeli olarak ürettiği tütünü alıcısına satmayıp yasa dışı yollardan satmak isteyenlere idari para cezası getirildiğine dikkati çeken Ağbal, "Makaron veya yaprak sigara kağıdına ticari amaçla sarmalık kıyılmış tütün doldurulması, satılması, bulundurulması ve nakledilmesi yasaklanarak, yasağa aykırı hareket edenlere cezai müeyyide öngörülmektedir. Kendi ihtiyacı için 50 kilograma kadar üretenler hariç, idari para cezasının tek kademe olarak uygulanması düzenlenmektedir." ifadelerini kullandı.

Arazi toplulaştırma projeleri hızlandırılacak

Arazi̇ toplulaştırma projeleri̇ni̇n hızlandırılması amacıyla önemli̇ düzenlemeler yapıldığını vurgulayan Ağbal, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığına bu projelerin uygulanması esnasında süreci hızlandırmak için yeni yetkiler verildiğini ve yapılan işlemler üzerindeki vergilerin kaldırıldığını bildirdi.

Ağbal, madenci̇li̇ği̇n geli̇şmesi̇ ve maden sahalarının etki̇n kullanımını sağlamak amacıyla önemli̇ deği̇şi̇kli̇kler yapıldığına işaret ederek, maden ruhsatlandırma işlemleriyle ilgili ÇED raporu hazırlanmasında kamu kurumlarının 3 ayda işlemlerini bitireceklerini, belirli hallerde ÇED raporunun aranmaması hususunun düzenlendiğini kaydetti.

Diğer önemli düzenlemeler

Türk Ticaret Kanunu'ndaki değişikliklere paralel Merkez Bankası içinde yer alan Denetleme Kurulunun kaldırıldığını belirten Ağbal, taslakta yer alan diğer düzenlemeleri şöyle sıraladı:

- Mevsimlik tarım işçisi olarak bir başka ilde çalışmak amacıyla geçici yer değiştirenlerin kimlik bildirimlerinin, bu kişilerin yaşadıkları geçici yerleşim alanlarında doğrudan kolluk kuvvetlerince alınması sağlanacak.

- Bakıma ihtiyacı olan engellilere özel bakım merkezlerinde sunulacak bakım hizmetinin karşılığı kişi başına aylık bakım ücreti tutarıyla bakıma ihtiyacı olan engellinin evde bakımına destek için verilecek aylık sosyal yardım tutarı her yıl Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ile Maliye Bakanlığı tarafından müşterek belirlenecek.

- Kamu kurum ve kuruluşlarıyla gerçek ve tüzel kişilerin mülkiyetindeki taşınmaz kültür ve tabiat varlıklarının korunması ve değerlendirilmesi, 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu hükümlerine uygun olarak kendileri tarafından sağlanacak.

- Sulama alanlarında kalan tarım arazilerinin zorunlu nedenlerle tarım dışı amaçlarla kullanılmasının gerektiği durumlarda Toprak Koruma Kanunu hükümleri uygulanacak.

- Vakıflar Genel Müdürlüğüne ve mazbut vakıflara ait taşınmazların kira süresi 3 yıldan 10 yıla çıkarılacak. Ayrıca onarım veya inşa karşılığı kiralamalarda; onarım ve inşa bedeli göz önüne alınarak kira süresi Genel Müdürün onayıyla 20 yıla, Meclis kararıyla 49 yıla kadar tespit edilebilecek.

- Vakıflar Genel Müdürlüğünce vakfiyelerde yer alan hayır şartlarını gerçekleştirmek üzere amacı veya faaliyet konuları arasında eğitim, sağlık, kültür veya sosyal yardım bulunan yurt dışında kurulu tüzel kişilere Başbakan yardımcısının onayıyla şartlı veya şartsız yardım yapılabilmesi sağlanacak.

- Spor Toto Teşkilat Başkanlığına spor loto ihalesine ilişkin bazı hususlarda ilave yetkiler verilerek, ihalenin gerçekleşmemesi halinde bir yıla kadar pazarlık usulüyle hizmet ihalesi yapma yetkisi tanınacak.

- Devlet desteklerine ilişkin ikinci mevzuatın çıkarılmasında süre Bakanlar Kurulu kararıyla belirlenecek.

- Büyükşehir Belediye Kanunu'nda yapılan değişiklik sonrası köy iken mahalleye dönüşen yerlerde bulunan ve vergiden muaf işletmelerin bu muafiyetleri mahalleye dönüştükten sonra da 2020 yılı sonuna kadar devam edecek.

- Belediyelerin sokak aydınlatma giderlerinin Hazine tarafından karşılanmasına ilişkin sistemde değişiklikler yapılıyor.

- TCDD Taşımacılık AŞ’nin kamu hizmet yükümlülüğü süresi 2020 yılı sonuna kadar uzatılacak.

- Tüketici Koruma Kanunu'nda denetime bağlı ortaya çıkan idari para cezaları, makulleştirmek amacıyla aşağı çekiliyor.

- Kişisel Verileri Koruma Kanunu'nda sistemin işleyişinde ortaya çıkan sorunları çözmek ve sistemi etkin bir şekilde hayata geçirmek için düzenlemeler yapılması öngörülüyor.

- Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu (DFİF) kaynaklarının kullanımında haksız ve yersiz alınan teşvik ve primlerin tahsilinde 6183 sayılı Kanun'un uygulanması sağlanıyor.

- Köy yerleşim alanında köy tüzel kişiliğinden satın aldığı arsada evini öngörülen sürede yapmayan veya bedelini ödemeyenlere 31 Aralık 2020’ye kadar ilave süre veriliyor.

- Liman sahası içindeki batık gemilerle havalimanlarında bırakılan uçakların kaldırılmasını sağlamak üzere çerçeve düzenleme yapılıyor.

- Sivil havacılık alanında uçuş emniyetini artırmak üzere kapsamlı düzenlemeler yapılıyor.

- "Şehit çocuklarının kamuda istihdamı"