Ahmet Varol / Yeni Akit

Malezya seçimleri

Malezya’da 19 Kasım Cumartesi günü genel seçim yapıldı. Bu ülkede çok sayıda siyasi parti bulunduğundan, çoğunlukla bunlar aralarında ittifak veya cephe adını verdikleri birtakım ortaklıklar oluşturarak birlikte seçimlere giriyorlar. İttifakın rengini daha çok onun başını çeken partinin veya hareketin rengi belirliyor. Aynı zamanda o partinin veya hareketin lideri ittifakın da lideri olduğu için siyasi arenada ona nispet ediliyor.

Son seçimlerde de bu şekilde ittifaklar oluşturuldu. Bu kez öne çıkan ise başını Enver İbrahim’in çektiği Umut İttifakı oldu. Son bilgilere göre bu ittifak 222 sandalyeli parlamentoda 82 sandalye elde etti. İkinci sırada liderliğini Muhyiddin Yasin’in yaptığı Ulusal İttifak yer aldı ve o da 73 sandalye elde etti.

Başını Birleşik Malay Milli Organizasyonu (UMNO)’nun çektiği Ulusal Cephe ise önemli bir gerileme yaşadı ve parlamentoda sadece 30 sandalye elde edebildi. Ancak onun gerileme yaşaması 2018 seçimlerinde başlamıştı. O seçimlerde başını Mahatir Muhammed’in çektiği Halkın Umudu İttifakı parlamentoda 115 sandalye kazanarak önemli bir zafer elde etmiş ve başını UMNO’nun çektiği Ulusal Cephe iktidarına son vermişti.

Hatta 2018 seçimleri sonrasında yapılan yorumlarda Mahatir Muhammed’in zaferi üzerinde durulurken onun, UMNO’nun başını çektiği ittifakın 60 yıllık siyasi iktidarına son verdiğine dikkat çekiliyordu. Oysa bu cephenin 60 yıllık iktidarının üçte birlik kısmında başını yine Mahatir Muhammed çekti. 1981-2003 arasında Ulusal Cephe’nin başını çeken UMNO’nun liderliğini dolayısıyla bu cephenin kurduğu hükümetlerde başbakanlık görevini Mahatir Muhammed yürüttü. Sonra iktidarı kaybederek değil kendini emekli ederek siyaset sahnesinden çekildi. Ama daha sonra yeniden siyasete döndü ve 2018 seçimlerinde farklı bir siyasi ittifakın başında seçimlere girerek yeni bir siyasi zafer kazandı ki bunda onun karizmasının önemli rolü olduğunu söylemek mümkündür.

Ama Mahatir Muhammed, 97 yaşında girdiği 19 Kasım 2022 seçimlerinde kendi bölgesinde seçimi kaybettiği için parlamentoya girmeyi başaramadı. Bu da onun 1969’dan bu yana girdiği seçimler içinde kaybettiği ilk seçim oldu. Anlaşıldığı kadarıyla kendini emekliye ayırdıktan sonra yeniden siyaset meydanına dönen ve 97 yaşında hâlâ bu meydanda at koşturmaya kalkışan Mahatir Muhammed’i bu kez Malezya halkı emekliye ayırdı.

Son seçimlerde birinci olan Umut İttifakı’nın başını çeken Enver İbrahim, ABIM kökenlidir.

Açık okunuşu Malezya İslami Gençlik Hareketi olan ABIM, 1971’de Malezya Müslüman Öğrenciler Birliği üyesi öğrenciler tarafından kuruldu. Kuruluşundan kısa süre sonra Malezya İslam Partisi (PAS)’la bir ittifak kurdu. 1974’ten sonra Enver İbrahim’in liderliğinde önemli mesafeler katetti. ABIM, Mevdudi’nin kurduğu Cemaati İslâmiye’yle Müslüman Kardeşler’i kendine örnek ediniyordu. Malezya’nın her alanda İslam hükümleriyle yönetilen bir ülke olması gerektiği söylemine sahipti.

Önce gençlik hareketi içinde öne çıkan Enver İbrahim daha sonra siyaset sahnesinde de boy gösterdi. Bu amaçla ülkesinin en etkili partisi durumundaki Birleşik Malay Milli Organizasyonu (UMNO) saflarına katıldı. Onun bu partiye katılması normalde PAS tarafında durması beklenen bir kesimi de UMNO tarafına çekti. Enver İbrahim bir yandan da bu partinin ülkedeki İslamileşme faaliyetlerine sıcak bakmasını sağladı. Ancak onun ve onunla aynı düşüncedeki İslamcı aydınların UMNO’yu gerçek anlamda bir İslami kimliğe kavuşturabildikleri söylenemez.

Enver İbrahim daha sonra Mahatir Muhammed’in gadrine uğradı ve hapse girdi. UMNO’dan da koptu. Hapisten çıktıktan sonra onunla arasındaki buzlar yine eridi.

Son Malezya seçimlerinde her ne kadar başını Enver İbrahim’in çektiği ittifak birinci olduysa da hükümeti kurmaya yetecek bir çoğunluğu elde edebilmiş değil. O yüzden bir koalisyon formülü oluşturması gerekiyor. Haberlerde belirtildiğine göre kral, iki büyük ittifakın aralarında anlaşmasını istedi. Ama henüz bir anlaşma sağlanmış değil.