Mehmet Garip Tanyıldızı / Akşam

Kültürel iktidar yolda mı?

Kültürel iktidar meselesi üzerine kafa yormak...

"Kültürel iktidar" kavramsallaştırmasını satın almak zorunda değiliz.

Zira ne toplumsal kültür ne de "kültür ve sanat" faaliyetleri, kavramın yaptığı çağrışımın büyüklüğünü karşılıyor.

Kültür ve iktidar kavramları ancak daha geniş bir zemine oturursa, ideolojik kesimlerin buradaki hakimiyet mücadelesi daha anlamlı olur ve kültürel iktidara sahip olmak bir "üstünlük/gurur" sebebi olabilir.

Yani, kültür eğer siyasal, ekonomik, toplumsal, sanatsal vb. tüm alanlara yayılırsa gerçek bir iktidardan söz edebiliriz.

Bu iktidar kendini anlam ve dil dünyasında gösterebilir.

Orijinal karakteriyle kültür, anlam ile ters düştüğü için buradaki kültürden kastın Zeitgeist yani zamanın ruhu olduğunu söylemeliyiz.

Bir anlam dünyası, Zeitgeist'e rengini ve tonunu verebildiği ölçüde başarılı olmuştur.

Zeistgeist'in rengi dilde açığa çıkar.

Bu anlamda, kültürel iktidarın kimde olduğu sorusunun cevabı diskursif/söylemsel hakimiyetin nerede olduğu sorusunun cevabıyla aynıdır.

Küresel müesses nizamın hakimiyetinde de lokal düzeyde de bunun yansımalarını görebiliriz.

Türkiye'nin ilk yüzyılında tam manasıyla gerçekleşmiş bir kültürel iktidardan söz edemeyiz.

Çünkü uzun yıllar toplumun geist'i ile devletin ve elitlerin geist'i arasında bir çatışma hali süregeldi.

Ne toplumun geist'i devlet ve elitlerce makbul görüldü ne de devletin ve elitlerin geist'i toplum tarafından tam olarak içselleştirildi.

Hiçbir geist gerçek bir kültürel iktidar sürmedi.

Günümüzde şahit olduğumuz, devlet ve toplumun, eskiye nispeten, birbirine yaklaşması bir kültürel iktidar oluşumu ihtimalini güçlendiriyor.

İlk defa, farklı ideolojiler bu kadar aynı zeminde mücadele ediyor.

Bu çatışmanın sonunda yeni bir Zeitgeist doğabilir.