HAKSÖZ HABER

Cuma gecesi 22.00’de ilan edilen, Cumartesi ve Pazar gününü ihtiva eden iki günlük sokağa çıkma yasağı toplumun geniş bir kesiminde paniğe sebep oldu. Haftalardır hiçbir surette sokağa çıkma yasağı ilan edilmeyeceğine ilişkin beyanların ardından ani bir kararla ilan edilen sokağa çıkma yasağı market ve fırınların önünde panikle kuyruğa giren kalabalıkların bu kez Corona Virüs’e ilişkin alması gereken tedbirleri de unutturdu.

Sokağa çıkma yasağı kararının 10 Nisan Cuma gecesi ilan ediliş biçimini “kriz yönetiminde psikolojinin önemi” açısından başarısız bulan Prof. Dr. Kemal Sayar sosyal medya hesabında ortaya çıkan tabloyu değerlendirdi. Psikiyatrist Sayar, sokağa çıkma yasağının önceden ve istikrarlı vurgularla sadece iki günü kapsayacağı, fırın ve marketlerin açık olacağına dair bütün kanallardan topluma beyan edilmesi gerektiğinin altını çizdi.

Toplumu Suçlamanın Mantığı Yok

Sokağa çıkma kararını duyan insanların panik halinde sokaklara fırlamasını, market ve fırınların önünde kuyruğa girmesini suçlamanın yersiz olduğu değerlendiren Prof. Dr. Sayar korku ve kaygı duygularının insanları istifçiliğe yönelttiğine dikkat çekti. Korku, kaygı durumlarının tabiatı icabı rasyonel-mantıklı olmaktan uzak tutumlar şeklinde tezahür ettiğini ve bu tutumun da bir nevi belirsizlikle mücadele biçimi olduğunu hatırlattı. Panik halinde endişeli insanların daha da endişeli davranışlara yöneldiğini unutmanın bir neticesi olarak “iki günde neyin korkusu?” gibi toplumu suçlayıcı söylemler yaygınlaştı.

Kemal Sayar’ın konuya ilişkin mesajları şöyleydi:

* 'İki günde neyin korkusu?' deniyor. Bu ısrarla vurgulanmalıydı, insanlar panik anında mesajın bütününü değerlendirmez. Herkes aynı değil. 'Market, fırıncı vb açık olarak SADECE iki gün evde kalacağız' diye bütün kanallardan vurgulanmalıydı. Kriz yönetiminde psikoloji önemli.

* Sokak yasağıyla ilgili insanları suçlamayalım. Bu yasak çok daha dikkatli bir biçimde topluma duyurulabilirdi. Marketler açık bırakılabilirdi. Belirsizlik, 'kıtlık korkusu' uyandırdı ve insanları hayatta kalma dürtüsüyle sokağa döktü. Korku anında rasyonel tepki vermek zor.

Psikolojik Kazanımlar da Darbe Aldı

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın Corona Virüs hadisesinin çıkışından bugüne sergilemiş olduğu toplumu bilgilendirici, yönlendirici ve yatıştırıcı tavrıyla elde edilen psikolojik kazanımlar bir gece yarısı aniden ilan edilen sokağa çıkma yasağıyla ciddi bir darbe yemiş oldu. Üstelik Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın mutad olarak yaptığı günlük bilgilendirme toplantısının birkaç saat sonrasında gelen bu sokağa çıkma ilanı Sağlık Bakanı ve Bilim Kurulu’nun da bilgisi dışında gerçekleşmiş gibi bir manzara çıktı ortaya.

Sokağa çıkma yasağı kararı sonrası ortaya çıkan panik manzarasını kriz dönemlerinde kitlelerin psikolojisini tamamen göz ardı ederek “kuruyemiş, cips ve kola kuyruğuna girmiş şuursuz ve açgözlü güruhlar” şeklinde niteleyen ahlaksız trollerin söylemi yine etrafı kapladı. Ancak sıkıntı ve belirsizliğin ağır bastığı, stresin kol gezdiği böylesi iklimlerde sağlık yönetimi ve siyasi iradenin kitle psikolojisine uygun usul, üslup ve zamanlamaya göre hareket etmesinin gereği son olayla birlikte bir kez daha ortaya çıktı.