İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), Suriye’nin kuzeyindeki Han Şeyhun kasabasında en az 100 kişinin ölümüne yol açan kimyasal silah saldırısının birinci yılında yayımladığı açıklamada, kimyasal silah saldırılarını önlemeye yönelik uluslararası çabaların sonuçsuz kaldığını vurguladı.

New York merkezli örgüt, Suriye’de en ölümcül kimyasal silah saldırısının yapıldığı 21 Ağustos 2013’ten, rejimin kuşatma altında tuttuğu Doğu Guta’da klor gazı kullandığı 25 Şubat 2018 tarihine kadar olan kanıtları analiz ettiğini ve 7 farklı kaynaktan alınan verilere dayandırdığı bilgiler doğrultusunda 85 kimyasal silah saldırısının çoğundan rejimin sorumlu olduğu sonucuna ulaştığını bildirdi.

AA’da yer alan habere göre, açıklamada, Birleşmiş Milletler (BM), Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü (OPCW) ve ülkelerin önleme çabalarına rağmen Suriye’de rejimin kimyasal silah kullanmayı sürdürdüğü belirtildi.

“BMGK ve OPCW Olanları Sessizce İzliyor”

HRW Orta Doğu Direktör Yardımcısı Lama Fakih, konuyla ilgili değerlendirmesinde, kimyasal silah kullanımını yasaklayan anlaşmanın bu silahların sürekli kullanımına devam edilmesiyle hiçbir işe yaramama riski olduğunu belirtti.

Fakih, Han Şeyhun’daki saldırının üzerinden bir yıl geçmesine rağmen BM ile OPCW tarafından, kimyasal silah kullanımının önlenmesi konusundaki çabaların arttırılmadığını ifade etti.

“Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) ve OPCW, Suriye’deki kimyasal silah savaşı kâbusunun gerçeğe dönüşmesini sessizce izliyor.” ifadesini kullanan Fakih, uluslararası topluma harekete geçme çağrısında bulundu.

“Sorumlular Hâlâ Cezasız Kalmaya Devam Ediyor”

Açıklamada örgüt, BMGK’ye geçen sene Rusya’nın vetosu nedeniyle görev süresi yenilenemeyen Suriye’de kimyasal silah kullanımını soruşturan BM mekanizmasına alternatif bulma ve Han Şeyhun saldırısının sorumlularına yaptırım uygulama çağrısı yaptı.

BM mekanizmasının görev süresinin dolmasından bu yana Esed rejiminin en az 5 kimyasal silah saldırısı düzenlemiş olabileceği ve bunları soruşturacak herhangi bir mekanizmanın bulunmadığı belirtilen açıklamada, saldırıların sorumlularının hâlâ cezasız kalmaya devam ettiğine dikkat çekildi.

Ne Olmuştu?

Suriye’de kimyasal silah kullanan tarafların tespiti amacıyla 2015 yılında oluşturulan BM misyonu JIM, BMGK tarafından incelenmesi istenen kimyasal silah saldırılarını soruşturmuş ve daha önce de üç olayda Esed rejiminin, bir olayda da IŞİD’in kimyasal silah kullandığını tespit etmişti.

BM misyonu, 26 Ekim 2017’de BMGK’ye sunduğu raporunda Han Şeyhun’da en az 100 kişinin hayatını kaybetmesine yol açan kimyasal silah saldırısının Esed rejimi tarafından gerçekleştirildiğini ve bu olayda sarin gazı kullanıldığını açıklamıştı.

Buna karşın rejimin 4 Nisan 2017’de Han Şeyhun’da kimyasal silah kullandığını ortaya koyan BM raporunun sonuçlarını kabul etmeyen Rusya, söz konusu mekanizmanın görev süresinin yenilenmesini veto etmişti.