Fatih Demir-HAKSÖZ HABER

Suriyeli çiftçi Ahmet el Amin, Middle East Eye'a İdlib eyaletinin güneyindeki Cebel el Zaviye'den konuştu: "Geçen ay bir Rus balistik füzesi düştü ve yaklaşık 30 yaşındaki zeytin ağaçlarını yok etti. Ayrım gözetmeyen bombardımanlar toprağı silip süpürdü, tarım alanlarını kayalık ve tarıma elverişsiz hale getirdi. Tarım arazileri savaş kalıntılarıyla dolu. Çok yıllık ağaçlar meyvelerini bozan şarapnellerin çarpması sonucu kesiliyor."

Topraklarını üretkenliğe kavuşturmak için çalışan çiftçiler için, her adımda geçim kaynaklarından daha fazlasını tehdit eden potansiyel tehlikeler bulunuyor. Gizli mayınlar, el yapımı patlayıcılar ve her an düşecek olan bombalar tarım alanlarını ve insanların geçim kaynaklarını yerle bir etti.

Birleşmiş Milletler İnsani İşler Koordinasyon Ofisi'ne göre, Nisan ayında kuzeybatı Suriye'de patlamamış mühimmat ve el yapımı patlayıcı bombalar en az üç sivilin ölümüne neden olurken beş kişiyi de ağır yaraladı.

‘Beyaz Baretliler’ olarak bilinen Suriye Sivil Savunma grubu, mart ayında yayınladığı bir raporda, misket bombalarının Suriye hükümeti ve Rus güçleri tarafından yaygın olarak kullanılması nedeniyle siviller için en büyük tehlikeyi oluşturduğu uyarısını yineledi.

Grup, uluslararası alanda yasaklanmış 11 çeşit silahın kullanıldığını belgelediğini ve hükümet yanlısı güçleri "nüfusa mümkün olan en büyük zararı vermeyi amaçlayan sistematik bir politikanın" parçası olarak mayın ve misket bombası kullanmakla suçladı.

Sivil savunma grubu Beyaz Baretliler 2021 ile 2022'nin ilk üç ayında savaş kalıntılarının neden olduğu ve sekizi çocuk 15 kişiyi öldüren ve 27 kişiyi yaralayan 20 patlamaya müdahale ettiklerini açıkladı.

Beyaz Baretliler, geçtiğimiz çarşamba günü, İdlib'in güneyindeki Korin köyündeki tarım arazisinde meydana gelen patlamada bir çocuğun da ağır şekilde yaralandığını belirtti.

Grup, ayrıca, Suriye'nin kuzeybatısındaki UXO (patlamamış mühimmat) ekiplerinin şimdiye kadar ‘dört Beyaz Baretli gönüllünün’ hayatları pahasına, 21.000'den fazla misket bombası da dahil olmak üzere 23.000'den fazla mühimmatı imha ettiğini söyledi.

Tarım arazilerine döşenen mayınlar

Beyaz Baretliler, hasat mevsimi öncesinde, çiftçileri savaş kalıntıları ile patlamamış mühimmata karşı uyaran, bilinçlendirme kampanyaları yürütüyor.

Amin gibi binlerce çiftçi, topraklarını canlandırmak için hayatlarını riske atmak zorunda kalıyor. Çoğu durumda ailelerini ve topluluklarını nesiller boyu ayakta tutan bir yaşam biçimini terk etmek arasında bir seçim yapmakla karşı karşıya bulunan çiftçiler, Suriye’deki tarımın neredeyse yok edildiğini söylüyor.

Şu anda Türkiye destekli muhalifler tarafından kontrol edilen Afrin bölgesinde, binlerce mayın tehlikesi nedeniyle binlerce çiftçi ekili arazileri ile çiftliklerini terk etmek zorunda kaldı.

Bölge, 2018'in başlarında Türkiye’nin düzenlediği askeri harekata karşı, YPG tarafından geri çekilmezden evvel mayınlarla döşendi.

Mayınlar, toprağı işleyen çiftçiler, traktörler tarafından zaman zaman toplansa da binlerce hayvan mayınlar nedeniyle telef oldu.

Metruk tarım arazileri

Mayınlar, şimdi Suriye hükümetinin kontrolü altındaki bölgelerde hala bir tehlike. Bir zamanlar ekinler ve ağaçlarla dolu olan Şam yakınlarındaki daha önce verimli olan topraklar, 2018'de hükümet güçleri tarafından yeniden ele geçirildikten sonra büyük ölçüde tahrip edildi.

Bölgede çalışan eski bir çiftçi MEE'ye verdiği demeçte, "Hükümet mayınları ve patlamamış mühimmatı temizlemek için herhangi bir çaba göstermediği için tarım arazilerinin çoğu hala terk edilmiş durumda. Bu koşullar, hükümetin 2014'ten beri ülkenin farklı yerlerinde geri aldığı geniş alanlardaki çoğu tarım arazisi için de geçerli." dedi.

Almanya merkezli haber şirketi Unbias the News ile ortaklaşa hazırlanan raporda, "Askeri kontrol için araziler kamulaştırıldı, ağaçlar kesildi ve sivil ve tarım alanlarına ölümcül deney silahları atıldı" denildi.

Raporda, Suriye Devlet Başkanı Beşar Esed'in ana müttefiki olarak Rusya'nın çatışmadaki rolü de vurgulandı. Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu, 2018'de bir Rus devlet medyası raporuna atıfta bulunarak, Rusya'nın, Suriye'yi yeni silahlar için bir test alanı haline getirdiğini söylemişti.

Raporda ayrıca, Suriye hükümet güçlerinin, Suriye’nin kuzeybatısında 110.000 hektarı yok ettiğini ve bir "kavrulmuş toprak" politikası yürüttüğü belirtildi.

Kirlenmiş toprak

Suriyeliler için, ülkenin tarım arazilerinin tahribatının etkisi acil ve hayati tehlike arz ediyor. Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programına göre, yaklaşık 12,4 milyon Suriyeli gıda güvensizliğinden muzdarip ve nüfusun yüzde 90'ından fazlası yoksulluk sınırının altında yaşıyor.

Radio Rozana'nın raporunda, Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü tarafından yapılan ve "modern savaşın, bozulmayan imha silahlarından ve çatışmanın sona ermesinden sonra etkilenen topraklarda yüzyıllarca kalabilen kimyasallardan yararlandığını" tespit eden araştırmasına atıfta bulunuldu.