Fatih Demir / HAKSÖZ HABER

Shelly Kittleson / Al Monitor

Geçtiğimiz yıllardan bu yana İran destekli silahlı gruplar, Irak ile Suriye arasında bulunan Irak sınır şehrinde varlıklarını ve kontrollerini arttırdı. Yerel halkın maruz kaldığı yıkım İran devletinin umurunda olmadığı gibi Irak sınırı Esed Rejimi ve Şii milislere ikmal noktası olarak kullanılmaya devam ediyor.

Silahlı gruplar kontrollerini sıkılaştırırken bölgeye gazetecilerin girmesine izin vermediği gibi yerel halkın da medya ile iletişime geçmesini engelliyor.

Zeytin yeşili kamuflaja sahip bir düzine genç erkek, Ubeydi kasabası ile sınır şehri Kaim arasındaki Şeyh Haydar kontrol noktasının kemerlerinin altında volta atıyor.

Kemerler kontrol noktasının her iki yanına doğru kıvrılırken, Ocak 2020'de Bağdat yakınlarında bir ABD insansız hava aracı saldırısı ile öldürülen Kataib Hizbullah'ının liderlerinden de olan Ebu Mehdi el-Mühendis'in büyük bir afişi kontrol noktasından geçenlerin dikkatini çekiyor.

Kaim sakinleri, Kataib Hizbullah’ının ve diğer gayri meşru silahlı grupların, ‘ülke genelinde devlet dışı silahlı grupların etkisini azaltmak için son bir yıl içinde alınan önlemlere rağmen’ Irak-Suriye sınır bölgesindeki kontrollerini sıkılaştırdığını söylüyor.

25 Şubat'ta ABD ordusunun silahlı unsurları; Kataib Hizbullah ve Kataib Seyyid al-Şuhada tarafından Kaim sınırının hemen karşısında Suriye'nin Ebu Kemal bölgesinde tutulan mevzilerine yönelik bir hava saldırısı düzenledi. Bu saldırı Joe Biden yönetiminin bilinen ilk askeri saldırısı oldu. Ocak ayı sonlarında düzenlenen roketli saldırılara karşı bir misilleme olduğu bilgisi ABD askeri ofisleri tarafından iletildi.

Kataib Hizbullah, diğer kaynaklar ve medya kuruluşlarının çok daha yüksek rakamlar vermesine rağmen, saldırıda yalnızca bir savaşçısının öldürüldüğünü iddia etti.

28 Şubat'ta Kataib Hizbullah sözcüsü Mohamed Mohi bir muhabire verdiği mesajında hem Suriye hem de Irak'ta hava saldırıları gerçekleştirildiğini iddia etti. Ancak hem yetkililer hem de Kaim sakinleri bunu reddediyor. Kataib Hizbullah, hava saldırısının "Irak egemenliğine hakaret" olduğunu iddia eden bir açıklama ile saldırıyı kınadı.

Kataib Hizbullah'ının hükümetin maaşlı askerleri bünyesinde bulunan ikisi batı Anbar'da konuşlanmış üç tugayı bulunuyor. Grubun belli bir kısmı resmi olarak merkezi hükümete rapor gönderiyor.

Ancak, Kataib Hizbullah bir bütün olarak Irak hükümetinin kontrolü dışında faaliyet gösteriyor ve çoğu analist bunun İran'ın İslam Devrim Muhafızları ile bağlantılı olduğunu söylüyor.

Şii veya İran bağlantılı "direniş" gruplarının bir parçası olan Kataib Hizbullah’ı ABD tarafından 2009 yılında terörist bir grup olarak kategorize edildi.

İran bağlantılı Şii silahlı gruplar, bölgeyi 2017'nin sonlarında IŞİD'den geri aldığından beri yakınlardaki Irak-Suriye sınırını geçerek bölgede nakliye operasyonları düzenliyor. Birçok örgüt üyesi ise "IŞİD'e karşı savaşmak için, silah ve adam taşımak için değil, kâr amacıyla kaçakçılık yapmakla suçlanıyor. 

Kaim'deki bir yerel güvenlik yetkilisi bir muhabire, nisan ayı başlarında bölgeye yaptığı ziyarette Kataib Hizbullah üyelerinin ‘halkın cep telefonlarındaki arama kayıtlarını kontrol etmeye başladığını ve kendi video gözetim ağını kurduklarını’ söyledi.

Yerel halk, 'Gelecekte onlarla aramızda büyük sıkıntılar olacak. Bugün de var ama bugün yaşamalıyız'

2020'nin başlarında Al-Monitor'a bölgedeki durum hakkında daha açık bir şekilde konuşan yerel yetkililerin nisan ayı başlarından beridir bölgede faaliyetlerini gittikçe arttıran devlet dışı aktörler hakkında konuşmaktan çekinir oldular.

Yerel halkın çoğunluğu, "Gelecekte onlarla [Kataib Hizbullahı gibi yapıları kast ederek] sorunlar olacak" diyor. Halk şimdilik sadece hayatta kalmak ve iyileşmek istiyorlar. Bunun için baskın askeri kuvvetlerin kurallarına uymanın şart olduğunu söylüyorlar.

Yerel güvenlik güçlerinden bir üye de silahlı yapılardan Kataib Hizbullah ve benzeri İran destekli Mii milislere atıfta bulunarak Al-Monitor'a: “Biz haramız, helaliz diyorlar. Lübnanlılar ve İranlılar hariç tüm yabancılar düşman. Bunlar IŞİD ile aynı… Burayla Akashat arasında bulunan ve onların kontrol ettikleri yola gidin nasıl olduklarını daha iyi göreceksiniz." dedi.

"Siz gittikten sonra biz burada yaşamaya devam edeceğiz"

Al Monitor’a konuşan çoğu yerel halk gibi o da “Bunu yaz ama adımı kullanma” dedikten sonra ekliyor, “Siz gittikten sonra bile biz burada yaşamalıyız.”