Rabat ve Fas'ın diğer şehirlerinde on binlerce insan Filistinlilere destek vermek için sokaklara döküldü. Protestolara neredeyse hiç izin vermeyen Bahreyn'de geçen ay yüzlerce kişi bayraklar sallayarak Manama'daki siyonist Büyükelçiliği önünde toplanırken polis buna seyirci kaldı.

Ortadoğu genelindeki protestoları yansıtan bu gösteriler, son yıllarda siyonistler ile daha yakın askeri ve ekonomik ilişkilerin avantajlarından yararlanan hükümetler için rahatsız edici bir ikilem oluşturuyor.

On yıllardır siyonistler ile ilişkileri olan Mısır'da protestocular şehirlerde ve üniversitelerde gösteriler düzenleyerek zaman zaman "İsrail'e ölüm" sloganları attılar. Geçtiğimiz hafta Tunus'ta bir parlamento komitesi siyonistler ile normalleşmeyi suç sayan bir yasa tasarısı sundu.

Cook, "Bence bu normalleşme dinamiği muhtemelen yavaşlayacak ya da en azından bir süreliğine duracak" dedi.

Normalleşme karşıtları protestoların, anlaşmalar sonucunda elde edilen hükümet kazanımlarının kamuoyunu harekete geçirmede çok az etkili olduğunu gösterdiğini söylüyor.

"Hamas terörist değil. Sömürgeleştirmeye karşı bir direniştir. Birinin evinize girdiğini düşünün. Nasıl davranırdınız? Gülümser misiniz yoksa zorla gitmelerini mi sağlarsınız?" diyor Fas'ta uzun süredir Filistin davasını destekleyen yasaklı ama hoşgörülü bir İslami dernek olan Al Adl Wal Ihsane'nin ulusal sekreteri Abouchitae Moussaif.

Kral 6. Muhammed'in devlet ve din adamı olarak çifte otoritesini reddeden grup, monarşinin altını oymanın yasadışı kabul edildiği Fas genelinde örgütleniyor.

Fas normalleşme karşıtlarına karşı her zaman bu kadar hoşgörülü olmamıştır. Savaştan önce yetkililer parlamento önündeki protestoları ve oturma eylemlerini dağıtmış, Kazablanka'da bir yargıç normalleşmeyi eleştirdiği için bir kişiyi monarşiye zarar vermekten beş yıl hapse mahkum etmişti.

Şimdi ise kolluk kuvvetleri günlük büyük protesto gösterilerine çoğunlukla seyirci kalıyor.

Moussaif, "Normalleşme halkın değil devletin bir projesidir,” diyor ve ekliyor: "Protestolar hükümetin bir projesine, daha özel olarak da Kral'ın projesine dokundu."

Rabat'taki Universite Mohammed V'de Uluslararası İlişkiler profesörü olan Zakaria Aboudahab, protestoların Fas'ın normalleşmeyi tersine çevirmesine yol açmayacağını, ancak bunlara izin verilmesinin halkın öfkesini yatıştırmak için bir "emniyet supabı" işlevi gördüğünü söyledi.

Aboudahab, "Fas devleti, halkın öfkesi bu boyutlara ulaştığında ve insanlar adaletsizliği dile getirdiğinde halkı dinlemek zorunda olduğunu çok iyi biliyor" dedi.

Bahreyn, Mısır, Suriye, Tunus ve Yemen'deki halk protestolarından cesaret alan binlerce kişinin sokaklara döküldüğü 2011 ayaklanmalarından bu yana protestoları yasaklamıştı. Ancak son haftalarda gösterilere yeniden izin verildi.

Londra'da sürgünde yaşayan Bahreyn'in yasadışı Al Wefaq Partisi'nin eski lideri Jawad Fairooz, "Şimdi insanlar sokakta olmak ve gösterilere katılmak için bazı riskler alıyor" dedi.

Fairooz, "Hükümetler insanların bir araya gelmesine izin vererek öfkelerini biraz olsun dindirmek istiyor.” diyor.

Savaş şiddetlendikçe Arap liderler şiddeti kınamaktan ve barış çağrısı yapmaktan siyonistlerin Gazze'deki saldırılarını daha sert bir şekilde eleştirmeye başladılar.

Birleşik Arap Emirlikleri Dışişleri Bakanlığı ilk olarak Hamas'ın 7 Ekim'de siyonist israil'in güneyine düzenlediği saldırıyı "ciddi ve ağır bir tırmanma" olarak nitelendirdi ve maliye bakanı gazetecilere ülkenin ticareti siyasetle karıştırmadığını söyledi.

İşgalcilerin Salı günü Gazze'deki Cebeliye mülteci kampını vurmasının ardından BAE, "ayrım gözetmeyen saldırıların bölgede telafisi mümkün olmayan sonuçlara yol açacağı" uyarısında bulundu.

Fas Dışişleri Bakanlığı başlangıçta "nerede olurlarsa olsunlar sivillere yönelik saldırıları kınadığını" söyledi.

Ancak daha sonra Gazze'deki bir hastaneye yönelik saldırıda da dahil olmak üzere şiddetin tırmanmasından İsrail'i sorumlu tuttu ve Gazze'deki insani yardım çabalarına vurgu yaptı.

Fas geçen hafta yaptığı bir açıklamada, gıda, tıbbi malzeme ve su dağıtımını kralın "Filistin davasına bağlılığının bir parçası" olarak nitelendirdi.