Irak’ta parlamento Nuri Maliki sonrası Haydar İbadi başbakanlığında yeni hükümet parlamentodan onay aldı.

İbadi'nin açıkladığı hükümet programında, idari reformlar, ordunun yeniden yapılandırılması ve vilayetlere daha fazla özerklik verilmesi gibi adımlar yer aldı. Hükümet programı 280 milletvekilinin hazır bulunduğu oturumda 177 'evet' oyuyla kabul edildi. 

2005-2006 yıllarında başbakanlık yapan Şii İbrahim Caferi Dışişleri Bakanı olarak Irak hükümetine döndü. 

Kritik bakanlıklarda İçişleri Bakanlığı'na Şii Hadi el Ameri, Petrol Bakanlığı'na da eski Şii Cumhurbaşkanı Yardımcısı Adil Abdül Mehdi getirildi. 

Önemli Sünni siyasetçilerden Salih Mutlak ile Kürt siyasetinin kilit isimlerinden eski Dışişleri Bakanı Hoşyar Zebari Başbakan Yardımcısı oldular. 

Maliki, Nuceyfi ve Allavi Cumhurbaşkanı yardımcılığına

Şii Eski Başbakan Nuri Maliki, Sünni eski Meclis Başkanı Usame Nuceyfi ve laik Irakiye Bloğu'nun lideri İyad Allavi ise cumhurbaşkanlığı yardımcılığına getirildi. Eski Başbakan Maliki, Cumhurbaşkanı Fuad Mahsum'un kendisini değil de Haydar İbadi'yi hükümeti kurmakla görevlendirmesi sonrası Bağdat'taki Yeşil Bölge de dahil birçok devlet kurumunu ve İbadi'nin evini askeri kuşatmaya aldı ve darbe yapmaya yeltendi. Ancakdarbe girişimi İran ve ABD tarafından desteklenmeyince Maliki, siyasi hayatının devam etmesi ve yargılanma muafiyeti karşılığında İbadi'nin hükümetini kabul edeceğini açıkladı. Maliki, Cumhurbaşkanı Yardımcılığı koltuğuna oturararak her ikisini de elde etmiş oldu.  

Kürtler 2010 kabinesinin gerisine düştü

İbadi güvenoylaması öncesi Kürtlere sorunların çözüleceği sözü verirken, IŞİD'i de yeneceklerini söyledi. Ancak Saddam Hüseyin sonrası bütün kabinelerde Dışişleri Bakanlığı Kürtlere verilirken bu kez koltuk Şiilere gitti. 

Oylama öncesi Kürtlerin tavrı merak konusuydu. Kürt siyasetçiler Süleymaniye'de 4 saat süren olağanüstü bir toğlantının ardından İbadi'nin hükümetine onay vereceklerini açıkladı. Kürt siyasilerden Dışişleri Bakanı Hoşyar Zebari, İbadi liderliğindeki hükümete katılma kararını açıklarken, Bağdat ile Irak Kürdistanı arasındaki petrol ve diğer sorunların çözümü için hükümete 3 ay süre vereceklerini söyledi. Kürt milletvekili Ala Talabani de bu sürenin 'bir nevi deneme süresi' olacağını, 3 ay içinde iki taraf arasındaki tartışmalı bölgeler, bütçe ve petrol satışıyla ilgili krizler çözülmezse hükümetten ayrılacaklarını söyledi.

Irak Parlamentosu’nda 62 sandalyesi olan Kürtler, İbadi’nin başbakanlığında kurulacak hükümete katılmak için daha önce şartlarını açıklamışlardı. Kürtler, 8 aydır ödenmeyen bütçedeki paylarının verilmesini, Peşmerge güçlerine gereken desteğin sağlanmasını, petrol ihracı önündeki engellerin kaldırılmasını ve Irak'ın yeni sürecinde anayasaya bağlı kalınmasını istiyor. 

ABD'li yetkili de katıldı

Kürtlerin toplantısına ABD Dışişleri Bakanlığı Irak ve İran’dan Sorumlu Müsteşar Yardımcısı Brett McGurk ile Birleşmiş Milletler heyeti de katıldı.

McGurk, üç saat kaldığı toplantının çıkışında gazetecilere yaptığı açıklamada, "Dostlarımızla Irak'taki son gelişmeler hakkında görüş alışverişinde bulunduk. Toplantıda Kürt liderlerle ciddi kararlar aldık. Irak Anayasası'na göre en kısa zamanda bir yeni kabinenin kurulacağını ümit ediyoruz" dedi.

Kurulacak hükümetin, ülkedeki tüm kesimlerin taleplerine cevap verecek şekilde geniş katılımlı olması gerektiğine işaret eden McGurt, yeni kabinenin, bunu başaracağına inandıklarını dile getirdi.

Kaynak: Reuters, Al Jazeera