Hollanda'nın Lahey kentinde bulunan Uluslararası Ceza Mahkemesine (UCM) yapılan başvuruda, Suriye'den kaçıp Ürdün'e sığınmak zorunda kalan 28 mülteci adına, insanlığa karşı suç işlediği gerekçesiyle Beşşar Esed dahil rejimin üst düzey yöneticileri hakkında dava açılması istendi.

Mülteciler adına hukuk firması Stoke White tarafından yapılan başvuruda, şu anda Ürdün'deki farklı mülteci kamplarında yaşayan mağdurların Suriye rejiminin saldırıları nedeniyle ülkeyi terk etmek zorunda kaldıkları vurgulandı. Mağdurlar ayrıca sürekli bombalı ve silahlı saldırı, gözaltı ve işkenceye maruz kaldıklarını, toplu cinayetlere ve büyük çaplı ihlallere tanık olduklarını belirtti.

Hukuki süreçte, zorla göç, işkence, tecavüz, kimyasal saldırı gibi sivil nüfusa yönelik suçları kapsayan daha geniş bir saldırı yelpazesine odaklanılmasının hedeflendiği vurgulandı.

Zorla göç vurgusu

Suriye, Uluslararası Ceza Mahkemesine taraf olmadığı için bugüne kadar dava açılamasa da avukatlar, Arakanlı Müslümanların Myanmar'dan Bangladeş'e göçe zorlanmalarıyla ilgili başvuruya ilişkin kararın dava için örnek oluşturduğunu söyledi.

Avukatlar, müvekkillerinin de aynen Arakanlı Müslümanlar gibi zorunlu göçe tabi tutulduklarını dolaysıyla mahkemenin yetki kararının Suriyeli mülteciler için de emsal teşkil ettiğini savundu.

"Dava bir dönüm noktasını temsil ediyor"

Avukatlara liderlik eden Rodney Dixon QC, hukuk bürosu Temple Garden'da düzenlenen basın toplantısında başvuruya ilişkin, "Uluslararası Ceza Mahkemesi, bu en vahşi uluslararası suçların mağdurlarına adalet sağlamak için bulunuyor." dedi.

Suriye'deki iç savaşın neredeyse 9 yıldır devam ettiğine dikkat çeken Dixon, "Sivillere yönelik yüz binlerce saldırından hiç kimse sorumlu tutulmadı. Bu dava, Suriyeli mağdurlar için gerçek bir dönüm noktasını temsil ediyor. Nihayet artık Uluslararası Ceza Mahkemesi Savcısı'nın en sorumlu failler hakkında soruşturma açması için bir hukuksal kapı var." diye konuştu.

"Esed ve generallerin isimlerine yer verdik"

AA’nın yer verdiği habere göre, hukuk bürosu Stoke White yetkilisi Hakan Camuz da 2,5 yıldır Suriye’de yaşanan insan hakları ihlalleri ile yakından ilgilendiklerini ve bu suçların tasarlayıcılarının hesap vermeleri için çalıştıklarını belirtti.

Davayla adalet arayışındaki mağdurlara yardım etmek istediklerini dile getiren Camuz, "Uluslararası Ceza Mahkemesinin kararı, Suriye'den kaçmak zorunda kalan mağdurların haklarını uluslararası hukuk önünde aramaları için bir dönüm noktası niteliğinde. Müvekkillerimiz olan ve her türlü insanlık dışı muameleye maruz kalan Suriyeli mağdurların haklarını savunmak için elimizden geleni yapacağız." dedi.

Camuz, başvuruda Beşşar Esed, kardeşi Mahir Esed ve bazı generallerin isimlerine yer verdiklerini ve sivillere karşı işlenen suçları detaylandırdıklarını belirterek, "Sayın Savcı'dan bu suçlara bakmasını istiyoruz ve şimdi elinde yargı yetkisi de var." değerlendirmesini yaptı.

 "Uluslararası Ceza Mahkemesi bu konuda bir şeyler yapmalı"

Ürdün'deki El Zaatari kampında yaşayan mağdurlardan biri de kayda alınan ifadesinde, rejim güçlerinin birçok insanı vurduğunu gördüğünü, 18 yaşındaki yeğeninin de aralarında olduğu kişilere rastgele ateş açıldığını anlattı.

2012 yılında komşusunun evinin bombalandığını ve evde yaşayan herkesin öldüğünü aktaran mağdur kadın, şunları söyledi:

"Humus'ta yaşarken yaralı insanlara ilaç ve tedavi sağlamak için gönüllü oldum. Rejim güçlerinin tecavüz ettiği ve istismarda bulunduğu birçok kadına yardım ettim. Gönüllü çalışmalarım beni rejimin hedefi haline getirdi. Daha güvenli bir yere kaçmak zorunda kaldık, Şam'a gittik. En büyük oğlum rejim güçlerine katılmaya zorlandı ama reddetti. Alındı ve birkaç gün sonra geri getirildi, her yeri morarmıştı ve beni tanımadı. Kanaması vardı ve kıyafetleri yırtılmıştı. Oradan da ayrılmamız gerektiğini biliyorduk. Dört çocuğumla ülkeden ayrıldım ve Ürdün'e gittik. Çok zor bir yolculuktu. Oğlumdan hala haber almış değilim, hayatta mı yoksa ölü mü bilmiyorum. Uluslararası Ceza Mahkemesi bu konuda bir şeyler yapmalı. Çok uzun zamandır acı çekiyoruz."

Stoke White'ın ayrıca Türkiye dahil komşu ülkelere kaçan bin 183 Suriyeli mülteciyi temsil ettiği, bu kişilerden elde edilen kanıtların da sivillere yönelik daha geniş çaplı saldırıları ispatlamada kullanılacağı kaydedildi.

Davada ayrıca Türkiyeli avukatlar Gülden Sönmez ve Türkan Akbaş da danışman olarak görev yapıyor.