Polis Vazife ve Salahiyet Kanunu, Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri Kanunu, Nüfus Hizmetleri Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı'na göre, elle dıştan kontrol hariç kişinin üstü ve eşyası ile aracının dışarıdan bakıldığında içerisi görünmeyen bölümlerinin aranması; İçişleri Bakanlığı'nca belirlenecek esaslar dahilinde mülki amirin görevlendireceği kolluk amirinin yazılı, acele hallerde sonradan yazıyla teyit edilmek üzere sözlü emriyle yapılabilecek. Kolluk amirinin kararı 24 saat içinde görevli hakimin onayına sunulacak. Bu kapsamda yapılacak aramalarda, kişiye, arama gerekçesini de içeren belge verilecek.

Polis, başkalarının can güvenliğini tehlikeye düşürenleri, fiilleri ayrı bir suç oluşturmadığı takdirde, kişinin can güvenliğinin sağlanması bakımından koruma altına alabilecek ya da olay yerinden uzaklaştırabilecek.

Polis sadece, "müşteki, mağdur ve tanıkların istemesi halinde" evde veya iş yerinde ifadelerini alabilecek.

Boyalı su da kullanılabilecek

Polis, kendisine veya başkalarına, iş yerlerine, konutlara, kamu binalarına, okullara, yurtlara, ibadethanelere, araçlara, kişilerin tek tek veya toplu halde bulunduğu açık veya kapalı alanlara molotof, patlayıcı, yanıcı, yakıcı, boğucu, yaralayıcı ve benzeri silahlarla saldıran veya saldırıya teşebbüs edenlere karşı, saldırıyı etkisiz kılmak amacıyla ve etkisiz kılacak ölçüde silah kullanabilecek. 

Yasa dışı toplantı ve gösteri yürüyüşlerinin dağıtılmasında, gerektiğinde boyalı su da kullanılabilecek.

Hakim kararı veya gecikmesinde sakınca bulunan hallerde Emniyet Genel Müdürü veya İstihbarat Dairesi Başkanının yazılı emriyle, telekomünikasyon yoluyla yapılan iletişimin tespit edilip, dinlenip, sinyal bilgileri değerlendirilirken; gecikmesinde sakınca bulunan hallerde verilen yazılı emir, artık 24 saat yerine 48 saat içinde yetkili ve görevli hakimin onayına sunulacak.

Faaliyetler denetlenecek

Tasarı, yetkili ve görevli hakimin Ankara Ağır Ceza Mahkemesi üyesi olarak belirlenerek, istihbarat faaliyetlerindeki gizliliğin korunması ve karar mekanizması ile denetimde etkinliğin sağlanmasını da amaçlıyor.

Tasarı, kanuna aykırı ve keyfi uygulamalara yol açılmaması için denetimi de getiriyor. Faaliyetlerin denetimi; sıralı kurum amirleri, mülki idare amirleri, Jandarma Genel Komutanlığı ve ilgili bakanlığın teftiş elemanlarınca yılda en az bir defa yapılacak. Bu faaliyetler Başbakanlık Teftiş Kurulu'nca da denetlenebilecek. Denetimlerin sonuçları, rapor halinde TBMM Güvenlik ve İstihbarat Komisyonu'na sunulacak.

Polis tarafından yapılan önleme dinlemelerine ilişkin Polis Vazife ve Salahiyet Kanunu'nda yapılan bu değişikliklerle uyumlu olacak şekilde Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri Kanunu'nda da değişikliğe gidiliyor. Bu tasarıda da gecikmesinde sakınca bulunan hallerde verilen yazılı emrin yine 48 saat içinde yetkili ve görevli hakimin onayına sunulması; yetkili ve görevli hakimin Ankara Ağır Ceza Mahkemesi üyesi olması ve denetim mekanizması getirilmesi yer alıyor.

Molotof ile demir bilye de suç kapsamında sayılacak

Toplantı veya gösteri yürüyüşlerinde, "havai fişek, molotof ve benzeri el yapımı patlayıcılar, demir bilye ve sapan" bulundurulması ve taşınması yasak olan maddeler kapsamında ele alınacak.

Toplumsal olaylarda bulundurulması ve taşınması yasak olan suç aletlerini taşıyanlara verilecek cezalar artırılacak. Bunları taşıyanlar, 2 yıl 6 aydan 4 yıla kadar hapis cezasına çarptırılacak.

Yasa dışı örgüt ve topluluklara ait amblem, işaret taşıyarak veya bunları üzerinde bulunduran üniformayı andırır giysiler giyerek katılanlar; kanunların suç saydığı afiş, pankart, döviz, resim, levha, araç, gereçler taşıyarak, bu nitelikte sloganlar söyleyerek veya ses cihazlarıyla yayınlayarak katılanlar 6 aydan 3 yıla kadar hapis cezası alacak.

Tasarı, kimliklerini gizlemek için yüzlerini tamamen veya kısmen bez vesaire unsurlarla örterek toplantı ve gösteri yürüyüşüne katılmayı suç kapsamına alıyor.

Şiddet olaylarının yaygınlaşarak kamu düzeninin ciddi şekilde bozulmasına yol açabilecek toplumsal olaylarda, kamu mallarına verilen zararlar ile gerçek ve tüzel kişilerin mallarına verilen zararların devletçe karşılanması halinde, ilgili idare bunu sorumlulara rücu edecek.

Toplantı ve yürüyüşlerde yüzlerini kapatanlara hapis cezası

Terör örgütünün propagandasına dönüştürülen toplantı ve gösteri yürüyüşlerinde, kimliklerini gizlemek amacıyla yüzünü tamamen veya kısmen kapatanlara, 3 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası uygulanacak. Bu suçu işleyenlerin cebir ve şiddete başvurmaları ya da her türlü silah, molotof ve benzeri patlayıcı, yakıcı ya da yaralayıcı maddeler bulundurmaları veya kullanmaları halinde verilecek cezanın alt sınırı 4 yıldan az olamayacak.

Bonzai de kapsama alınıyor

Tasarıyla, sentetik uyuşturucu maddelere yönelik cezai yaptırımın daha caydırıcı hale getirilmesi için, "sentetik kannabinoidler (bonzai) ve türevi uyuşturucu maddeler" de TCK kapsamına alınıyor. Bu maddelere yönelik ceza yarı oranında artırılıyor.

Okul, yurt, hastane, kışla veya ibadethane gibi tedavi, eğitim, askeri ve sosyal amaçla toplu bulunulan bina ve tesislerle bunların varsa çevre duvarı, tel örgü veya benzeri engel ve işaretlerle belirlenen sınırlarına 200 metreden yakın mesafe içindeki açık yerlerde uyuşturucu bulunduran, kullanan ve satın alanların cezaları yarı oranında artırılacak. Böylece, 200 metrede uyuşturucu kullanan veya bulunduranlara 7,5 yıla kadar hapis cezası verilecek.

Toplumda infial yaratan; öldürme, kasten yaralama, cinsel saldırı, çocukların cinsel istismarı, kaçakçılık, fuhuş, hırsızlık, yağma, uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti gibi suçlarda, suçüstü halleriyle sınırlı olmak kaydıyla kişi hakkında, mülki amirlerce belirlenecek kolluk amirlerince 24 saate kadar gözaltına alma kararı verilebilecek. Ayrıca tasarıyla, toplantı ve gösteri yürüyüşü  hakkını, şiddet eylemine ya da terör örgütlerinin propagandasına  dönüştüren, vatandaşların can ve mal emniyetini, kamu düzenini tehlikeye sokanların da tutuklu yargılanabilmelerinin önü açılıyor.

Vali emir verebilecek

Vali, lüzumu halinde, kolluk amir ve memurlarına, suçun aydınlatılması, faillerinin bulunması için gereken acele önlemlerin alınması için doğrudan emir verebilecek. 

 Vali, kamu düzenini ve güvenliğini, kişilerin can ve mal emniyetini sağlamak amacıyla aldığı önlem ve kararların uygulanması için adli kuruluşlar ile yardım isteyebileceğine dair hükmü saklı kalmak kaydıyla askeri kuruluşlar dışında, mahalli idareler dahil bütün kamu kurum ve kuruluşlarının itfaiye, ambulans, çekici, iş makinesi ve tedbirlerin zorunlu kıldığı diğer araç ve  gereçlerinden yararlanabilecek, personeline görev verebilecek.  

Kamu kurum ve kuruluşları, valinin bu konudaki emir ve talimatlarını yerine getirecek; aksi takdirde vali, emir ve talimatlarını kolluk aracılığıyla uygulayacak. Bunların yerine getirilmemesi veya geciktirilmesi nedeniyle oluşan kamu zararı ile gerçek ve tüzel kişilerin devlet tarafından karşılanan zararları, ilgili idarece genel hükümlere göre sorumlu kamu görevlilerinden tazmin edilecek.

"Şiddet olaylarının birden çok ilde yaygınlaşarak kamu düzenini ciddi şekilde bozması halini tespit etme yetkisi" İçişleri Bakanı'nın görevleri arasında yer almayacak. Kamu düzenini, güvenliğini veya kişilerin can ve mal emniyetini sağlamak ve toplumsal olayları önlemek amacıyla vali tarafından alınan ve usulüne göre tebliğ olunan karar ve tedbirlere aykırı davrananlar üç aydan bir yıla kadar hapisle cezalandırılacak. 

Tasarı, toplumsal olaylarda kamuya ve özel kişilere ait bina, araç ve mallara zarar verenlerin, zararı karşılamasında zaman aşımının da önüne geçmeyi amaçlıyor. Rücu istemine ilişkin zaman aşımı süresi bir kat artırılıyor.

Araç kiralama şirketleri günlük kayıt tutacak

Araç kiralama şirketlerinin sorumlu işleticileri ve yöneticileri, kiralanan araç bilgileri, aracı kiralayanların kimlik bilgileri ve kira sözleşmesi kayıtlarını usulüne uygun şekilde günü gününe tutacak, mevcut bilgi, belge ve kayıtları genel kolluk kuvvetlerinin her an incelemelerine hazır bulundurmak zorunda olacak. 

Araç kiralama esnasında gerçeğe aykırı kimlik kullananlar ile elde edilen bilgi ve kayıtları hukuka aykırı olarak kullanan, bir başkasına veren, yayan ve ele geçiren kişi, TCK'nın ilgili hükümlerine göre cezalandırılacak.

Mülki idare amirleri, bu yükümlülüklere aykırı hareket edenlere 2 bin lira, gerçeğe aykırı kayıt tutan veya bilgi verenlere 5 bin lira idari para cezası kesecek. İdari para cezaları, tebliğinden itibaren bir ay içerisinde ödenecek. İşlenen bir suçun gizlenmesi amacıyla bilgilerin yok edilmesi halinde işletme ruhsatı iptal edilecek. 

Araç kiralama şirketleri, düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 6 ay içinde tüm kayıtlarını bilgisayarda tutacak, bilgisayar terminallerini genel kolluk kuvvetlerinin bilgisayar terminallerine bağlayacak, bir yıl içinde kiralanacak tüm araçlarda coğrafi tanımlamasını sağlayan sistem veya sistemler kuracak, genel kolluk kuvvetlerinin her an incelemelerine hazır bulunduracak. Bu şartı yerine getirmeyenlere, 10 bin lira ceza uygulanacak, fiilin tekrarında işletme ruhsatı iptal edilecek.

İkinci sınıf emniyet müdürü, ilçe emniyet müdürü olabilecek

İkinci sınıf emniyet müdürü rütbesinde olan polis amirleri; emniyet ve asayiş durumu, ekonomik, sosyal ve kültürel özellikler, nüfus büyüklüğü, şehirleşme düzeyi gibi kriterler dikkate alınarak belirlenecek ilçelere, ilçe emniyet müdürü olarak atanabilecek.

Birimlerin kapatılması nedeniyle ihtiyaç kalmayan dekan yardımcısı, polis koleji müdürü ve müdür yardımcısı görev unvanları ile polis okullarının yüksek okula dönüştürülmesi ve koruma müdürlüklerinin daire başkanlığı seviyesinde yeniden yapılandırılmış olması nedeniyle polis okulu müdürü, polis okulu öğretmeni, cumhurbaşkanlığı koruma müdürü, başbakanlık koruma müdürü, TBMM koruma müdürü, polis okulu müdür yardımcısı, cumhurbaşkanlığı koruma müdür yardımcısı, TBMM koruma müdür yardımcısı, başbakanlık koruma müdür yardımcısı görev unvanları kaldırılıyor.

Polis amirleri; rütbe sırası ile komiser yardımcısı, komiser, başkomiser, emniyet amiri, dördüncü sınıf emniyet müdürü, üçüncü  sınıf emniyet müdürü, ikinci sınıf emniyet müdürü, birinci sınıf emniyet müdürü ve sınıf üstü emniyet müdürü şeklinde olacak.

Rütbelere terfi ettirilecek personelin kurullarda görüşülmesi kıdem sırasına göre, rütbelere terfiler ise düzenlemede öngörülen sınav ve eğitim şartı saklı kalmak üzere liyakate göre yapılacak. 

Bakan onayıyla emekliye sevk edilecek

Bulundukları rütbelere terfi ettikleri tarihten itibaren 5 yıl içinde bir üst rütbeye terfi edemeyen emniyet amirleri ile dördüncü, üçüncü ve ikinci sınıf emniyet müdürleri, emeklilik veya yaşlılık aylığı bağlanabilmesi için gerekli şartlara haiz olmak kaydıyla, Yüksek Değerlendirme Kurulu'nun teklifi ve bakan onayı ile emekliye sevk edilecek. Birinci sınıf emniyet müdürlerinin bulundukları rütbedeki en fazla bekleme süresi 6 yıl olacak.

Meslekte fiilen iki yılını dolduran ve 45 yaşından gün almamış lisans mezunu polis memurları ile başpolis memurları ve kıdemli başpolis memurları arasında yapılacak yazılı ve sözlü sınavda başarılı olanlardan, Polis Akademisi Başkanlığı'nca düzenlenecek ilk derece amirlik eğitimini başarıyla bitirenler komiser yardımcılığı rütbesine atanacak.

Polis alımındaki yaş şartı, mevcut düzenlemedeki gibi 28 olacak. Tasarının mevcut halinde bu yaş şartı 26'ya düşürülmüştü. Lisans mezunlarından KPSS'de bakanlıkça belirlenecek taban puanı alanlar arasından sınavın yapıldığı yılın, 31 Aralık tarihi itibarıyla 28 yaşından gün almayan erkek ve kadın adaylar arasından, sınavda başarılı olanlar polis meslek eğitim merkezlerine alınacak.

Emniyet teşkilatının her türlü göreviyle ilgili eylem ve işlemleri İçişleri Bakanlığı, mülki idare amirleri ve kendi amirlerince denetlenecek ve teftiş edilecek.

Bu düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihte öğrenimine devam edenler dahil; polis eğitim kurumlarında ya da Emniyet Genel Müdürlüğü adına diğer yüksek öğretim kurumlarında öğrenim gören öğrencilerin, polis memuru ve komiser yardımcısı rütbelerine aday memur olarak atanmaları için, öğrenim süresini başarıyla tamamlamaları ve eğitim sonunda Polis Akademisi Başkanlığı'nca yapılacak sınavda başarılı olmaları gerekecek.

TBMM İçişleri Komisyonu'nda kabul edilen Polis Vazife ve Salahiyet Kanunu, Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri Kanunu, Nüfus Hizmetleri Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı, emniyet teşkilatında yapısal değişiklikler öngörüyor. 

Tasarıya göre, polis koleji kapatılacak ve burada öğrenimine devam eden öğrenciler, Milli Eğitim Bakanlığı tarafından sınav puanları dikkate alınarak, durumlarına uygun okullara naklen kaydedilecek. Polis kolejindeki eğitim öğretim hizmetleri sınıfında yer alan personel, kadro derecelerine uygun öğretmen unvanlı kadrolara atanacak. 

Mevcut amir rütbeleri için ihdas edilen kadro sayılarının, her amir rütbesi için öngörülen azami kadro sayısından fazla olması halinde, bu fazlalık giderilinceye kadar, boşalan kadrolar herhangi bir işlem yapılmaksızın iptal edilmiş sayılacak.

Polis amirlerinin rütbelerde ve meslek derecelerinde zorunlu en az bekleme sürelerini değiştiren tasarıya göre, 1 Ocak 2015 tarihi itibariyle; birinci sınıf emniyet müdürü rütbesinde bulunanlardan emniyet genel müdür yardımcısı, teftiş kurulu başkanı, polis akademisi başkanı, özel güvenlik denetleme başkanı, birinci hukuk müşaviri, daire başkanı, il emniyet müdürü, emniyet müşaviri, polis eğitim merkezi müdürü, polis moral eğitim merkezi müdürü, akademi başkan yardımcısı, polis amirleri eğitimi merkezi müdürü, teftiş kurulu başkan yardımcısı, teftiş kurulu grup amiri, polis meslek yüksek okulu müdürü, polis meslek eğitim merkezi müdürü ve polis eğitim merkezi müdürü kadrolarında bulunanlar dışında kalanlarla ikinci, üçüncü ve dördüncü sınıf emniyet müdürü rütbesinde bulunanlardan emeklilik veya yaşlılık aylığı bağlanabilmesi için gerekli şartlara haiz olanlar, tasarı yürürlüğe girdikten sonraki 6 ay içinde Yüksek Değerlendirme Kurulu'nun teklifi ve İçişleri Bakanı'nın onayıyla resen emekliye sevk edilebilecek.

Düzenlemenin yürürlüğe girmesinden önceki son 5 yıl içinde yetkili disiplin kurullarınca meslekten veya devlet memurluğundan çıkarma cezasıyla tecziye edilmesi gerektiği halde ceza verme yetkisi zaman aşımına uğradığı için cezalandırılamayan emniyet teşkilatı personelinin resen emekliye sevk edilmesi uygulamasından vazgeçildi. Bu personelden, emeklilik ve yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanamayanların mağdur edilmemesi amacıyla değişiklik yapıldı. Buna göre, bu personel, bir ay içinde başka kurumdaki kadrolara atanmak üzere, Devlet Personel Başkanlığı'na bildirilecek.

Polis Akademisi'nde görevler sona erecek

Polis Akademisi Başkanı gerek görüldüğü takdirde, dört yıllık görev süresi sona ermeden önce de görevinden alınabilecek.

Polis meslek yüksekokulları İçişleri Bakanı'nın onayıyla polis meslek eğitim merkezine dönüştürülebilecek. Buradaki personel, ayrıca bir işleme gerek olmaksızın polis meslek eğitim merkezi kadro ve görev unvanlarına uygun kadrolara atanmış sayılacak.

Polis Amirleri Eğitimi Merkezi, enstitü ve polis meslek yüksekokullarında, ilk derece amirlik eğitimi alanlarla lisansüstü veya ön lisans eğitimi yapanlar altı yıl mecburi hizmetle yükümlü olacak. 

Polis Akademisi Başkanı'nın yanı sıra dekan, enstitü müdürü ve enstitü sekreteri, polis meslek yüksek okulu müdürü, polis meslek eğitim merkezi müdürü ve bunların yardımcılarıyla her kadrodaki öğretim elemanları ve idari personelin görevleri, düzenleme yürürlüğe girince sona erecek ve kadrolarıyla ilişkileri kesilecek.

Polis Akademisi Başkanı, düzenleme yürürlüğe girdikten sonra 20 gün içinde atanacak.

Polis Akademisi'nde görevi sona eren öğretim üyesi, öğretim görevlisi, okutman, araştırma görevlisi, uzman ve idari personelden Başkan'ın teklif ettiği ve İçişleri Bakanı'nın uygun gördüğü personel, en geç iki ay içerisinde  Polis Akademisi Başkanlığı'nda durumlarına uygun kadrolara atanacak.

Güvenlik Bilimleri Fakültesi, Polis Amirleri Eğitimi Merkezi Müdürlüğüne dönüştürülecek. Fakülte öğrencileri, YÖK tarafından belirlenecek üniversitelerin iktisadi ve idari bilimler fakültelerine tercihlerine göre yerleştirilecek.

1 Ocak 2020 tarihine kadar, emniyet teşkilatının ilk kademe amir ihtiyacını karşılamak üzere, lisans mezunları arasından KPSS'de taban puanı alan ve şartları taşıyanlar, Polis Amirleri Eğitimi Merkezinde bir eğitim-öğretim dönemi özel eğitime tabi tutulabilecek.

İstifa edenler tazminat ödeyecek 

Polis Amirleri Eğitimi Merkezi, enstitü ve polis meslek yüksekokullarından mezun olup olmadığına bakılmaksızın, mecburi hizmetle yükümlü olduğu süre içinde istifa edenler, ilişiğinin kesilmesini gerektiren bir suç işleyenler ya da sağlık sebebi hariç, başka herhangi bir sebeple ayrılanlar, yükümlülük sürelerinin eksik kısmı ile orantılı olarak kendilerine yapılan öğretim masraflarını yasal faiziyle birlikte tazminat olarak ödeyecek. Mevcut düzenlemede, öğretim masraflarının dört katını tazminat olarak ödüyorlardı.

Bu düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten önce Polis Akademisi, Güvenlik Bilimleri Fakültesi, Güvenlik Bilimleri ve Adli Bilimler Enstitüsü, Polis Meslek Yüksek Okulu ile fakülte ve yüksekokullarda, Emniyet Genel Müdürlüğü hesabına okuyan veya kendi hesabına okumakta iken Emniyet Genel Müdürlüğü hesabına okumaya devam eden öğrencilerden; mezun olup olmadığına bakılmaksızın mecburi hizmetle yükümlü olduğu süre içinde istifa edenler veya ilişiğinin kesilmesini gerektiren bir suç işleyenler, sağlık sebebi hariç başka herhangi bir sebeple ayrılanlardan borç miktarı tahakkuk ettirilmemiş olanlar, borç miktarı tahakkuk ettirilip henüz ödemesine başlamamış olanlar, ödemeleri devam edenler, borçları taksitlendirilmiş olanlar ile bu konuda açılmış davaları sonuçlanmamış, davaları sonuçlanmış veya kesin hükme bağlanmış olanlar da altı ay içerisinde ayrıldıkları veya mezun oldukları eğitim kurumuna müracaat etmeleri halinde, kendilerine yapılan öğretim masraflarını yasal faiziyle birlikte tazminat olarak ödeyecek. 

Ödemesi devam edenlerden fazla ödeme yapmış olanlar ile bu düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten önce ödemesini tamamlamış olanlara geri ödeme yapılmayacak.

Jandarma teşkilatında İçişleri Bakanı'na yeni yetkiler

Tasarı, jandarma teşkilatını ilgilendiren değişiklikler de içeriyor. 

Buna göre, belediye sınırları içinde olmakla birlikte, hizmet gerekleri bakımından uygun görülen yerler jandarmanın görev ve sorumluluk alanı olarak tespit edilebilecek.

General rütbesinde olmayan daire başkanlarıyla il ve ilçe jandarma komutanlarının atanmaları, yer değiştirmeleri ve geçici görevlendirmeleri İçişleri Bakanı tarafından yapılacak. Gerektiğinde Jandarma Genel Komutanı da bu konuda teklifte bulunabilecek. Diğer subaylar ile astsubaylar ve uzman jandarmaların atanması, yer değiştirmesi ve geçici görevlendirmeleri Jandarma Genel Komutanı'nın yetkisinde olacak. 

Askeri nitelikte olmayan görevleri sebebiyle işledikleri iddia edilen bir suçtan dolayı görevi başında kalmasında sakınca görülen jandarma personeli, İçişleri Bakanı tarafından görevinden uzaklaştırılabilecek. İl jandarma komutanı hariç olmak üzere, il jandarma komutanlıklarında görevli personel, vali tarafından görevden uzaklaştırılabilecek. Görevden uzaklaştırılan personel hakkında, en geç 10 gün içinde ön inceleme veya soruşturmaya başlanacak. 

Görevden uzaklaştırılanlar yaptıkları görevden alıkonulmuş olacak. Bu kişilerin görev yerleri değiştirilebilecek veya başka görev verilmeyebilecek. Görevden uzaklaştırılanlara bu süre içinde aylıklarının üçte ikisi ödenecek. Haklarında soruşturma izni verilmemesine, soruşturmaya veya kovuşturmaya yer olmadığına, beraatına, her ne sebeple olursa olsun kamu davasının düşmesine veya ortadan kaldırılmasına karar verilenlerin ödenmeyen veya eksik ödenen her türlü özlük hakkı ödenecek. 

Jandarmanın askeri görevleri haricindeki diğer görevleriyle ilgili eylem ve işlemleri; İçişleri Bakanlığı, valiler ve kendi amirleri tarafından denetlenecek ve teftiş edilecek.

İl jandarma komutanı ile merkez ilçe jandarma komutanı hakkında il valisince, ilçe jandarma komutanı hakkında kaymakamın değerlendirmesi alınarak il valisi tarafından her yılın sonunda askeri görevleri haricindeki diğer görevleriyle ilgili değerlendirme raporu düzenlenecek. Değerlendirme raporları personelin terfi, ödüllendirme, atama ve yer değiştirmesinde dikkate alınacak. 

İl ve ilçe jandarma komutanlarıyla karakol komutanlarının izinleri, ilgili komutanlıkların planlaması da dikkate alınarak mahalli mülki idare amirlerinin onayıyla verilecek.

Sahil Güvenlik Komutanlığı'ndaki yenilikler

Amiraller haricinde, Sahil Güvenlik Komutanlığı Kurmay Başkanı, Sahil Güvenlik Komutanlığı karargahında görevli başkanlar ve bölge komutanlarının atanmaları İçişleri Bakanı tarafından yapılacak. Diğer subayların ve astsubayların, devlet memurlarının, uzman erbaşların ve sözleşmeli erbaş ve erlerin atanmalarıyla erbaş ve erlerin dağıtımları Sahil Güvenlik Komutanı'nca yapılacak.

Sahil güvenlik bölge komutanları hakkında, mülki görevleri açısından konuşlu bulundukları yerin valisince her yıl sonunda, askeri görevleri haricindeki diğer görevleriyle ilgili olarak değerlendirme raporu düzenlenecek. Değerlendirme raporları personelin terfi, ödüllendirme, atama ve yer değiştirmesinde dikkate alınacak.

TBMM İçişleri Komisyonu'nda kabul edilen Polis Vazife ve Salahiyet Kanunu, Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri Kanunu, Nüfus Hizmetleri Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı'yla, Sahil Güvenlik Komutanlığı personelinin görevinden uzaklaştırılabilmesine ilişkin düzenleme yapılıyor.

Buna göre, askeri nitelikte olmayan görevleri sebebiyle işledikleri iddia edilen bir suçtan dolayı görevi başında kalmasında sakınca görülen Sahil Güvenlik Komutanlığı personeli, İçişleri Bakanı'nca görevinden uzaklaştırılabilecek. Gerektiğinde Sahil Güvenlik Komutanı da bu konuda teklifte bulunabilecek. Görevden uzaklaştırılan personel hakkında en geç on gün içinde ön inceleme veya soruşturmaya başlanacak.

Görevden uzaklaştırılanlar, yapmakta oldukları görevden alıkonulacak. Bu kişilerin görev yerleri değiştirilebilecek veya başka görev verilmeyebilecek. Görevden uzaklaştırılanlara, bu süre içinde aylık ödenecek. Ancak, bu kişilerden haklarında soruşturma izni verilmemesine, soruşturmaya veya kovuşturmaya yer olmadığına, beraatına, kamu davasının düşmesine veya ortadan kaldırılmasına karar verilenlerin ödenmeyen özlük hakları ödenecek.

Türk Silahlı Kuvvetleri'nin yurtdışı kadrolarında görevliyken görevden uzaklaştırılanlara da yurtiçinde bir kadroya atanıncaya kadar yurtdışı aylığı ödenecek. Görevden uzaklaştırma tedbiri iki ayı geçemeyecek. Bu süre, zorunlu hallerde iki ayı geçmemek üzere bir defa uzatılabilecek. 

Sahil Güvenlik Komutanlığı'nın askeri görevleri haricindeki diğer görevleriyle ilgili eylem ve işlemleri, İçişleri Bakanlığı ile valiler ve kendi amirleri tarafından denetlenecek ve teftiş edilecek.

Vali, general ve amiraller hariç olmak üzere; Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı personelinin askeri görevleri haricindeki diğer görevlerini ilgilendiren disiplin suçları ortaya çıktığında, Türk Silahlı Kuvvetleri Disiplin Kanunu hükümleri çerçevesinde uyarma ve kınamanın yanısıra; 8 güne kadar hizmete kısmi süreli devam ve 1/10’a kadar aylıktan kesme cezası verebilecek.

Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı mensuplarının kıyafetleri, Genelkurmay Başkanlığının görüşü alınarak Milli Savunma Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığı tarafından müştereken çıkarılan yönetmelikle düzenlenecek.

Nüfus Hizmetleri Kanunu'nda ifadeler güncelleniyor 

Tasarıyla, Nüfus Hizmetleri Kanunu'nun 3. maddesindeki tanımlar gözden geçiriliyor, ifadeler güncelleniyor, ihtiyaç duyulan tanımlar ekleniyor ve kanunun tümünde terim birliği sağlanıyor.

İkamet izni verilen yabancılar, Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü'nce kimlik numarası verilerek yabancılar kütüğüne  kaydedilecek. 

Doğum bildirimi doğumun gerçekleştiği sağlık kuruluşuna da yapılabilecek. Çocuğa konulan ad üç adı geçmeyecek ve kısaltma yapılmadan yazılacak.

İlgili kanun uyarınca belde ve köyken mahalleye dönüştürülen mahalle muhtarlıklarına, evlendirme memurluğu yetki ve görevi verebilecek.

Merkezi veri tabanında yer alan bilgilere göre uzun süre işlem görmeyen ve yaşı itibariyle ölü olması muhtemel kişilerin kayıtları Genel Müdürlükçe kapatılacak. Bu kayıtları kolluk kuvvetleri, mülki idare amirinin emri ile araştıracak. Araştırma sonucu ölü oldukları tespit edilenlerin ölümlere tescil edilecek, sağ olduğu tespit edilenlerin kayıtları ise canlandırılacak.

Tasarıyla, Anayasa Mahkemesi'nin, ilgili kanunun "Aynı konuya ilişkin olarak nüfus kaydının düzeltilmesi davası ancak bir kere açılabilir" hükmünü iptal etmesi nedeniyle düzenleme yapılıyor. Buna göre, haklı sebeplerin bulunması halinde aynı konuya ilişkin isim düzeltme yapılması hakimden istenebilecek. Ad değişikliği halinde, nüfus müdürlüğü bu kişinin çocuklarının baba veya ana adına ilişkin kaydı, soyadı değişikliğinde ise eş ve ergin olmayan çocukların soyadını da düzeltecek.

Kimlik kartında yetkili bakanlık İçişleri Bakanlığı

Kimlik kartında yer alacak bilgilerle kartın tasarımı, temini, basımı, dağıtım ve teslim yöntemi ile üretim ve kişiselleştirilmesinde kullanılacak sistemi belirlemeye İçişleri Bakanlığı yetkili olacak.

Kimlik kartında yer alacak biyometrik verinin türü, niteliği ve alınma yaşı bakanlıkça belirlenecek. Biyometrik verisi alınacak kişilerin şahsen müracaatı esas olacak. Biyometrik verisi alınmayacak çocukların kimlik kartı müracaatı  veli veya vasilerince yapılacak.

Kimlik kartı talebinde bulunan kişi ile nüfus kütüklerinde kayıtlı kişinin aynı kişi olup olmadığı hususunda tereddüte düşülmesi halinde, mülki idare amirinin emri ile kolluk kuvvetlerine araştırma yaptırılacak. Kimlik kartına kayıt ve işaret konulamayacak, kimlik kartı hiçbir kişi veya kurum tarafından alıkonulamayacak.

Evlenme işlemi tamamlandıktan sonra çiftlere uluslararası aile cüzdanı verilecek. Uluslararası aile cüzdanı ve mavi kart, İçişleri Bakanlığı'nca belirlenen tasarım ve sayıda Maliye Bakanlığı'nca bastırılacak. Aile cüzdanları ve mavi kartlar, Maliye Bakanlığı'nca yurt içinde nüfus müdürlüklerine ve evlendirme memurluklarına verilmek üzere maliye yetkililerine, yurt dışında ise dış temsilciliklere verilmek üzere Dışişleri Bakanlığı'na gönderilecek.

Uluslararası aile cüzdanları ve mavi kartların en fazla üç bin adedi, bedeli sonradan ödenmek üzere, üç bin adetlik partiler halinde peşin para karşılığında nüfus müdürlüğüne verilecek.

Kimlik kartı, uluslararası aile cüzdanı ve mavi kart bedeli müracaat sırasında tahsil edilecek. Doğum bildiriminin kanuni süresi içinde yapılması halinde, kimlik kartlarından değerli kağıt bedeli alınmayacak. Hatalı yazım nedeniyle iade edilen uluslararası aile cüzdanları ve mavi kartlar değerli kağıt bedelinden düşülecek. Hatalı üretim ya da yazım nedeniyle kimlik kartlarının değiştirilmesi halinde kimlik kartı bedeli alınmayacak.

Yerleşim yeri ve diğer adres bilgileri; kamu kurumları, bankalar ve sigorta şirketlerinin dışında, elektrik, doğalgaz şirketleri gibi altyapı kuruluşları, doğrudan adres tespiti ile yükümlü kılınan finansal kuruluşlar, kamu hizmeti veren kurumlara da verilebilecek. Bu kurumlar, sadece ilgili kişilerin bilgilerini alabilecek, nüfus kayıt örneği, yerleşim yeri belgesi ve kimlik kartı bilgilerini Kimlik Paylaşımı Sistemi'nden temin edebilecek.

Adres bildiriminde kişilerin yazılı beyanı esas alınacak

Adres bildiriminde kişilerin yazılı beyanı esas alınacak, bildirim şahsen veya elektronik imza ile yapılacak. Adres bildirimi, nüfus müdürlüklerine veya dış temsilciliklere yapılacak. Adres bildiriminin 20 işgünü içinde yapılması zorunlu olacak. Yerleşim yeri ve diğer adresi aynı olan ailenin ergin fertleri, birbirlerinin yerine adres beyanında bulunabilecek.

Huzurevi, yetiştirme yurdu, cezaevi, öğrenci yurdu gibi yerlerde kalanların adres bildirimleri ilgili kurum yetkililerince, bildirim yapamayacak durumda olan kimsesizlerin ise muhtarlarca yapılacak. 

Adres değişikliği beyan formları, elektronik ortamda Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü'ne veya kağıt ortamında en geç 10 işgünü içinde kuruluşun bulunduğu yerin nüfus müdürlüğüne gönderilecek.

Nüfus yazımlarından önce ölenler, aile kütüklerine tescil edilmeyecek. Ancak; yersel yazımdan önce ölen kişiye ait kimlik ile ölüme ilişkin belge ibrazı halinde kişinin kanuni mirasçılarının kaydına açıklama yapılacak. 

Milli Savunma Bakanlığı, aile kütüklerinde kayıtlı olanlardan, askerlik çağına giren erkek nüfusun listesini Kimlik Paylaşımı Sistemi üzerinden alacak.

Kimlik Paylaşımı Sistemi'nde yer alan bilgilerin genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri dışındaki kamu kurum ve kuruluşlarıyla tüzel kişilerle paylaşılması karşılığında, sorgu veya dönen kayıt başına katılma payı alınacak.

Tasarıyla, nüfus cüzdanlarını kaybedenler ve doğum olayını süresi içinde bildirmeyenlere uygulanan idari para cezasına son veriliyor. 2014 yılı için adres ve evlenme bildirimlerini süresi içinde yerine getirmeyenlere uygulanan idari para cezası 436 TL'den 80 TL'ye, gerçeğe aykırı beyanda bulunanlara uygulanan idari para cezası ise 875 TL'den 500 TL'ye indiriliyor. 

AA