Geri Gönderme Merkezlerinde yaşanan intihar olayları zaman zaman kamuoyunun gündemine yansıyor. En son Aydın Geri Gönderme Merkezi’nde yaşanan bir intihar vakası, 15 gün gibi kısa bir sürede insanları intiharın eşiğine getiren sebepler üzerine eğilmenin önemini bir kez daha gündeme getirdi.

Mazlumder, gün geçtikçe daha da büyüyen Geri Gönderme Merkezleri’ndeki sorunlar üzerine bir basın açıklaması yaptı.

Açıklamanın tam metni:

GERİ GÖNDERME MERKEZLERİNDEKİ İNTİHAR VE KÖTÜ MUAMELE İDDİALARI ETKİN BİR ŞEKİLDE SORUŞTURULMALIDIR

22 Şubat 2021 tarihinde Aydın Geri Gönderme Merkezi'nde (GGM) idari gözetim adıyla - zorla tutulan Afgan sığınmacı Sayyid Ümit Sadat'ın (19), kaldığı odada kendini çarşafla astığı ve vefat ettiği belirtilmektedir. Sadat’ın sadece 15 gün kaldığı bir GGM'de hayatına neden son verdiği açıklamaya muhtaç olup, intihara sürükleyen etkenlerin neler olduğu etkin bir şekilde soruşturulmalıdır. Aydın Geri Gönderme Merkezi’nde daha önce de Afganistan uyruklu A.E. (19), 2019 yılı ağustos ayında kendini ranzaya asarak intihar etmişti. 2020 yılı nisan ayında ise Türkmenistan uyruklu 2 kişi intihara kalkışmış, birden fazla kişinin aynı GGM’de vefat ettikleri ya da intihar ettikleri kamuoyuna yansımıştı.

Ayrıca 04.02.2019 tarihinde Gaziantep Oğuzeli GGM’de, Afgan mülteci H. S.’nin intihar sonucu ölümü gerçekleşmiş, İzmir Harmandalı GGM de benzer şikâyetlere konu olmuştu. 2019 yılında A.İ.'nin kötü muameleye uğradığı ve akabinde intihar ettiğine dair şikâyetler kamuoyuna yansımıştı.

Şeffaf ve hesap verilebilir bir bağımsız denetim mekanizmasının olmaması, denetim yetkisine sahip görevlilerin gerektiği şekilde denetim yapmamaları, ihlal iddiasından hemen sonra tanık niteliğindeki sığınmacıların sınır dışı edilerek delillerin karartılması, sığınmacı- göçmenlerin yeterince dil bilmemeleri ve kendilerini anlatamamaları dikkate alındığında; kapalı olarak tutulan bu merkezlerde etkin bir hak arama ve hesap sorma imkânının olmadığı anlaşılmaktadır.

Türlü sebeplerle yaşadıkları yerlerden kopup, sığınılacak emin belde olarak bu toprakları gören insanların çeşitli sebeplerle kötü muameleye maruz kalmaları ve kurtuluşu intiharda görecek kadar çaresiz duruma düşmeleri kabul edilemez. Bu toplumun misafirperverliğine ve değerlerine yakışmayan bu gidişata derhal müdahale edilmelidir.

MAZLUMDER olarak;

• En son Sayyid Ümit Sadat’ın intihar sonucu öldüğü Aydın Geri Gönderme Merkezi başta olmak üzere, kötü muamele ve intihar iddialarıyla gündeme gelen diğer GGM’lerin etkin ve şeffaf bir şekilde soruşturulmasını,
• Fiili kusuru bulunan ya da denetim görevini yerine getirmeyen İdari personel hakkında, idari ve cezai etkin soruşturma başlatılmasını

• Delil karartma ihtimalleri göz önüne alınarak soruşturmaların çok dikkatli ve titiz bir şekilde yürütülmesini
• Geri Gönderme Merkezinde kalan bir şahsı 15 gün içinde intihara sürükleyen sebeplerle yüzleşilmesini ve şartların iyileştirilmesi için kalıcı çözümler üretilmesini

Talep ediyor;

• *TİHEK ve Meclis Araştırma Komisyonunun bu iddialara ve geri gönderme merkezlerine dönük inceleme ve raporlama çalışması yapması
• Valilik ve Kaymakamlıklara bağlı çalışan İl/ilçe İnsan Hakları Komisyonlarının ise bu merkezlere, haberli/habersiz periyodik ziyaretler gerçekleştirmesi, ihlal iddialarını raporlaştırması

Çağrısında bulunuyoruz.

MAZLUMDER