Fransa'da "Sarı yelekliler" adı altında örgütlenen eylemciler, 10 gündür ülke genelinde düzenlendikleri gösterilerde hükümetin akaryakıta ek vergi koymasını protesto etmek için sokaklara dökülüyor. Son bir yıl içerisinde motorin fiyatları yüzde 20'nin üzerinde artış gösterdi.

Bir süre daha devam etmesi beklenen gösterilerde şu ana kadar Paris sokaklarında alevlerin yükseldiği, iş yerlerinin hasar gördüğü, ülke genelinde çok sayıda akaryakıt deposunun giriş ve çıkışlarının tutulduğu, turistlerin yoğun ilgi gösterdiğini Eyfel Kulesi'nin ziyarete kapatıldığı, polisin eylemcilere sert müdahalelerde bulunduğu, yaralananların ve gözaltına alınanların sayısının arttığı, Müslümanlara ırkçı saldırıların düzenlendiği olaylar dikkati çekti.

24 Kasım Cumartesi günü başta başkent Paris'te olmak üzere ülkenin birçok kentinde düzenlenen yaklaşık bin 600 gösteriye106 bin kişinin katıldı.

Paris'in sembolleri arasında yer alan Champ-Elysees Caddesi'nde toplanan eylemcilerle polis arasında zaman zaman gerginlik yaşandı. Göstericilerin gerginliği tırmandırması ve şiddet olayları başlatması üzerine güvenlik güçleri müdahalede bulundu.

Polis, hasara neden olan ve birçok yeri ateşe veren göstericilere göz yaşartıcı gaz ve tazyikli su kullanarak müdahale etti. Göstericiler ayrıca polise şişe ve taş fırlattı.

Champs-Elysees ve çevresindeki caddelerde alevler yükseldi.

Bu arada, protestolar nedeniyle turistlerin yoğun ilgi gösterdiği Eyfel Kulesi'nin kapıları 24 Kasım Cumartesi günü ziyaretçilere kapatılmıştı.

İçişleri Bakanı Christophe Castaner, yaptığı açıklamada, ülke genelinde düzenlenen yaklaşık bin 600 gösteriye yaklaşık 106 bin kişinin katıldığını bildirirken, Emniyet Müdürlüğü bu gösteri sırasında gözaltına alınan kişilerin sayısının 101 olduğunu duyurdu. Fransız basını, bu 101 kişiden 27'sinin gözaltı süresinin uzatıldığını yazdı.

Yüzlerce cadde ve yollarda blokaj eylemi

17 Kasım'da ülke genelinde yaklaşık 2 bin gösterinin gerçekleştiği olaylara yaklaşık 287 bin kişi katıldı. Göstericiler, ülkedeki yüzlerce cadde ve yollarda blokaj eylemi düzenledi, akaryakıt depolarının giriş ve çıkışlarını kapattı.

Polis, Porte Maillot ve Bastille Meydanı ile Champs-Elysees Caddesi'nde toplanan göstericileri dağıtmaya çalıştı. Zaman zaman gerginlik yaşanan gösteride polis, eylemcilere, göz yaşartıcı gaz ve cop kullanarak müdahale etti.

Öte yandan Elysee Sarayı'nın çevresine gelen yaklaşık 1200 kişi, "Macron istifa" sloganı attı. Göstericiler, daha sonra Saraya girmek için güvenlik bariyerlerini aşmaya çalıştı ancak polis göz yaşartıcı gaz kullanarak protestocuları engelledi.

Eylemcilerin perşembe günü depoların giriş ve çıkışını kapatması nedeniyle 75'ten fazla akaryakıt istasyonunda satış yapılamamıştı.

Ülke genelinde yaklaşık 287 bin katıldığı ilk günkü gösterilerin ardından protestolara katılanların sayısı düştü. İkinci gün yaklaşık 40 bin ve altıncı gün yaklaşık 5 bin 100 kişinin katıldığı gösterilerde, 24 Kasım Cumartesi günü dikkate alındığında katılımın düştüğü ancak şiddetin arttığı görülüyor.

Ülke genelindeki protestolarda çıkan olaylarda 2 kişi hayatını kaybetti, 141'i güvenlik görevlisi olmak üzere 780 kişi yaralandı, 794 kişi gözaltına alındı.

Müslüman karşıtı ve ırkçı saldırılar

Bu arada 17 Kasım'daki gösterilerde eylemciler tarafından İslamofobik ve ırkçı saldırılar düzenlendi.

France Info'nun haberine göre, Saint-Quentin kentindeki protestoda göstericilerden bir grup, aracının içinde bulunan kadına önce hakaret etti sonra da başörtüsünü çıkarmaya zorladı. Durumu fark eden gösterinin organizatörünün, saldırıda bulunan eylemcileri uyardığı belirtildi.

Charente Savcılığı ise sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, Cognac'taki gösteride eylemcilerden bazılarının bir aracın etrafını sararak, kadın sürücüye ırkçı hakaretlerde bulunduğuna dair görüntülerin ortaya çıkmasının ardından soruşturma başlattığını duyurdu.

9 kişiye hapis cezası

Fransız basınına göre, gösterilerde çıkan olaylarda 9 kişiye hapis cezası verildi.

Ülkenin batısındaki Quimper kentinde, 19 ila 27 yaşlarındaki 4 gösterici ceza mahkemesi tarafından 17 Kasım'da düzenlenen protestoda polislere şişe ve taş fırlattıkları gerekçesiyle 4'er ay hapis cezasına çarptırıldı.

Reims Ceza Mahkemesi ise 3 eylemciye, 17 Kasım'daki gösteride bir eylemci ve annesine saldırdıkları gerekçesiyle 18 aya kadar hapis cezaları verdi.

Fransa'nın Limoges kentinde de 35 yaşındaki bir göstericiyi 24 Kasım'daki protestoda polise biber gazı sıktığı gerekçesiyle 4 ay hapis cezasına çarptırıldı.

Son olarak, Loudeac'daki gösteride bir eylemci 2 polisi tehdit ettiği gerekçesiyle 4 ay tecilli hapis cezasına çarptırıldı.

Ülke ekonomisi etkilendi

Fransa Ekonomi Bakanı Bruno Le Maire, dün düzenlediği basın toplantısında, ülke genelinde 17 Kasım'da başlayan akaryakıt zamları protestolarının, ekonominin üzerinde ciddi etkisinin olduğunu söyledi.

Gösteriler nedeniyle şirketlerin ciro kaybının 17 Kasım'da yüzde 39, cumartesi yüzde 24 olduğunu belirten Le Maire, 10 günde kasap, fırın ve kuaförlerin ciro kaybının yüzde 60 ila 70 olduğunu vurguladı.

Hükümetin tepkisi

Gösterilere ilişkin ilk resmi açıklama Başbakan Edouard Philippe'ten geldi. Gösterilerin ikinci gününde France 2 televizyonuna konuşan Philippe, protestolara katılan göstericilerin kızgınlıklarını anladığını ancak hedefledikleri reformları sürdürmekte kararlı olduğunu belirtti.

Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ise, 20 Kasım'da Brüksel'den yaptığı açıklamada, akaryakıt zamları konusundaki sorunun protestolarla değil diyalogla çözülebileceğini ifade etmişti. Macron, dünkü Bakanlar Kurulu toplantısında, cumartesi düzenlenen ve akaryakıt zamlarının protesto edildiği gösterideki savaş sahnelerini kınadı.

İçişleri Bakanı Christophe Castaner, gösterilerdeki şiddet olaylarından, aşırı sağcı Ulusal Birlik Partisinin lideri Marine Le Pen'i sorumlu tuttu.

Hükümet Sözcüsü Benjamin Griveaux, Bakanlar Kurulunun ardından yaptığı açıklamada, herkesi masanın etrafında toplayacaklarını ve Fransızların sorunlarına ve görüşlerine daha duyarlı olacaklarını söyledi. Bu açıklama, hükümetin akaryakıt vergileri konusunda geri atmayacağına ancak orta yol bulmaya çalışacağına işaret ediyor.