Gazzeliler 1 Mart'ta Gazze'nin güneyindeki Refah'ta Ramazan'ın ilk iftarı için oturuyor.

Mart ayı boyunca İsrail, işgal altındaki Gazze Şeridi'nde ateşkesi bozarak 1,000'den fazla kişiyi öldürdü ve insani yardımın girişine izin vermeyerek hayatta kalan nüfusu şimdiye kadarki en kötü krize sürükledi.

Bu arada İsrail, işgal altındaki Batı Şeria'nın kuzeyindeki mülteci kamplarına yönelik olarak ocak ayı sonunda başlattığı askeri saldırıyı da sürdürdü.

Kerem Ebu Halub, eşi Faten ve aileleri Ramazan'ın üçüncü gününde Gazze'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya'nın al-Şima bölgesinde yıkılan evlerinin kalıntıları üzerine kurdukları çadırın yanında iftar hazırlığı yapıyor, 3 Mart.

Batı Şeria'da devam eden operasyonlar sırasında onlarca Filistinli öldürüldü. İsrail ordusu ayrıca on binlerce insanı evlerinden etti - 1967'den bu yana bölgede yaşanan en büyük zorla yerinden etme olayı.

The Electronic Intifada'nın mart ayında bildirdiğine göre, Batı Şeria'nın kuzeyindeki Cenin kentinde İsrail ordusu “Gazze'dekine benzer bir yıkımla yerleşim bölgelerini harap etti ve kuşattı”.

Topyekûn kuşatma

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, yaklaşık iki ay önce yürürlüğe giren ateşkes ve esir değişimi anlaşmasının ilk aşamasının sona ermesinden saatler sonra, 2 Mart'ta Gazze'ye topyekûn kuşatma uygulandığını duyurdu.

İsrail'in yakıt, insani yardım ve ticari malların girişine izin vermediği Gazze, Ekim 2023'teki soykırım savaşının başlangıcından bu yana bölgede yaşamın temel unsurlarının en uzun süre askıya alındığı yer oldu.

İsrail güçleri 5 Mart'ta Ahmed el-Haymuni'nin Batı Şeria'nın El Halil kentindeki evini havaya uçurdu. El-Haymuni, Muhammed Misk ile birlikte ekim ayında Yafa'da yedi İsraillinin öldüğü ve çok sayıda kişinin yaralandığı silahlı ve bıçaklı bir saldırı gerçekleştirmişti. Misk'in evi aynı gün uluslararası hukuk kapsamında yasaklanan bir toplu cezalandırma eylemiyle yıkıldı.

İsrail'in aşırı sağcı Maliye Bakanı Bezalel Smotrich, İsrail hükümetinin “Hamas yok edilene ya da tamamen teslim olana ve tüm rehinelerimiz iade edilene kadar Gazze'ye insani yardımı tamamen durdurma” kararı aldığını söyledi.

“Cehennemin kapılarının” “mutlak zafere kadar zalim düşmana mümkün olduğunca hızlı ve ölümcül bir şekilde” açılması gerektiğini söyledi.

Netanyahu'nun açıklamasından günler önce, işgali yöneten İsrail askeri birimi COGAT, Gazze'de “insani yardım merkezleri” kurma planını açıkladı.

Filistinli insan hakları gruplarına göre bu plan kapsamında “COGAT, İsrail ordusunun tam kontrolü altındaki bölgelerde acil ihtiyaç duyulan insani yardımın sadece ‘incelenmiş Filistinlilere’ dağıtılmasını dikte edecek”.

İsrail ordusunun saldırıları sırasında hayatını kaybeden ve toplu bir mezara gömülen 30 Filistinlinin cesedi, kimlik tespiti ve uygun şekilde defnedilmek üzere Gazze'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya'nın El Alemi bölgesinden çıkarıldı, 5 Mart.

Plan kapsamında insani yardım girişi için sadece Karem Ebu Salem kapısı kullanılacak ve sadece İsrail'de kayıtlı sivil toplum kuruluşlarının Gazze'de faaliyet göstermesine izin verilecek. Bu da hem Gazze'deki en büyük yardım operasyonu olan hem de şu anda İsrail tarafından yasaklanmış bulunan BM Filistinli mültecilere yardım kuruluşu UNRWA'nın Gazze'ye girişini fiilen engelleyecektir.

Filistinli insan hakları grupları, BM ve uluslararası yardım kuruluşlarına sunulan COGAT planının “devam eden soykırımında endişe verici bir gelişme olduğu ve Filistin topraklarını ilhakının açık bir ilerlemesini temsil ettiği” uyarısında bulundu.

Yardımların engellenmesi

Topyekûn abluka Gazze'deki insanları temel ihtiyaçlarını karşılayamaz hale getirdi.

Bir insan hakları grubu olan El Mezan 2 Nisan'da yaptığı açıklamada, “Temel ürünler piyasadan kayboldu, fiyatlar yükseldi ve çoğu fırın, jeneratörleri çalıştırmak için gereken un ve yakıt eksikliği nedeniyle kapanmak zorunda kaldı” dedi.

Gazze Şeridi'ndeki Filistin Vakıflar ve Din İşleri Bakanlığı'na bağlı El Yazmaları ve Eski Eserler Dairesi'nden bir yetkili, İsrail ordusunun Gazze Şehri'ndeki Büyük Ömeri Camii'nin kütüphanesini hedef almasının ardından geriye kalanları kurtarmaya çalışıyor, 6 Mart.

El Mezan Müdür Yardımcısı Samir Zakut, “İsrail'in geçişleri kapatmaya devam etmesi ve insani yardımları engellemesi, Gazze'deki durumu geçtiğimiz 17 ayla kıyaslandığında bile görülmemiş derecede kötüleştiriyor” dedi.

Zakut, “Yakıt olmadığı için tuzdan arındırma tesisleri ve su kuyuları gibi temel hizmetler durdu ve bu da insanları hayati tehlike arz eden susuzluk ve açlık seviyelerine doğru itti” diye ekledi.

6 Mart'ta iki düzineden fazla BM insan hakları uzmanı, “cinsel sağlık ve üreme sağlığı ile engelliler için yardımcı cihazlar da dâhil olmak üzere hayati önem taşıyan malzemeleri kasten keserek İsrail'in bir kez daha yardımları engellediğini” belirtti.

Gazze'nin kuzeyindeki Cibaliye'de 8 Mart'ta meydana gelen yıkımın genel görünümü.

BM uzmanları ateşkes sırasında “koşulların çok ağır olmaya devam ettiğini” de ekledi. Gazze'ye çok az sayıda çadırın ve hiçbir mobil birimin girmesine izin verilmedi ve aralarında çocuk ve yaşlıların da bulunduğu Filistinliler soğuk ve kötü koşullar nedeniyle ölmeye devam etti."

Uzmanlar, “16 ay süren sürekli bombardıman, tekrarlanan zorunlu göç ve tarım arazilerinin ve sivil altyapının yüzde 80'inin tahrip edilmesinden zar zor kurtulan bir nüfusa karşı topyekûn kuşatma politikasının yeniden başlatılması, vahim durumu daha da kötüleştirecektir” dedi.

İlhak “tüm hızıyla ilerliyor”

Bu arada uzmanlar Batı Şeria'da “toprakların zorla ilhakının tüm hızıyla ilerlediğini” söyledi.

Uzmanlar, “mülteci kampları ve şehirlerin bombalandığını, nüfusun azaltıldığını ve yağmalandığını, diğer bölgelerin de İsrail güçlerinin suç ortaklığıyla silahlı yerleşimciler tarafından saldırıya uğradığını” sözlerine ekledi.

Yerinden edilmiş insanlar iftar öncesi Gazze'nin kuzeyindeki Cibaliye'de bir hayır kurumunun mutfağından yemek almak için sıraya giriyor, 11 Mart.

12 Mart'ta BM izleme grubu OCHA'ya göre, Batı Şeria'da Salfit yakınlarında “18 yaşında bir İsrailli yerleşimci Ariel yerleşimi yakınlarında araba kullanırken vurularak yaralandı”. Vurulmanın ardından İsrailli yerleşimciler bir Bedevi topluluğunun sakinlerine saldırarak, beyin kanaması geçiren ve durumu kritik olan yaşlı bir adam da dâhil olmak üzere iki kişiyi yaraladı.

Ertesi gün onlarca yerleşimci Batı Şeria'nın kuzeyindeki Nablus kenti yakınlarındaki bir Bedevi topluluğunun evlerini ateşe verdi. OCHA'ya göre, yerleşimciler “bir Molotof kokteyli atarak, bir bebek ve bir yürümeye başlayan çocuk içerideyken bir odayı ateşe verdi.”

Yerleşimciler çocukları evden aldı ve evden yaklaşık 50 metre uzakta dışarıda bıraktı.

Birkaç gün sonra 18 yaşındaki bir Filistinli, Batı Şeria'nın güneyindeki El Halil yakınlarında koyun otlatırken yerleşimcilerin saldırısına uğrayarak bilincini kaybetti.

İsrail'in “hükmetme ve yok etme” stratejisi

12 Mart'ta Euro-Med İnsan Hakları Gözlemcisi, İsrail'in 19 Ocak'ta ateşkesin yürürlüğe girmesinden bu yana Gazze'de 150 Filistinliyi öldürdüğünü belirtti.

İnsan hakları grubu, “İsrail ordusu tarafından devam eden cinayetler, keskin nişancılar ve quadcopter uçakları da dâhil olmak üzere insansız hava araçları tarafından gerçekleştiriliyor” dedi.

İsrail saldırıları sırasında öldürülen ve El-Şifa Hastanesi'ndeki toplu mezara gömülen Filistinlilerin cesetleri kimlik tespiti ve uygun defin için çıkarılıyor, Gazze Şehri, 13 Mart.

Euro-Med, “Ölümcül saldırılar genellikle bölge sakinleri, İsrail'in Şerit'in kuzey ve doğu sınırları boyunca uyguladığı sözde ‘tampon bölge’ yakınlarındaki hasarlı evlerine geri dönmeye ve incelemeye çalıştıklarında meydana geliyor” diye ekledi.

13 Mart'ta bağımsız bir BM soruşturma komisyonu, Ekim 2023'ten bu yana “İsrail'in Filistinlilere karşı cinsel, üreme ve diğer toplumsal cinsiyete dayalı şiddet biçimlerini giderek daha fazla kullandığını” tespit eden bir rapor yayınladı.

Müfettişlere göre İsrail, Batı Şeria ve Gazze Şeridi'nde “Filistin halkına hükmetmek ve yok etmek için bir savaş stratejisi olarak” cinsel ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddet uyguluyor.

İsrail aileleri katlediyor, ateşkesi havaya uçuruyor

Bölgedeki sağlık bakanlığının günün ilerleyen saatlerinde yaptığı açıklamaya göre, İsrail 18 Mart'ın erken saatlerinde Gazze'de hava, kara ve denizden yoğun saldırılar düzenleyerek en az 400 kişiyi öldürdü ve 560'tan fazla kişiyi yaraladı.

Gazze'deki hükümet medya ofisine göre saldırılarda tüm aileler katledildi ve Uluslararası Filistinli Çocuklar için Savunma Örgütü’ne göre ölenler arasında en az 174 çocuk vardı. Çocuk hakları grubunun program direktörü Ayed Ebu Ektaiş, bunun “Gazze'de tarihte bir günde ölen en büyük çocuk sayısına” işaret ettiğini söyledi.

Ramazan ayının ikinci Cuma günü, 14 Mart'ta, Kudüs'teki El Aksa Camii yerleşkesinde bulunan Kubbetüs Sahra'dan bir görünüm. İsrail'in hareket kısıtlamaları nedeniyle, İslam'ın en kutsal mekanlarından biri olan El Aksa Camii'ne Gazze'dekiler de dâhil olmak üzere Filistinlilerin büyük çoğunluğu erişemiyor.

Aynı gün İsrail ordusu kuzeyde Cibaliye ve güneyde Han Yunus yakınlarındaki bölgelerin boşaltılması emrini verirken Gazze genelinde saldırılar başlattı ve İsrail'in Gazze'deki savaşı kalıcı olarak sona erdirmek için müzakere sürecinden çekildiğini etkili bir şekilde duyurdu.

Netanyahu, tam ölçekli soykırım savaşının yeniden başlamasının başlangıcında “İsrail bundan böyle Hamas'a karşı artan bir askeri güçle hareket edecektir” dedi.

İsrail saldırılarında Gazze'deki bazı hükümet yetkilileri aileleriyle birlikte öldürüldü.

Hamas sözcüsü Sami Ebu Zuhri, İsrail'i Filistin halkına bir teslimiyet anlaşması dayatmaya çalışmakla suçladı. Ayrıca Washington ve Tel Aviv'in, İsrail'in imzaladığı ve ABD'nin garanti ettiği ateşkes anlaşmasının şartlarını değiştirmeye çalıştığını iddia etti.

Bu anlaşma savaşı kesin olarak sona erdirecek ve Gazze'ye insani yardım akışını sağlayacak bir yol içeriyordu.

İsrail'in Beyt Lahiya'da düzenlediği saldırıda hayatını kaybeden, aralarında üç gazetecinin de bulunduğu dokuz Filistinlinin yakınları 15 Mart'ta Endonezya Hastanesi'nde yas tutuyor. Kaynaklara göre İsrail'e ait bir insansız hava aracı, evleri yıkılan bölge sakinlerine çadır dağıtan bir yardım ekibini vurdu.

19 Mart'ta BM için çalışan bir Bulgar vatandaşı, Gazze'nin merkezindeki Deyr el-Balah'ta BM Proje Hizmetleri Ofisi'ne ait bir misafirhaneye düzenlenen saldırıda öldürüldü.

Aynı gün İsrail Savunma Bakanı Israel Katz, Gazze halkına “son bir uyarıda” bulunarak açıkça soykırım niyetini ilan etti.

“İşler çok daha zorlaşacak ve tüm bedeli siz ödeyeceksiniz” diyen Katz, “nüfusun savaş bölgelerinden tahliyesinin yakında yeniden başlayacağını” da sözlerine ekledi.

"ABD Başkanı'nın tavsiyesini dinleyin. Rehineleri geri verin ve Hamas'ı ortadan kaldırın; isteyenlerin dünyanın başka yerlerine taşınması da dâhil olmak üzere önünüzde başka seçenekler açılacaktır."

“Bunun alternatifi topyekûn yıkım ve tahribattır.”

Bir çocuk İsrail gözaltısında öldü, acil yardım çalışanları “infaz etti”

22 Mart'ta 17 yaşındaki Velid Halid Abdullah Ahmed, geçen yılın eylül ayından bu yana tutuklu bulunduğu İsrail'in kuzeyindeki Megiddo cezaevinin avlusunda fenalaşarak hayatını kaybetti.

“Velid, İsrail hapishanelerinde ölen ilk Filistinli çocuktur” diyen Uluslararası Filistinli Çocuklar için Savunma Örgütü, “İsrailli yetkililer çocuğun cesedini ailesinden saklıyor” dedi.

Filistinliler Ramazan oruçlarını 15 Mart'ta Gazze'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya'da toplu iftar sırasında yıkıntı ve enkazın ortasında açıyor.

Otopsi raporu, eylül ayında Batı Şeria'nın Silvad kasabasındaki evinde gözaltına alınan çocuğun aylarca aç bırakıldığını ve gardiyanlar tarafından dövüldükten sonra fenalaşarak öldüğünü gösterdi.

Ayın başlarında Filistinli yetkililer Cenin mülteci kampından bir adamın İsrail gözetiminde öldüğünü duyurdu. Söz konusu kişinin 23 Şubat'ta belirsiz koşullar altında ölmeden önce herhangi bir suçlama ya da yargılama olmaksızın gözaltında tutulduğu bildirildi.

Filistinli Mahkûmlar derneği'ne göre 7 Ekim 2023'ten bu yana 40'ı Gazze Şeridi'nden olmak üzere en az 63 Filistinli İsrail gözaltısında hayatını kaybetti.

Batı Şeria'nın Khirbet al-Marajim köyünde Filistinli bir aileye ait evin içi, 15 Mart'ta yaklaşık 50 İsrailli yerleşimcinin önceki gece köye baskın düzenlemesinin ardından. Yerleşimciler köy sakinlerine taş atmış ve aileler içeride uyurken üç evi ve bir arabayı ateşe vermiştir. Odalardan birinde iki çocuk uyurken yerleşimciler onları kaçırdı ve daha sonra başka bir yerde serbest bıraktı.

23 Mart'ta Filistin Kızılay Derneği'ne ait bir ambulans ekibi, İsrail'in Gazze'nin güneyindeki Refah'ın El Haşaşin bölgesine düzenlediği hava saldırısında yaralanan kişileri tahliye etmek üzere bölgeye sevk edilmiş, ancak sağlık görevlileri de ateş altında kalarak yaralanmıştı.

İsrail güçleri bölgeyi kuşattığında ve acil durum personeliyle iletişim kesildiğinde olay yerine ek ambulans ekipleri ve sivil savunma kurtarma görevlileri gönderilmişti.

Bir hafta sonra sivil savunma ekipleri bölgeye ulaşıp mart ayı sonunda bir ceset çıkarana kadar 15 acil durum çalışanının akıbeti bilinmiyordu. Sonraki birkaç gün içinde bir toplu mezarda 14 ceset daha bulundu.

İsrail'in Gazze'nin merkezine düzenlediği hava saldırısında hayatını kaybedenlerin cesetleri 18 Mart'ta Gazze Şehrindeki El-Ahli Arap Hastanesi morgunda görülüyor.

Nasır Tıp Kompleksi'nde kıdemli bir doktor olan Dr. Ahmed el-Farra, The Guardian'a yaptığı açıklamada sağlık görevlileri ve sivil savunma çalışanlarının vücutlarında, göğüslerinde ve kafalarında mermiler vardı. İnfaz edilmişlerdi. Elleri bağlıydı."

Sağlık görevlilerinden biri saldırı sırasında Filistin Kızılay Derneği ambulans görevlisiyle telefon görüşmesi yapıyordu. The Guardian'ın aktardığına göre Kızılay'ın Gazze'deki yöneticilerinden Dr. Beşar Murad, bu telefon görüşmesinde “yakın mesafeden ateşlenen silah seslerinin yanı sıra olay yerinde İbranice konuşan ve en azından bazı sağlık görevlilerinin gözaltına alınmasını emreden İsrail askerlerinin seslerinin duyulduğunu” söyledi.

Ölenler arasında sekiz Kızılay sağlık görevlisi, altı sivil savunma çalışanı ve BM Filistinli mültecilere yardım kuruluşu UNRWA'nın bir çalışanı da bulunuyor.

İsrail ordusunun 18 Mart'taki ağır hava saldırılarının ardından Gazze'nin kuzeyindeki Beyt Hanun'da bazı mahalleler için tahliye emri çıkarmasının ardından aileler kaçışıyor.

BM insani yardım şefi Tom Fletcher 31 Mart'ta yaptığı açıklamada “Hayat kurtarmaya çalışırken İsrail güçleri tarafından öldürüldüler” dedi. “Cevap ve adalet talep ediyoruz.”

İsrail, Ekim 2023'ten bu yana 100'den fazla sivil savunma çalışanını, 1.000 sağlık çalışanını ve 280 UNRWA çalışanını öldürdü.

İsrail kanser hastanesini havaya uçurdu

Filistin Kızılay Derneği 21 Mart'ta Gazze Şehri'nin Tal el-Hava mahallesindeki El-Kuddüs Hastanesi'ni yeniden açtı. Tesis kasım ayında İsrail güçleri tarafından kuşatılıp saldırıya uğradıktan sonra kapatılmak zorunda kalmıştı.

BM OCHA, “Ciddi tıbbi malzeme ve ekipman eksikliği de dahil olmak üzere önemli zorluklara rağmen, son birkaç hafta içinde hastanenin rehabilitasyonu için çaba sarf edildi” açıklamasında bulundu.

Gazze'nin güneyindeki Han Yunus'ta bulunan Gazze Avrupa Hastanesi'nde gece boyunca süren İsrail hava saldırılarında ölen yakınlarının cesetleri başında yas tutan insanlar, 18 Mart.

BM ofisi, “Kapsamlı tıbbi hizmetler sağlamak için iki ameliyathane, bir acil servis, poliklinikler, yoğun bakım ünitesi ve radyoloji ve laboratuarlar gibi teşhis bölümleri kuruldu” diye ekledi.

Filistin İnsan Hakları Merkezi'ne göre aynı gün İsrail askerleri Gazze'deki tek özel kanser tedavi hastanesi olan ve 12.000'den fazla hastaya hizmet veren Türk-Filistin Dostluk Hastanesi'ni havaya uçurdu.

Hastane Kasım 2023'te İsrail ordusu tarafından saldırıya uğradıktan sonra kapatılmak zorunda kaldı ve daha sonra askerler için kışla olarak kullanıldı.

İsrail'in Gazze'nin merkezinde yer alan Deyr el-Balah'taki dünya kuruluşu merkezine düzenlediği saldırıda hayatını kaybeden uluslararası bir BM çalışanının cenazesi 19 Mart'ta El-Aksa Şehitleri Hastanesi'ne nakledildi.

OCHA 25 Mart'ta yaptığı açıklamada Gazze'deki 22 hastane ve 5 sahra hastanesinin kısmen, 4 sahra hastanesinin ise tamamen işlevsel olduğunu belirtti. Bu arada, BM ofisi “13 hastane ve 5 sahra hastanesi işlevsel değil” diye ekledi.

İsrail ordusu 23 Mart'ta Gazze'nin güneyindeki Han Yunus'te bulunan Nasır Tıp Kompleksi'nin cerrahi servisini hedef aldı. Gazze'nin güneyindeki en büyük sevk hastanesinin bir kısmının ağır hasar gördüğü hava saldırısında, aralarında Hamas'ın siyasi kanadından bir üyenin de bulunduğu iki kişi öldü, sekiz kişi de yaralandı.

Vahşet suçlarının ayırt edici özellikleri

Ertesi gün, 24 Mart'ta İsrail iki gazeteciyi - Al Jazeera muhabiri Hüssam Şabat ve Palestine Today muhabiri Muhammed Mansur - ayrı saldırılarda öldürdü.

Filistinli bir insan hakları grubu olan Al Mezan; Şabat ve Mansur'un Ekim 2023'ten bu yana yaklaşık 200 gazetecinin öldürülmesine izin veren “tam bir cezasızlık” olduğundan dolayı “kasıtlı olarak hedef alındığını” söyledi.

Bir çocuk, 19 Mart'ta Gazze'nin güneyindeki Han Yunus'un batısında yer alan el-Mevasi'de, yerinden edilmiş Filistinlilerin kaldığı bir çadırın İsrail hava saldırısında vurulduğu yerden bir fil peluşunu kurtarıyor. Hamile bir kadın ve çocukları hayatını kaybederken diğer insanlar da ağır yaralandı.

OCHA'ya göre aynı gün, güney Gazze'nin Han Yunus bölgesindeki Abasan el-Kabira'da “açıkça işaretlenmiş/amblemli” bir kamyona düzenlenen saldırıda üç temizlik işçisi öldürüldü.

Ayrıca 23 Mart'ta Netanyahu'nun güvenlik kabinesi, Savunma Bakanı Israel Katz'ın Filistinlilerin Gazze'den “gönüllü göçünü” kolaylaştırmak için bir büro kurulması önerisini onayladı.

24 Mart'ta BM Genel Sekreteri António Guterres sözcüsü aracılığıyla bir açıklama yaparak dünya örgütünün Gazze'deki ayak izini azaltmaya karar verdiğini duyurdu.

Guterres bu kararına gerekçe olarak İsrail'in insani yardım girişine uyguladığı ablukayı ve 19 Mart'ta bir BM yerleşkesine yönelik ölümcül İsrail saldırısını gösterdi.

Dünya Anneler Günü'nde bir kadın Han Yunus'taki Nasser Tıp Kompleksi'nde hasta çocuğuyla ilgileniyor, 21 Mart.

27 Mart'ta İsrail Yüksek Mahkemesi, İsrail'in Gazze'ye yönelik insani yardım kısıtlamalarının yasallığına itiraz eden bir dilekçeyi reddetti. Tümü İsrail'de bulunan dilekçe sahibi kuruluşlar, mahkeme kararının “tarihlerinin en karanlık döneminde İsrail devleti ve ordusuna bir övgü ilahisi gibi okunduğunu” belirtti. Gruplar, bu kararın “Gazze'de savaş suçu işlemeye ve sivillere zarar vermeye devam etmek için yeşil ışık yaktığını” da sözlerine ekledi.

İsrail'in insani yardım politikası, Güney Afrika tarafından Uluslararası Adalet Divanı'nda devlet aleyhine açılan soykırım şikâyetinin ve BM Genel Kurulu'nun talebi üzerine mahkeme tarafından yürütülen yeni danışma sürecinin ana odak noktasını oluşturuyor.

Çocuklar, 21 Mart'ta Gazze Şehri'ndeki Gazze İslam Üniversitesi'nin yanmış oditoryumunda oynuyor.

Aynı gün, ABD'li yardım kuruluşu World Central Kitchen'da çalışan bir işçi, yemek dağıtım noktasının yanında İsrail'in düzenlediği bir saldırıda öldürüldü.

BM yardım koordinasyon ofisi OCHA'nın sözcüsü Jens Laerke 28 Mart'ta yaptığı açıklamada “Gördüğümüz savaş eylemleri vahşet suçlarının işaretlerini taşıyor” dedi.

“Yüzlerce çocuk ve diğer siviller sağlık ve İsrail hava saldırılarında öldürüldü. Nüfusun yoğun olduğu bölgeler ve hastaneler bir kez daha savaş alanına döndü; hastalar yataklarında öldürüldü, ambulanslara ateş açıldı ve ilk müdahale ekipleri öldürüldü.”

Gazze fırınları kapanmaya zorlandı

Filistin Toprak Günü'nün kutlandığı 30 Mart'ta Netanyahu “baskıyı arttırma” ve “Hamas'ı daha da sıkıştırma ve rehinelerimizi serbest bırakmak için en uygun koşulları yaratma” niyetini açıkladı.

Netanyahu ateşkes sürecinin “son aşamasında” Hamas'ın tamamen teslim olması ve liderlerinin Gazze'den çıkarılması gerektiği yönündeki tutumunu açıkça ortaya koydu.

Netanyahu, “Gazze Şeridi'nde genel güvenliği sağlayacağız ve Trump'ın gönüllü göç planının hayata geçirilmesine izin vereceğiz,” dedi. “Plan bu. Bunu saklamıyoruz ve her an tartışmaya hazırız.”

İsrail işgal güçleri, 22 Mart'ta işgal altındaki Batı Şeria'da bulunan Tulkerim mülteci kampına baskın düzenledi.

Filistinliler ayrıca 30 Mart'ta Ramazan ayının sonunu işaret eden kutsal bayram olan Ramazan Bayramı'nın ilk gününü kutladı.

Ramazan Bayramı'nın ilk gününde İsrail saldırılarında 50'den fazla Filistinli hayatını kaybetti, 200'e yakın Filistinli de yaralandı. Bayramın ikinci günü olan 31 Mart'ta İsrail, Gazze'nin güneyindeki Refah'ı kapsayan ve 140.000'den fazla kişiyi etkileyen zorunlu göç emirleri yayınladı.

El Meşheravi ailesinin üyelerinin cesetleri, Gazze Şehri'nin doğusundaki El Tuffah mahallesinde bir gece İsrail saldırısında hedef alındıktan sonra evlerinden çıkarıldı, 22 Mart.

1 Nisan'da Dünya Gıda Programı, Gazze'de BM kuruluşu tarafından desteklenen 25 fırının tamamının “yakıt ve un eksikliği nedeniyle kapandığını” duyurdu.

“Sıcak yemekler devam ediyor, ancak tedarikler en fazla iki hafta sürecek” diyen Dünya Gıda Programı, ajansın ‘son gıda paketlerini önümüzdeki iki gün içinde dağıtacağını’ da sözlerine ekledi.

Bu arada OCHA'ya göre 85.000 metrik tondan fazla “bir ila iki ay yetecek gıda maddesi Gazze dışında mahsur kalmış durumda.”

Gazze'de 50,000'den fazla kişi öldürüldü

31 Mart itibariyle Gazze'deki sağlık bakanlığı, İsrail'in 18 Mart'ta tam ölçekli saldırılarına yeniden başlamasından bu yana 1.001 kişinin öldüğünü ve 2.359 kişinin yaralandığını bildirdi.

Bakanlığa göre Ekim 2023'ten bu yana Gazze'de 50.350'den fazla kişi öldürüldü ve 114.400 kişi de yaralandı. Ölenlerin yüzde 31'ini çocuklar, yüzde 17'sini kadınlar, yüzde 44'ünü erkekler ve yüzde 8'ini yaşlılar oluşturdu.

Yerlerinden edilmiş çocuklar 22 Mart'ta Gazze Şehri'nin Yermuk bölgesinde bir çöplüğün yanında kurulan kampta yaşıyor.

İsrail'in 23 Mart'ta Gazze'nin güneyindeki Han Yunus'ta Hamas'ın siyasi kanat üyesi Salah El Bardavil ve ailesinin çadırını hedef alan hava saldırısının gerçekleştiği yere bakan çocuklar. Hamas'ın siyasi kanadında yer alan diğer bazı isimler de 18 Mart'tan bu yana hedef alındı ve aile üyeleriyle birlikte öldürüldü.

Gazze'deki Sağlık Bakanlığının Genel Müdürü Dr. Münir el-Burş'a göre Gazze nüfusunun yüzde yedisi ya öldü ya da yaralandı.

OCHA, “Travma hastalarının sayısındaki keskin artış, Gazze'nin sağlık sistemini büyük bir yük altına soktu” dedi ve ekledi: “Sıvılar, antibiyotikler, harici fiksatörler ve kan üniteleri de dahil olmak üzere travma malzemelerinin acilen stoklanması gerekiyor.”

OCHA, Gazze'deki mevcut anestezik malzemelerin “ameliyat, doğum, ağrı yönetimi ve yoğun bakım bakımı da dâhil olmak üzere artan talebi karşılamakta yetersiz kaldığını” da sözlerine ekledi.

Yas tutanlar, Gazze Şehrindeki El-Ahli Arap Hastanesinde İsrail saldırılarında ölen yakınlarının cesetlerinin yanında toplanıyor, 24 Mart.

BM ofisi 27 Mart'ta yayınladığı bir raporda, Batı Şeria'da yılbaşından bu yana 17'si çocuk ve üçü kadın olmak üzere 99 Filistinlinin İsrail güçleri tarafından öldürüldüğünü açıkladı. BM, bu ölümlerin yarısından fazlasının “Cenin ve Nur Şems mülteci kampları da dâhil olmak üzere sadece dört bölgede” meydana geldiğini belirtti.

Batı Şeria'daki ölümler

Mart ayında Batı Şeria'da öldürülenler arasında, 4 Mart'ta Homesh kontrol noktasına bıçakla yaklaştığı bildirilen ve İsrail güçleri tarafından vurularak öldürülen 18 yaşındaki bir kişi de bulunmaktadır.

Aynı gün, OCHA'ya göre, “İsrail güçleri bölgede devam eden operasyonların bir parçası olarak Cenin şehrinde iki Filistinliyi vurarak öldürdü.”

Bir gösterici, 26 Mart'ta Gazze'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya'da soykırıma son verilmesi çağrısıyla düzenlenen bir gösteri sırasında “Barış ve güvenlik içinde yaşamak istiyoruz” yazılı bir tişört giydi. İsrail'in aralıksız bombardımanına rağmen Gazze'nin kuzeyinde yer alan Cibaliye ve Beyt Hanun'da da gösteriler düzenlendi.

BM ofisi şunları ekledi: “Öldürülenlerden birinin evine dönmeye çalıştığı, ikincisinin ise cesedini alıkoyan İsrail güçleriyle çatışmaya girdiği bildirildi.”

Motosiklet kullanan Filistinli bir adam 10 Mart'ta Cenin'de İsrail askeri aracını kullanan askerler tarafından çarpılarak öldürüldü.

OCHA'ya göre aynı gün, 16 yaşındaki bir genç de “sivil araçlarla peşine düşen, başından ve göğsünden vuran” Filistin Yönetimi güçleri tarafından öldürüldü.

Gazze Şehri'nin Zeytun mahallesinde İsrail saldırılarının ardından Awad ailesinin evinin enkazından çıkarılan kurbanların cesetleri, 28 Mart.

Yerleşimciler 29 Mart'ta Batı Şeria'da kırsal bir topluluk olan Khirbet al-Tavil'i işgal ederken bir İsrail askerinin üniforması. İsrail güçleri Filistinlilere topraklarına izinsiz giren yerleşimcilerden uzak durmalarını emretti ve bir asker silahını ActiveStills fotoğrafçısına ve iki dayanışma aktivistine doğrulttu.

Aralarında bir kadının da bulunduğu dört Filistinli, 11 Mart'ta Cenin'de 10 saat süren bir İsrail baskını sırasında öldürüldü. Ertesi gün, çalışma izni olmayan Filistinlileri ararken Kudüs'te bir binaya baskın düzenleyen İsrail güçlerinden kaçarken beş katlı bir binadan düşen Filistinli bir adam hayatını kaybetti.

OCHA, “Son zamanlarda İsrail güçleri, gerekli çalışma izinlerine sahip olmayan Filistinli işçileri gözaltına almak için İsrail'de operasyonlarını hızlandırdı ve yüzlerce kişinin gözaltına alındığı bildirildi” dedi.

Filistinli bir aile, 28 Mart'ta Gazze'nin güneyindeki Han Yunus'ta yerinden edilmiş insanlar için barınak olarak kullanılan UNRWA okulunda Ramazan Bayramı'na hazırlık olarak geleneksel kurabiyeler hazırlıyor.

14 Mart'ta BM ofisine göre, “İsrail güçleri Nablus bölgesindeki Salem köyüne yaptıkları baskın sırasında bir Filistinliyi vurarak öldürdü”.

18 Mart'ta, Kalkiliya'daki bir kafede sivil İsrail güçleri tarafından vurulan Filistinli bir adam hayatını kaybetti. Ertesi gün, Nablus bölgesindeki Ein Beit al-Mai mülteci kampında bir adam İsrail baskını sırasında vurularak öldürüldü.

Her iki kişinin cesedi de İsrail tarafından saklandı.

Yine 18 Mart'ta bir Filistinli, Kudüs yakınlarında iki kişiyle birlikte gerçekleştirdiği ve bir İsrailli yerleşimcinin ölümüne neden olan silahlı saldırı sırasında aldığı yaralar nedeniyle hayatını kaybetti. BM'ye göre, üç Filistinli saldırgandan ikisi olay yerinde İsrail güçleri tarafından öldürüldü, diğeri ise komadaydı ve “Gazze ateşkesinin ilk aşaması kapsamında rehine-tutuklu takasının bir parçası olarak serbest bırakıldığı” 27 Şubat'a kadar gözaltında tutuldu.

İbadet edenler Gazze'nin kuzeyindeki Cibaliye'de Ramazan Bayramı sırasında namaz kılıyorlar, 30 Mart.

Gazze'nin kuzeyindeki Cibaliye mülteci kampında bulunan bir okuldaki çocuklar Ramazan Bayramı sırasında oyun oynuyor, 31 Mart.

25 Mart'ta İsrail ordusunun Kalkiliya'da bir dükkânın içinde teslim olmayı reddeden bir adamı öldürmek için patlayıcı bir drone kullandığı bildirildi. Ertesi gün İsrail güçleri Nablus yakınlarındaki Beita köyünde yerleşimcilere taş attığı bildirilen 18 yaşındaki bir kişiyi vurarak öldürdü. İsrail her iki kişinin de cesedini alıkoydu.

BM, sadece son iki hafta içinde Tulkerim'de 850'den fazla kişinin evlerini terk etmek zorunda kaldığını ve yıl başından bu yana 431 kişinin izinsiz inşa edildikleri gerekçesiyle evlerinin yıkılması sonucu yerlerinden edildiğini ekledi.

BM ofisi 4 Nisan'da yayınladığı bir raporda, 100,000'i Refah'ta olmak üzere son iki hafta içinde Gazze'de 280,000'den fazla insanın yerinden edildiğini ve burada öldürülen yardım görevlilerinin sayısının 409'a yükseldiğini belirtti.

OCHA'nın Batı Şeria ve Gazze'deki başkan vekili Jonathan Whittall, “insani yardım çalışanları olarak Filistinli sivillerin bir şekilde hayatta kalmaya değmeyecek kadar insanlıktan çıkarılmasını kabul edemeyiz ve insanların hayatta kalması, kendisi de saldırı altında olan bir yardım sistemine bağlıdır” dedi.

İsrail güçleri tarafından öldürülen sekiz Filistin Kızılay Derneği sağlık görevlisinin cesetleri 31 Mart'ta Han Yunus'taki Nasır Tıp Kompleksine getirildi. Sağlık görevlileri 23 Mart'ta İsrail bombardımanının ardından Gazze'nin güneyindeki Refah'ın el-Haşaşen bölgesine sevk edilirken öldürülmüştü. Diğer altı acil yardım personeli öldürüldü ve bir sağlık görevlisi halen kayıp.

Maureen Clare Murphy’nin Electronic Intifada’da yayınlanan yazısını Barış Hoyraz, Haksöz Haber için tercüme etti.