Ezgi Akın'ın Al-Monitor’da yayınlanan yazısı, Haksöz Haber tarafından tercüme edilmiştir.

Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan çarşamba günü yaptığı açıklamada, Suriye'de askeri aksaklıkların önlenmesi amacıyla İsrail ile teknik düzeyde görüşmelerin sürdüğünü söyledi - geçen hafta Suriye'de iki bölgesel güç arasında yaşanan son alevlenmenin ardından nadir görülen bir koordinasyon işareti.

Ulusal bir yayın kuruluşuna özel bir mülakat veren Fidan, “Muharip unsurların birbirlerini yanlış anlamalarını önlemek için teknik temasların olduğunu söyleyebilirim” dedi.

Fidan, “Suriye'de havadan ya da başka yollarla belirli operasyonlar gerçekleştirirken, o bölgede uçak uçuran İsrail ile de belirli bir düzeyde bir çatışmanın ve gerilimin önlenmesi mekanizması olması gerekiyor,” diye ekledi ve daha fazla ayrıntı vermedi.

Axios'tan Barak Ravid'in üst düzey bir İsrailli yetkiliye dayandırdığı haberine göre İsrail tarafı da Suriye'de iki ülke orduları arasında bir çatışmasızlık mekanizması kurulmasına yönelik görüşmeleri doğruladı.

Fidan'ın çatışmasızlık mekanizmasına ilişkin açıklaması, geçen hafta İsrail'in aralarında Ankara'nın Türk insansız hava araçlarını konuşlandırmaya hazırlandığı bildirilen Humus'taki stratejik bir üssün de bulunduğu Suriye'deki yaklaşık bir düzine askeri bölgeye düzenlediği hava saldırılarının tetiklediği gerilimin artmasının ardından geldi.

Ankara, Suriye Devlet Başkanı Ahmed el Şara liderliğindeki yeni yönetimin bölgedeki en yakın müttefiki. Bu arada İsrail, aralık ayında Devlet Başkanı Beşar Esed'i deviren güçlere liderlik eden İslamcı Şara'dan ve Ankara ile Şam arasında artan işbirliğinden endişe duyuyor.

Gerilimin tırmanmasının ardından her iki taraf da gerilimi düşürme konusunda istekli olduklarının sinyalini verdi. Cuma günü Fidan, Ankara'nın Suriye'deki gelişmeler nedeniyle “İsrail ile herhangi bir çatışma arayışında olmadığını” belirtti.

Üst düzey bir İsrailli yetkili de İsrail medyasına yaptığı açıklamada “Türkiye ile bir çatışma arayışında değiliz” diyerek bu düşünceyi yineledi. Ancak yetkili, “Türkiye'nin sınırımıza yerleştiğini görmek istemediklerini ve bunu ele almanın çeşitli yolları olduğunu” da sözlerine ekledi.

Çarşamba günü konuşan Fidan, “Bize saldırılmadığı sürece hiçbir ülkeye doğrudan saldırmayız” diyerek daha önce verdiği çatışmaya girmeme mesajını yineledi.

“Ancak komşu bir ülkede bizi etkileyecek ya da bize zarar verecek bir istikrarsızlık alanı ortaya çıkarsa buna seyirci kalamayız” diye ekledi. “Diplomatik tedbirlerden başlayarak gerekli tüm adımları atacağız.”

Fidan'ın yorumları, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun çarşamba günü Beyaz Saray'a yaptığı ve ABD Başkanı Donald Trump'ın İsrail ile Türkiye arasında arabuluculuk yapmayı teklif ettiği ziyaretin ardından geldi.

"Türkiye ile yaşadığınız herhangi bir sorunu çözebileceğimi düşünüyorum. Yani, makul olduğunuz sürece," dedi Trump Netanyahu'ya.

Trump ayrıca Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ı “çok akıllı” olarak nitelendirerek övdü ve ikilinin “çok iyi ilişkilerinin” altını çizdi.

Türkiye ve İsrail, İsrail'in Gazze'deki savaşından kısa bir süre sonra diplomatik ilişkilerini düşürmüştü. Ankara, Yahudi devletini Filistin bölgesinde soykırım yapmakla suçlarken, İsrail bu iddiayı şiddetle reddediyor.

Fidan, Ankara'nın iki bölgesel güç arasında ABD arabuluculuğuna açık olup olmadığına ilişkin bir soruyu yanıtsız bırakarak ilişkilerin normalleşmesinin Gazze savaşına bağlı olduğunu söyledi.

Fidan, “İsrail'in sivil ölümler ve yıkım üzerine kurulu politikalarını terk etmesi gerekiyor” dedi. “Bu kamuoyumuzun tahammül edemeyeceği bir konudur.”