Suriye'de Beşşar Esed rejiminin geçen hafta İdlib'e bağlı Han Şeyhun'daki kimyasal silah saldırısında en az 100 sivilin hayatını kaybetmesi, dünyanın gündemine oturdu. 

Rejimin kitle katliamlarında kimyasal silah kullanımı dikkatleri yoğun şekilde çekse de Esed güçlerinin en büyük kıyımları geleneksel silahlarla yaşandı.

Londra merkezli Suriye İnsan Hakları Ağı (SNHR) verileri ile AA'nın derlediği rakamlara göre, rejimin 17 Ağustos 2013'de Doğu Guta'da düzenlediği en büyük kimyasal saldırısında bin 400'ün üzerinde sivilin ölmesinin ardından, son 3 yılda kimyasallar en az 230 sivilin canını aldı.

Toplamda bin 630 civarında sivilin hayatına mal olan kimyasal silahlara karşın, yüzbinler ise varil, vakum, misket, sığınak delici bombalar ve havan toplarıyla yaşamını yitirdi.

Birleşmiş Milletler (BM) Suriye Özel Temsilcisi Staffan De Mistura, 22 Nisan 2016'da yaptığı açıklamada, resmi verilere dayanmamakla birlikte can kaybı sayısını tahmini 400 bin şeklinde ifade etmişti.

İç savaşın başından bu yana, Esed güçlerinin sivillere yönelik tek seferde işlediği birçok kitle katliamı, kayıtlara geçti.

Mart 2011'de başlayan halk hareketleri ve ardından patlak veren iç savaşta rejim güçleri ilk büyük katliamı, 4 Ağustos'ta Hama'da yaptı. Tank destekli birliklerle kent merkezine giren rejim askerleri, en az 130 barışçıl göstericiyi öldürdü.

4 Şubat 2012'de rejim ordusu, Mevlit Kandili gecesi Humus'ta aralarında kadın ve çocukların da bulunduğu 337 sivili katletti.

Rejimin Şebbiha milisleri, 12 Mart 2012'de Humus'un Kerem Zeytun semtinde evleri basarak, 140 sivili hayattan kopardı.

Ateşkesin etkisi

19 Nisan 2016'da rejime ait savaş uçağının İdlib'in Maret en-Numan ilçesinde pazar yerine ve Kefer Nubul beldesinde de sivil yerleşim yerine düzenlediği hava saldırısı sonucu toplam 52 sivil yaşamını yitirdi.

2016'da sivil kayıpların çoğu, 30 Eylül 2015'te iç savaşa dahil olan Rusya'nın hava saldırılarında verildi. Binlerce silahsız sivil şiddetli bombardımanlarda öldü.

Türkiye ve Rusya'nın girişimiyle 30 Aralık 2016'ta yürürlüğe giren ateşkes, rejimin kitle katliamları yaptığı büyük saldırılarının önüne geçmede uzun süre başarılı oldu. Ancak rejim güçleri, mart 2017 ortalarında ağır bombardımanlara yoğunlaştı.

Erdoğan katliamın genel durumuna dikkati çekmişti

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da dün katıldığı radyo programında "1 milyona yakın insanın 6 yıldır rejimin konvansiyonel silahlarıyla öldürüldüğüne" dikkati çekmişti.

Erdoğan, "İki de bir 'kimyasal silah' diyorlar. Bu bir kandırmacadır. Kimyasal silah, uluslararası hukuk itibarıyla yasaklandı diye bunu gündeme getirmenin bir anlamı yok. Kimyasal silahı konuşalım ama mesele sebep-netice ilişkisidir. Neticesi ölüm olan bir saldırıda konvansiyonel silahlarla da bu oluyorsa, bunun üzerine de gideceksin." ifadelerini kullanmıştı.

AA