Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile ABD Başkanı Brack Obama arasında Beyaz Saray'da yapılan görüşmeden Suriye konusunda "ortak görüş" damgasını vurdu. 

Basın toplansında ilk olarak Obama söz aldı. ABD Başkanı, Afganistan'daki durum, İran'ın nükleer programı, Türkiye-İsrail ilişkileri ve Ortadoğu barışı konularını görüştüklerini söyledi.

OBAMA: "ESED'SİZ ÇÖZÜM İSTİYORUZ"

Daha sonra sözü Suriye'ye getiren Obama,  "Esed rejimi üzerindeki baskıya ve muhalefetle çalışmaya devam edeceğiz. Esed'in içinde olmadığı demokratik bir geçiş süreci için çaba göstermeye devam edeceğiz. Esed'in gitmesi konusunda kararlıyız. Esed'in ortaya koymuş olduğu, çözüme olanak vermeyen şiddet bitmeli. Bu çerçevede Türkiye ile yakın çalışmaya devam edeceğiz" dedi.

Obama, Türkiye'nin önümüzdeki günlerdeki Cenevre görüşmelerinde Suriye'de tarafların bir araya getirilmesinde önemli rol oynayacağını söyledi.

Görüşmede ticari ilişkilerin de ele alındığını ifade eden Obama, "Yatırım ve ticari ilişkileri geliştirme konusunda kararlıyız" diye konuştu.

REYHANLI İÇİN BAŞ SAĞLIĞI

Obama, teröre karşı her zaman Türkiye'nin yanında olduklarını belirtti ve Hatay'ın Reyhanlı ilçesindeki bombalı saldırılar için baş sağlığı dileğinde bulundu.

BAŞBAKAN ERDOĞAN: "TERÖR KONUSUNDA ORTAK MÜCADELEYİ SÜRDÜRECEĞİZ"

Boston'daki saldırılar için Amerikan halkına baş sağlığı dileyen Başbakan Erdoğan, terörle ortak mücedeli sürdürme konusunda kararlı olduklarını ifade etti.

Başbakan, ikili ticari ilişkilerin daha ileri düzeye taşınması konusunda da iki lider olarak ortak kararlılığa sahip olduklarını kaydetti.

"SURİYE KONUSUNDA TAM FİKİR BİRLİĞİ İÇİNDEYİZ" 

Başbakan Erdoğan, "Suriye bir numaralı gündemimizdi. Bundan sonra yapılacak konuları görüştük. Görüşlerimizin uyuştuğunu gördük. Suriye'de kanlı sürecin sonlandırılması, halkın meşru taleplerini karşılayan yeni bir yönetimin inşası konusunda ABD ile tam bir matabatak içindeyiz. Konuyu akşam saatlerinde daha detaylı ele alacağız" dedi.

Suriye krizinin çözümü konusunda ise Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, "Muhalefetin desteklemesi ve Esed'in gitmesi, Suriye'nin terör örgütlerinin faaliyet sahası olmasının engellenmesi, kimyasal silahların kullanılmasının engellenmesi, bütün azınlıkların güvenliklerinin temin edilmesi öncelikli olarak önem arz etmektedir" dedi.

Suriye'yi diktatörlükten kurtarmak istediklerini vurgulayan Başbakan Erdoğan, bunun demokrasiye inanmış tüm ülkelerin ortak sorunu olduğunu, bunu başarmak için gayretlerini sürdüreceklerini söyledi. Erdoğan, "Şu anda bizler uluslararası camianın Suriye konusundaki hassasiyetini görmek istiyoruz" ifadesini kullandı.

"ÇÖZÜMDE RUSYA VE ÇİN'İN DE OLMASI ÖNEMLİ"

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Suriye sorununun çözümü konusunda, Rusya'nın ve Çin'in işin içinde bulunmasının önemli olduğunu, onların katılımının süreci hızlandıracağını, uluslararası camianın baskısının da önem arz ettiğini söyledi.

Suriyelilere yapılan insani yardımın 1,5 milyar dolara ulaştığını da ifade eden Erdoğan, "açık kapı politikasıyla" yardımları devam ettireceklerini bildirdi.

"GAZZE'YE HAZİRAN'DA GİDECEĞİM"

Başbakan Erdoğan, Gazze'ye yapacağı kritik ziyaretle ilgili de bilgi verdi.

Başbakan, "Haziran ayında Gazze ve Batı Şeria'ya ziyaret planlıyorum. Ziyaretimin Filistin-İsrail barışına katkı sağlayacağına inanıyorum" dedi.

"TÜRKİYE-ABD İLİŞKİLERİNDE TARİHİ BİR GÜN"

Erdoğan sözlerini "Türiye-ABD ilişkileri açısından tarihi bir gün yaşıyoruz" diyerek bitirdi.

OBAMA: "SURİYE İÇİN HEM DİPLOMATİK HEM ASKERİ SEÇENEKLER MASADA"

Basın toplantısının soru-cevap kısmında ise Obama, "Suriye konusunda gerek diplomatik gerek askeri seçenekleri saklı tutuyoruz. Esed'in 2 yıl önce gitmesi doğru olurdu" dedi.

ABD Başkanı Obama, bu konudaki soruya ise “Suriye'de kimyasal silah kullanıldığı yönünde deliller gördüm ama tam olarak ne olduğunu anlayacağımız çok özel bilgilere ihtiyaç var” karşılığını verdi.

OBAMA: "ESED NE KADAR KISA SÜREDE GİDERSE O KADAR İYİ OLUR"

ABD Başkanı Obama, Esed'in gitmesinin ne kadar kısa sürede olursa o kadar iyi olacağını belirterek, şöyle devam etti:

"Asıl soru bunun ne şekilde olacağı. Zaten bunları konuştuk. Suriye'deki şiddet ve sıra dışı durum için sihirli bir formül yok. Olsaydı, Sayın Başbakan (Erdoğan) ve ben bununla ilgili harekete geçerdik ve çoktan bitirmiş olurduk. Bunun yerine yaptığımız şey uluslararası baskıyı artırmak, muhalefeti güçlendirmek. Cenevre'deki görüşmelerin, Rusya'nın ve Suriye'de her kesimi içerecek siyasi geçişin temsilcilerinin de katılımıyla, sonuç verebileceğini düşünüyorum. Ancak bu sırada, muhalefete yardım ve insani durumla ilgilenmeye devam edeceğiz. Türkiye ile de yakın istişare içinde olmayı sürdüreceğiz çünkü Türkiye'nin de bu durumdan derinden etkilendiğini biliyoruz." 

***

AYRINTILAR

Başbakan Erdoğan, görüşmelerin bölgesel meselelerle ilgili kısmında Suriye'nin bir numaralı konuları olduğunu vurguladı:

"Şu ana kadar geldiğimiz süreci, bundan sonra yapılabilecek olanları görüştük. Burada düşüncelerimizin örtüştüğünü, az önce Sayın Başkan'ın ifadeleriyle hep birlikte dinledik. Bu konuyu akşam yapacağımız görüşmede daha detaylı olarak ele alacağız. Suriye'de kanlı sürecin sonlandırılması, halkın meşru taleplerini karşılayan yeni bir yönetimin inşası konusunda, ABD ile tam bir mutabakat içerisindeyiz. Bu noktada muhalefetin desteklenmesi ve Esad'ın gitmesi, Suriye'nin terör örgütlerinin faaliyet sahası olmasının engellenmesi, kimyasal silahların kullanılmasının engellenmesi, bütün azınlıkların güvenliklerinin temin edilmesi öncelikli olarak önem arz etmektedir. Bu öncelikli konularda yapılması gerekenleri Sayın Başkan ile ele aldık ve akşamki görüşmemizde de bunları detaylandıracağız."

''IRAK'TA İSTİKRARLI BİR DÖNEMİN BAŞLAMASI ABD İLE ORTAK ARZUMUZ''

Başbakan Erdoğan, Irak'ın da gündeme alındığını ifade ederek, "Irak'ta seçimlerin şeffaf şekilde yapılmasının ve bütün siyasi grupların sürece katılmasının sağlanması önem arz ediyor. Irak'ta her kesimin katılımıyla huzurlu ve istikrarlı bir dönemin başlaması ABD ile ortak arzumuz" dedi.

Ortadoğu'daki barış sürecini de değerlendirdiklerini vurgulayan Erdoğan, şunları kaydetti:

"Gazze'ye insani yardım götüren Mavi Marmara gemisine yönelik saldırıda hayatını kaybeden Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları ve bir ABD vatandaşı için tazminat ödenmesi konusunda, bildiğiniz gibi İsrail Hükümetiyle çalışmalar devam ediyor. Gazze'ye yapacağım ziyaretin gerek İsrail-Filistin barışına gerek Filistin'in ittifakına önemli katkılar sağlayacağına inanıyorum."

Başbakan Erdoğan, Kıbrıs konusunda da "KKTC, Kıbrıs'ta da kapsamlı bir çözüme gidilmesine, geçmişe nazaran her zamankinden daha elverişi bir zemin oluştuğuna inanıyor ve bu imkanın heba edilmemesini şu anda diliyoruz" diye konuştu.

Erdoğan, Obama ile Azerbaycan, Ermenistan, İran, Afganistan, Afrika ve Myanmar konularını değerlendirme imkanı bulduklarını ifade etti.

Türkiye ve ABD'nin ''terörizm''le ortak mücadelesinin devam edeceğine dikkati çeken Başbakan Erdoğan, "Savunma sanayine ilişkin konuları da ele aldık. Açıkçası Türkiye-ABD ilişkileri açısından tarihi bir gün, tarihi bir dönüm noktası yaşadığımıza inanıyorum. Bölgesel ve küresel meselelerde Türkiye-ABD ortaklığı barışa, huzura, güvenlik ve istikrara daha yoğun şekilde hizmet edecektir" görüşünü belirtti.

Konuşmasını kısa tuttuğunu dile getiren Başbakan Erdoğan, "Yağmurdan kaçtığım için değil, yağmuru bir bereket olarak görüyorum, kaçmak asla söz konusu değildir" esprisini yaparak, görüşmelerin hayırlara vesile olmasını diledi.

OBAMA: ESAD'IN GİTMESİ KONUSUNDA MUTABIKIZ

ABD Başkanı Barack Obama ise Beşşar Esad olmaksızın demokratik Suriye'ye dönüşümü desteklemeye yönelik uluslararası çabalar noktasında Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın ön saflarda yer aldığını, Türkiye'nin önümüzdeki günlerdeki görüşmelerde Suriye'de tarafların bir araya gelmesinde önemli rol oynayacağını söyledi.

ABD Başkanı Obama, basın toplantısında yaptığı açıklamada, görüşmede Suriye konusuna önemli zaman ayırdıklarını ifade etti. "Başbakan Erdoğan'ın liderliği altında Türk halkı ülkelerine sığınan Suriyelilere olağanüstü cömertlik gösterdi" diyen Obama, bunun ağır bir yük olduğunu bildiğini belirtti.

Suriye halkına insani yardım gönderen bir ülke olarak, bu yükü hafifletmek için Türkiye dahil bölgedeki ülkelere yardım etmeye devam edeceklerini vurgulayan Obama, "Hayatların kurtarılmasına yardım edecek gıda, çadır ve ilaç ulaştırılması noktasında Türk ortaklarımızla çalışmaya devam edeceğiz" diye konuştu.

Esad rejimi üzerindeki baskıya devam edeceklerini ve muhaliflerle birlikte çalışacaklarını belirten Obama, "Beşşar Esad olmaksızın bir demokratik Suriye'ye dönüşümü desteklemeye yönelik uluslararası çabalarda Başbakan Erdoğan ön saflarda yer alıyor. Rejim ve muhalefet temsilcileri önümüzdeki haftalarda (Cenevre'de) bir araya gelirken Türkiye önemli bir rol oynayacak" dedi.

''SURİYE İÇİN SİHİRLİ BİR FORMÜL YOK''

Başbakan Erdoğan ve kendisinin Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad'ın iktidardan gitmesi gerektiği konusunda aynı fikirde olduğunu belirten Obama, "Bu (Esad'ın iktidardan gitmesi), krizi çözmenin tek yolu" ifadesini kullandı.

"Esad'ın gitmesi ne kadar kısa sürede olursa o kadar iyi" diyen Obama, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Asıl soru bunun ne şekilde olacağı. Zaten bunları konuştuk. Suriye'deki şiddet ve sıra dışı durum için sihirli bir formül yok. Olsaydı, Sayın Başbakan (Erdoğan) ve ben bununla ilgili harekete geçerdik ve çoktan bitirmiş olurduk. Bunun yerine yaptığımız şey, uluslararası baskıyı artırmak, muhalefeti güçlendirmek. Cenevre'deki görüşmelerin, Rusya'nın ve Suriye'de her kesimi içerecek siyasi geçişin temsilcilerinin de katılımıyla, sonuç verebileceğini düşünüyorum. Ancak bu sırada, muhalefete yardım ve insani durumla ilgilenmeye devam edeceğiz. Türkiye ile de yakın istişare içinde olmayı sürdüreceğiz çünkü Türkiye'nin de bu durumdan derinden etkilendiğini biliyoruz."

ERDOĞAN: HAZİRAN AYI İÇERİSİNDE GAZZE VE BATI ŞERİA ZİYARETİMİZ SÖZ KONUSU

Başbakan Erdoğan ve ABD Başkanı Barack Obama, daha sonra Rose Garden'da düzenledikleri ortak basın toplantısında gazetecilerin sorularını yanıtladı.

Başbakan Erdoğan, Gazze'ye planladığı ziyaretiyle ilgili soru üzerine, "Benim şu andaki planımda büyük ihtimalle haziran ayı içerisinde bir Gazze ziyaretimiz söz konusu. Ziyaret, sadece Gazze'ye olmayacak, aynı zamanda Batı Şeria'ya da bir ziyaret gerçekleşecek. Ortadoğu'nun barışında bu ziyaretimizi çok önemsiyorum. Özellikle burada bir grubun sahiplenilmesi gibi bir şey olamaz. Bunun Filistin uzlaşı sürecine de katkı getirmesini, katkı vermesini özellikle çok çok benimsiyorum ve temennim odur ki bu ziyaretle bu sürece katkıda bulunmuş olalım" diye konuştu.

Bir gazetecinin, Suriye'nin sahip olduğu kimyasal silahlarla ilgili Türkiye'nin elinde kanıtlar olduğunun bilindiğini belirterek, söz konusu kanıtlara ilişkin Obama'ya sunum yapılıp yapılmadığını ve Türkiye'nin bundan sonraki süreçte ABD'den ne beklediğini sorması üzerine Erdoğan, şunları söyledi:

"Öncelikle gerek kimyasal silahlar konusu gerek atılan, kullanılan füzeler konusu bütün bunlarla ilgili belge, bilgi bunları ilgili birimlerimiz birbirleriyle paylaşıyorlar. Burada sadece Amerika ve Türkiye değil, aynı şekilde İngiltere, onlar da yine bu tür bilgilere, belgelere sahipler. Bu konuları aramızda tabii aramızda paylaşıyoruz ve zaten ilgili birimlere de başta BM Güvenlik Konseyi olmak üzere bunları vakti saati geldiğinde aktarmak suretiyle de bu kamuoyunun bilgilendirilmesini de sağlamış olacağız. Süreci bu şekilde ilgili birimlerimizle sürdüreceğiz."

''ULUSLARARASI CAMİANIN SURİYE KONUSUNDAKİ HASSASİYETİNİ GÖRMEK İSTİYORUZ''

Erdoğan, ABD'nin Suriye'deki çabaları güçlendirmemesi durumunda sürecin ne şekilde etkileneceği yönündeki soruya ise, "Tabii şu anda siz bardağın boş tarafını gösteriyorsunuz. Ben bardağın dolu tarafından olaylara bakmak istiyorum ve şu anda bizler uluslararası camianın Suriye konusundaki hassasiyetini görmek istiyoruz" yanıtını verdi.

"Şu anda uluslararası camianın hassasiyetini göstermesi için Türkiye olarak biz çaba göstereceğiz" diyen Erdoğan, şöyle devam etti:

"İnanıyorum ki ABD aynı şekilde bu çabayı gösteriyor ve diğer ülkeler gerek BM Güvenlik Konseyi gerek Arap Ligi gerekse tüm bunların dışında olduğu halde buna hassasiyet gösteren ülkeler var ve bizler bu süreci daha da hızlandırabilmenin şu anda gayreti içerisindeyiz. Nitekim bu seyahatten sonra çok daha farklı ülkeleri ben de Dışişleri Bakanım da dolaşmak, ziyaret etmek suretiyle bu süreci daha nasıl hızlandıracağız, nasıl daha az insan ölsün ve bir demokratik rejim Suriye'ye süratle nasıl gelsin- Bizim derdimiz, otokratik bir rejimden, bir diktatörlükten Suriye'yi kurtarmaktır. Bu da öyle zannediyorum ki demokrasiye inanmış tüm ülkelerin ortak sorunudur. Bunu başarmak için bu yoldaki gayretimizi sürdüreceğiz."

Erdoğan, Suriye'yle ilgili bir başka soru üzerine, "Tabii burada Rusya Federasyonu'nun bu işin içinde olması, Çin'in bu işin içinde olması çok çok önemli. BM Güvenlik Konseyi daimi üyeleri açısından önemsiyoruz ve onların da bu sürece katılımı bu işi çok daha hızlandıracaktır ama uluslararası camianın baskısı burada önem ifade ediyor" değerlendirmesinde bulundu.

''AMERİKA İLE SÜRECİ KARARLI ŞEKİLDE SÜRDÜRECEĞİZ''

Türkiye'nin, şimdiye kadar Suriye halkına yaptığı insani yardımların değerinin 1,5 milyar dolara ulaştığına dikkati çeken Erdoğan, şöyle konuştu:

"Bunu bir de biz şu anda açık kapı politikasıyla hala devam ettiriyoruz ve devam ettireceğiz. Çünkü 910 kilometre bir sınırımızın olduğu ülke Suriye. Akrabalık ilişkilerinin olduğu bir ülke Suriye ve bunu bölge barışı için çok çok önemsiyoruz. Çünkü bölgede zaten bir İsrail-Filistin normalleşme süreci için atılan adımlar var, gayretler var. Yeni yeni başımıza başka sıkıntılar açmamızın bir anlamı yok. Biz, biliyorsunuz bir ara da Suriye İsrail arasındaki ilişkilerin barışa yönelmesi noktasında adımlar atmıştık ki 5 bölümde bu çalışmalar yürüdü ama 5'inden sonra maalesef kesilmişti. Temenni ederim ki bölge barışı için atacağımız bu adımlar neticeyi verir ve Amerika ile bu süreci de kararlı bir şekilde sürdüreceğiz."

Erdoğan, Suriye'deki olaylarla ilgili başka bir soruya karşılık da "Bu konuda özellikle BM Güvenlik Konseyi'nin atacağı adım veya bu Cenevre süreci önem arz ediyor. Bunları aramızda değerlendireceğiz" ifadelerini kullandı.

(AJANSLAR)