ABD'de Başkan Richard Nixon'ın istifasıyla sonuçlanan Watergate Skandalı'nın bilgi kaynağı Mark Felt 95 yaşında hayata veda etti.

FBI'ın iki numaralı ismi Felt, Washington'da Demokrat Parti ofislerinin bulunduğu Watergate binasına izinsiz girerek dinleme cihazları yerleştirmeye çalışan beş kişinin tutuklanması olayında (1972) Washington Post muhabirlerine bilgi sızdırarak tarihin gidişatını değiştirmişti.

Bob Woodward ve Carl Bernstein, kendilerine yardım eden Mark Felt'ten haberlerinde "Derin Gırtlak" diye söz ediyorlardı.

Derin Gırtlak'ın kim olduğu hususu uzun yıllar tartışıldı; Alexander Haig'den Baba Bush'a kadar birçok yakıştırma yapıldı.

Felt'in kimliği tam 33 yıl boyunca gizli kaldı, ülkenin en iyi korunan sırları arasında yer aldı.

Woodward-Bernstein ikilisi Derin Gırtlak'ı hiçbir zaman deşifre etmediler.

Sırrın açığa çıkmasından neredeyse umut kesilmişken, -üç yıl önce Mark Felt "torunlarının eğitim masraflarının karşılanması için" Vanity Fair dergisine "Derin Gırtlak bendim!" itirafını yapmıştı.

Bob Woodward "tarihi ifşaat"ın ardından şöyle diyecekti:

"-Bizimkisi güven üzerine kurulu bir dostluktu. Mark Felt kimliğini açıklamasaydı, ben ve gazeteci arkadaşım Bernstein ölene kadar onun adını açıklamayacaktık. Ama artık açıkladı. Evet, Derin Gırtlak Mark Felt'tir."

* * *

İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra FBI'da "Derin ABD'nin en karanlık ismi" Edgar Hoover'ın yanında çalışmaya başlayan Felt zaman içinde FBI'da ikinci adamlığı kadar yükselmişti.

"Efsanevi Patron" Hoover son nefesini verdiğinde, FBI'ın başına geçeceğine kesin gözüyle bakıyordu…

Buna mukabil, Demokrat Parti'ye karşı casusluk faaliyeti peşinde olan ve gizli operasyonların her aşamasında kendi adamlarının bulunmasını isteyen Nixon, FBI başkanlığı için Mark Felt'i tercih etmeyecekti.

Yaşadığı derin hayal kırıklığı Felt'in Nixon'ı bitirmesine yol açtı: FBI'ın gizlilik ilkesine aldırış etmemiş "Derin Gırtlak" peleriniyle siyasi tarihi alt üst eden dinleme skandalının gün ışığına çıkmasını sağlamıştı.

Bir taraftan Beyaz Saray'ın soruşturmayı kapattırmak için FBI'ya yaptığı yoğun baskılara direniyor; diğer yandan büyük bir gizlilikle derin olayı Washington Post muhabirlerine adım adım deşifre ediyordu.

* * *

1972'nin 17 Haziran günü Bob Woodward'a gelen telefonlar Demokrat Parti'nin seçim merkezinde beş kişinin dinleme cihazı yerleştirirken yakalandığını haber veriyordu.

Woodward, iki yıl önce teğmenken gittiği Beyaz Saray'da tanıştığı Mark Felt'e telefonda bu şok haberi sorduğu vakit, Başkan Nixon için geriye sayımın başladığını öngörmesi mümkün değildi.

Felt, gizli görüşmeleri esnasında Woodward-Bernstein ikilisine skandalla ilgili bütün bilgileri sızdırdı; Nixon'ın inkar duvarlarını böylelikle yıkmış oldu.

"Haber kaynağınız için takma bir ad kullanmanız daha uygun olacaktır" diye tembihledi. "Her şeyi anlatan adam" Derin Gırtlak diye anılacaktı.

Washington Post'un bazı yöneticileri bile Woodward'ün haberlerine epeyce bir süre inanmamışlar; "Ne yani, alemin akıllısı sen misin?" diye dudak bükmüşlerdi. Ancak gerçeğin eninde sonunda ortaya çıkmak gibi "kötü" bir huyu vardı.

İki yıl süren "yoğun sinir harbi" eşliğindeki "gazetecilik savaşı"ndan sonra "şafak vakti" gelmişti: Watergate Skandalı hakkındaki her bir gelişmeyi ısrarla reddeden ve olayı örtbas etmeye çabalayan Nixon sonunda (Ağustos 1974) pes etmiş ve utanç içinde istifayı basmıştı.

* * *

Skandalı anlatan -Alan Pakula'nın yönettiği 1976 yapımı "Başkanın Bütün Adamları" filmini şu sıralar herhangi bir ekranda bir kere daha izleyebilirsek ne iyi olur.

YENİ ŞAFAK