Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Birleşmiş Milletler (BM) 73’üncü Genel Kurulu’na katılmak için geldiği ABD’nin New York şehrinde temaslarına devam ediyor.

Erdoğan eşi Emine Erdoğan'la birlikte, Amerikan siyasetçi ve insan hakları savunucusu Malcolm X’in kızları Qabilah ve Ilyasah’ı kabul etti.

MALCOLM X KİMDİR?

19 Mayıs 1925 tarihinde Nebraska eyaletinde dünyaya geldi. Asıl adı Malcolm Little'dır. Babası Reverend Earl Little, siyahilerin Amerika'da hiçbir zaman hak ettikleri özgürlüğe kavuşamayacağını düşünen bir Baptist idi. Babası Reverend Earl, 4 kardeşini beyazlar tarafından işlenen cinayetlere kurban vermiş ve kendisi de 1931 senesinde faili meçhul bir cinayete kurban gitmiştir. Babasının hayatını kaybetmesi üzerine Malcolm ve kardeşleri çeşitli ailelerin yanına, annesi ise akıl hastanesine yerleştirilmiştir.

Evlatlık verildiği ailenin yanında, Massachusetts'te ilkokulu bitirdi. Lise yıllarında parlak bir öğrenci olan Malcolm, avukat olma hayalleri kuruyordu. Bu hayalini duyan öğretmeni, avukatlığın siyahiler için gerçekçi bir hayal olmadığını söyledi ve bu söz üzerine Malcolm eğitimini yarıda bıraktı.

Boston'da yaşayan üvey ablasının yanına gelen Malcolm, 16 yaşında Boston- New York seferi yapan trenlerde sandviç satmaya başladı. New York'a gidip geldikçe Harlem'i ve Harlem'deki siyahilerle tanıştı. Genç yaşta çalışmaya başlayan Malcolm, Harlem'de gerçek anlamda birçok suç işledi. Uyuşturucu, kadın ticareti ve antika eşya hırsızlığı yapıyordu. 1946 yılının Şubat ayında hırsızlık suçundan 10 sene hapse mahkum edildi. İlk önce Charlestown Eyalet Hapishanesi'nde iki sene yatan Malcolm, oradan Concord Hapishanesi'ne nakledildi. 1948 yılının sonlarında Norfolk hapishanesine sevk edildi ve orada kardeşleri vasıtasıyla zenci milliyetçiliğini savunan Elijah Muhammed ile mektuplaşmaya başladı. Elijah Muhammed'in milliyetçiliği, Allah'ın bile zenci olduğunu söyleyecek kadar şiddetli durumdaydı. Yaşamı boyunca beyaz adamdan yalnızca şiddet ve adaletsizlik gören Malcolm, Elijah Muhammed'in bu sıcaklığından etkilenerek hareketine dahil oldu ve X soyadını aldı.

Hapisten çıkan Malcolm X, Elijah Muhammed'in Nation of İslam hareketine dahil oldu, enerjik oluşu ve harekete bağlılığından dolayı kısa sürede Nation of İslam hareketi bünyesinde yükselmeye başladı.

Beyaz adamı “Şeytan” olarak tanımlayan Malcolm X, sert ve tavizsiz söylemlerle adeta Elijah Muhammed'in konuşan ağzı ve en sadık adamıydı.

Malcolm X, müthiş bir hatiptir. Elijah'ın teşkilatına bir anda onbinlerce taraftar toplar. Artık televizyon programlarına katılır, siyah Müslümanlar adına ülke gündemini meşgul etmeye başlar.

 

Malcolm X siyahi enstitüler kurup kendilerini ırkçı şiddetten koruma yerine beyaz toplumla entegrasyonu savunması yüzünden, vatandaşlık hakları önderlerini özellikle Martin Luther King'i sert bir şekilde eleştirir.

 

Malcolm X,

 

Bizden niye nefret ediyorsunuz?" diye soran bir beyaz muhabire, "Bizi yüzyıllar önce buraya getiren, tarihimizden, kültürümüzden, dilimizden ayıran, hayvan gibi alıp satan beyaz adamdan nefret edip etmediğimi nasıl sorabilirsin? Bu bir tecavüzcünün iğfal ettiği kızcağıza "benden niye nefret ediyorsun" diye sorması gibi bir şeydir. Artık siyah adama söyleyecek sözünüz kalmadı. Sizin süreniz doldu, geminiz kalktı. Beyaz şeytanı çalkantılı denizlerde, sert rüzgarlar bekliyor. Zalimler devrilmeye mahkûmdurlar, beyinleri yıkanmış 'Tom amca'lar da birlikte helak olacaklar!..

Malcolm X, bu kadar sert konuşmasına rağmen göstere göstere "kansız devrim" ibaresinin altını çizer. Aslında istedikleri çok şey de yoktur. Dertleri okumak, mevki sahibi olmak, yemek salonlarına, tiyatrolara, parklara ve... Ve bir de beyazların girdiği tuvaletlere girebilmektir, o kadar.

 

Batı kültürü ve dayandığı Yahudi-Hıristiyan dini geleneklerin doğal olarak ırkçı olduğunu ve şiddetsizliğin "ahmakların felsefesi" olduğunu öne sürer. Malcolm X'in ünü arttıkça bu durum Elijah Muhammed ve diğer NOI liderleriyle bir gerilime neden olur. Malcolm X ve Elijah Muhammed arasındaki gerilimler, Malcolm X'in akıl hocasının yani Elijah Muhammed'in Nation of islam daki altı kadınla gizli ilişkisi bulunduğu ve bu ilişkilerden çocukları olduğunu öğrendiğinde daha da artar.

 

Daha kötüsü Malcolm X, 1963'te Başkan John F. Kennedy'nin ölümü üzerine bunun "yapılan kötülük eninde sonunda sizi tekrar bulur" tespitinde bulununca olur. Bu yorum önceden olduğu gibi şimdi de bağlamından çıkarılmış olup Başkana saygısızlıkta bulunma amacıyla ortaya konmamıştır. Daha çok siyahilere vahşice davranılması şimdi beyaz bir başkana şiddet olarak "geri dönmüştür". Ancak bu tespit en iyimser şekilde duygusuzluk olarak görülmüş ve Elijah Muhammed'in Malcolm X'i susturmasına yol açmıştır. Bu, Malcolm X'in NOI'nin bir üyesi olduğunu inkârla aynı şeydir. Malcolm X sessiz kalmak yerine 1964'de hareketten ayrılır ve politik alanda çalışmaya adanan İslami bir hareketi, "Müslim Mosque"inyi kurar. Biraz kafa dinlemek ve tatil yapmak için Malcolm X ve eşi o zamanlar yeni yeni İslam cemaatine katılan ve boksör olan Muhammed Ali'nin evine gittiler.

Elijah Muhammed’in Irkçı Söylemiyle Arasına Mesafe Koyar

Ve 1964 yılında ilk kez hacca gider. ABD'ye dönünce el-Hac (hacı) Malik el-Şahbaz adını alıp Sünni İslam'ı benimser. Beyazların artık şeytan olmadığını ilan ederek "gerçek kardeşliği" bulduğunu duyurur. Güçlü bir siyahi özgürlüğe inanmaya devam etse de artık beyazlara yönelik ırkçı eğilimler taşımaz.

Afro-Amerikan Birliği Organizasyonunu (OAAU) kurar. Bu organizasyon bağımsız Afrika devletlerinden oluşan Afrika Birliği Organizasyonundan (OAU) esinlenilmiştir.

Malcolm X yaşam hikâyesini yazması için yazar Alex Haley'le beraber çalışır. Bu kitap taslağında (daha sonra The Autobiography of Malcolm X (1965) adıyla basılacaktır) kitabın basıldığını görecek kadar yaşamayacağı ön görüsünde bulunur. Bu ön görü doğru çıkacaktır.

15 Şubat 1965'te East Elmhurst, New York'taki evi bombalanır; ancak ailesi fiziki bir yara almadan kaçar. Malcolm X nadiren korumalarla yolculuk etmiştir. Ancak bu bombalamadan 6 gün sonra, 21 Şubat 1965 tarihinde 6 silahlı kişi Malcolm X'in konuşma yaptığı kürsüye yaklaşarak yakın mesafeden 15 el ateş ederler. New York Presbyterian Hastanesine ulaştığında, öldüğü ilan edilir. Harlem'deki cenazesine 1500 kişi katılır. Aynı yıl karısı Betty ikiz kızlarını doğurur. Mart 1966'da katilleri Talmadge Hayer, Norman 3X Butter ve Thomas 15X Johnson taammüden cinayetten suçlu bulunurlar. Üç kişi de NOI üyesidirler.

Hala adından söz ettiren Malcolm X'in hayatı, yönetmenliğini Spike Lee'nin yaptığı ve kendisini Denzel Washington'un canlandırdığı 1992 yapımı bir sinema filmine konu olmuştur.