Gazeteye sızdırılan belgelerde Çin’in “eğitim merkezi” olarak adlandırdığı toplama kamplarında tutulan kişilerin ailelerine ne söylemeleri gerektiği soru-cevap şeklinde anlatılıyor.

Çinli yetkililer Sincan’da yaklaşık 1 milyon Uygur Müslümanı’nın gözaltında tutulduğu kampları eğitim kamplı olarak niteliyor ve bu merkezlerde tutulan kişilerin radikal unsurların etkisi altına girdiğini ve burada aldıkları eğitimlerle suç işlemelerinin engellenmeye çalışıldığını savunuyor.

New York Times’a sızdırılan 403 sayfalık belgelerde, Çin Komünist Partisi yetkililerine bu kamplarda tutulan kişilerin çocuklarına ailelerinin neden ortadan kaybolduklarını nasıl anlatacaklarına ilişkin direktifler yer alıyor. Yetkililere “Ailem nerede?”, “Neden bu eğitime katılmak zorundalar?”, “Eğitimleri ne zaman bitecek?”, “Beni ziyaret edebilecekler mi?”, “Bu bir eğitimse neden eve gelemiyorlar?” gibi maruz kalabilecekleri sorulara nasıl yanıt vermeleri gerektiği anlatılıyor.

"Yakınınız terörist düşüncelerin etkisi altına girdiği için eğitime gönderildi"

Belgelerden birinde, “Yakınınız dini aşırıcılık ve şiddet içeren terörist bazı düşüncelerin zararlı etkisi altına girdiği için eğitime gönderildi. Eğer bir noktada ‘Üç güç’ ya da başka emelleri olan insanlar onları etkilediyse, bunun sonuçları ciddi olur” ifadeleri kullanılıyor. New York Times gazetesine göre ‘Üç güç’ ten kasıt, “Terörizm, Ayrılıkçılık ve Dini Aşırıcılık”.

Aynı belgenin devamında, “Eğer aşırıcı bazı fikirlerin etkisi altına girdiler ve yapmamaları gereken bir şey yaptılarsa, sadece toplumun masum üyelerini incitmekle kalmazlar siz dahil kendi ailelerine de tehdit haline gelirler. Herkesin güvenliği ve ailenizin mutluluğu için yoğunlaştırılmış bir eğitimden geçmeleri için onları okula göndermek durumunda kaldık” deniliyor.

Belgelerde bu kamplarda tutulan kişilerin neden evlerine dönemeyeceği izah edilirken, “radikal fikirlerin etkisi altında ne kadar kaldıklarını anlatmak için “bulaşıcı bir virüs” benzetmesi yapılıyor, “Tam olarak tedavi edilmezseniz, eve döndüğünüzde ailenize de bu virüsü bulaştırabilirsiniz” ifadesi kullanılıyor.

Gazetenin yayınladığı belgelere göre Çin Komünist Partisi’nin sert taktikler ve toplama kampları yöntemine başvurulması 2014 yılına dayanıyor. O yıl Çin Komünist Partisi lideri ve Çin Devlet Başkanı Xi Jinping iktidara geldikten bir yılı aşkın bir süreden sonra Urumçi’ye 4 günlük bir ziyaret gerçekleştirmiş, bu ziyaretin son gününde iki Uygur militanı Urumçi’deki tren istasyonuna intihar saldırısı düzenlemişti. Saldırıda 1 kişi ölmüş, 80 kişi de yaralanmıştı. Bu saldırıdan birkaç hafta önce de Çin’in güney batısındaki bir başka tren istasyonunda bir grup militan bıçaklı saldırı düzenlemiş, 31 kişi hayatını kaybetmişti.

"Sert olmalıyız, merhamet göstermeyin"

Peş peşe saldırıların ardından bölgeye giden Çin Devlet Başkanı Xi Jinping’in 2014 yılı Nisan ayında Sincan’a yaptığı ziyaret sırasında yetkililerle kapalı kapılar ardında yaptığı toplantılarda “terörle topyekün savaş” talimatı verdiği ve bu süreçte “merhamet göstermeyin” dediği belirtiliyor.

Çin liderinin “Bizim kullandığımız yöntemler çok ilkel. Bu silahların hiçbiri onların palasına, bıçağına, satırına, baltasına cevap olamaz. Biz de onlar gibi sert olmalıyız. Kesinlikle merhamet göstermeyin” dediği ifade ediliyor.

"Diktatörlüğün tüm araçlarını kullanın"

Gazeteye göre, bu durumu ciddi bir ulusal güvenlik meselesi olarak gören Çin lideri Xi Jinping bölgede yetkililere yaptığı konuşmada doğrudan kitlesel gözaltı merkezi kurulması talimatını vermese de parti yetkililerine “Sincan’da radikal İslam’ın kökünün kazınması için diktatörlüğün tüm araçlarını kullanmaya çağırdı.

New York Times’ın “Sincan Belgeleri” adıyla yayınladığı belgeler gazeteye göre bugüne kadar Çin Komünist Partisi’nden sızdırılan en kapsamlı belgeler arasında.

Çin hükümeti, Uygur Türklerinin radikal eğilimlerle mücadele kapsamında “eğitim merkezlerinde" eğitim gördüğünü savunuyor. Bu kamplarda 1 milyon Uygur Müslümanı’nın tutulduğu belirtiliyor. Kamplarda bir süre tutulduktan sonra çıkan bazı Uygur Müslümanları ise bu gözaltı merkezlerinde kendi dinlerinden vazgeçmeye zorlandıklarını anlatmıştı.