Brezilya Yüksek Mahkemesi Yargıcı Alexandre de Moraes, Cuma günü verdiği bir kararla Elon Musk'ın sahibi olduğu sosyal medya platformu X'in (eski adıyla Twitter) ülkedeki faaliyetlerini askıya aldı. Platforma VPN aracılığıyla girenlere günlük 8.045 euro ceza öngörülüyor.

Karar, teknoloji milyarderi Musk'ın Brezilya'da X için yeni bir yasal bir temsilci atamayı reddetmesinin ardından geldi. Bu hamle, Musk ile Yargıç Alexandre de Moraes arasında ifade özgürlüğü, aşırı sağcı hesaplar ve yanlış bilgilendirme konusunda aylardır süren anlaşmazlığı daha da tırmandırdı.

Moraes, çarşamba gecesi Musk'ı uyararak, Brezilya'da bir temsilci belirlememesi halinde X'in engellenebileceğini bildirmiş ve temsilci ataması için 24 saatlik bir süre tanımıştı.

Platformun Brezilya'da yaklaşık bir aydır resmi temsilcisi bulunmuyor.

Moraes'in kararında, "Elon Musk, Brezilya'nın egemenliğine ve özellikle de yargıya tamamen saygısızlığını gösterdi, kendini gerçek anlamda ulusüstü bir varlık olarak konumlandırdı ve her ülkenin kanunlarına karşı bağışıklığını gösterdi," ifadeleri yer aldı.

Yargıç, platformun verdiği emirlere uyana kadar askıya alınacağını ve ayrıca erişim için VPN kullanan kişi veya şirketlere günlük 50.000 real (8.045 euro) para cezası verileceğini belirtti.

Daha sonraki bir kararda, yalnızca telekomünikasyon kurumuna değil, internet servis sağlayıcılarına da X platformuna erişimi engellemeleri için beş günlük bir süre tanıma kararını geri çekti. Ayrıca, sanal özel ağlar (VPN'ler) için uygulama mağazalarının kaldırılmasına yönelik talimatını da geri aldı.

Brezilya'nın telekomünikasyon kurumu Anatel'in bu karara uymak için 24 saati var.

Kurumun başkanı Carlos Baigorri, GloboNews kanalına yaptığı açıklamada, ülkenin en büyük hizmet sağlayıcılarının hızlı yanıt vereceğini ancak daha küçük sağlayıcıların X'i hizmetlerinden askıya almak için daha fazla zamana ihtiyaç duyabileceğini söyledi.

Brezilya Yüksek Mahkemesi'nin tam kadrosunun davayla ilgili bir karar vermesi bekleniyor ancak henüz bir tarih belirlenmedi.

Kararın ardından Musk, X'te yaptığı bir paylaşımda, Moraes'i "yargıç kılığına giren şeytani bir diktatör" olarak nitelendirdi.

Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva ise cuma gecesi bir radyo röportajında, ülkede yatırım yapan herkesin yasalara uyması gerektiğini belirtti.

Lula da Silva, "Bu adam bu ülkenin kurallarını kabul etmek zorunda. Ve eğer bu ülke Yüksek Mahkeme aracılığıyla bir karar vermişse, buna uymak zorunda. Bu bana uygulanıyorsa, ona da uygulanır," ifadelerini kullandı.

X için önemli bir pazar

Brezilya, Musk'ın 2022'de eski Twitter'ı satın almasından bu yana reklamveren kaybı yaşayan X için önemli bir pazar.

Pazar araştırma grubu Emarketer, Brezilya'da yaklaşık 40 milyon kişinin, yani nüfusun beşte birinin, ayda en az bir kez X'e eriştiğini belirtiyor.

X, eski adıyla Twitter, Rusya, Çin, İran, Myanmar, Kuzey Kore, Venezuela ve Türkmenistan gibi çoğunlukla otoriter rejimler tarafından yasaklandı.

Pakistan ve Mısır gibi diğer ülkeler de genellikle muhalefeti bastırmak ve huzursuzluğu önlemek amacıyla X'i geçici olarak askıya aldı.

X, Brezilya'dan gelen bazı engelleme emirleri nedeniyle daha önce de Moraes ile çatışmıştı.

Platformun Brezilya hükümetinin emriyle kapattığı hesaplar arasında eski Devlet Başkanı Jair Bolsonaro'nun sağcı partisine bağlı milletvekilleri ve Brezilya demokrasisini baltalamakla suçlanan aktivistler bulunuyor.

Kendisini "ifade özgürlüğünün mutlak savunucusu" ilan eden Musk, bu kararların sansür anlamına geldiğini savunurken, Brezilya sağı da milyarderin bu sözlerini sahipleniyor.