BM Uluslararası Bağımsız Suriye Araştırma Komisyonu, devam eden BM İnsan Hakları Konseyinin 55. Oturumu kapsamında rapor yayımladı.

Raporda, Suriye'de 2020'den beri görülmemiş şiddet dalgası yaşandığı vurgulanırken, savaşın taraflarının sivillere ve altyapıya "muhtemelen savaş suçuna varacak" şekilde saldırılar düzenlediği vurgulandı.

"Suriye'deki benzeri görülmemiş insani kriz, insanları giderek derinleşen bir umutsuzluğa sürüklüyor." denilen raporda, son dönemde çatışmalarda yaşanan artışın, 5 Ekim 2023'te Esed rejimi kontrolündeki Humus kentinde bir askeri akademi mezuniyet törenindeki saldırının ardından başladığına dikkat çekildi.

Esed rejimi ve Rus güçlerinin buna 3 hafta içinde muhaliflerin kontrolündeki en az 2 bin 300 bölgeyi etkileyen bombardımanlarla karşılık verdiği, bunun da yüzlerce sivilin ölümüne ve yaralanmasına neden olduğunun altı çizildi.

Raporda, "Esed rejiminin gözaltındakileri ortadan kaldırmaya, işkenceye ve kötü muameleye devam ettiği" ve daha fazla ölümün belgelendiği kaydedildi.

İsrail'in 7 Ekim'de Gazze'ye yönelik saldırılarının başlamasıyla başta İsrail, İran ve ABD olmak üzere Suriye'de faaliyet gösteren altı yabancı ordunun bazıları arasındaki gerilimin arttığı ve bunun da daha geniş çaplı çatışma endişelerini artırdığı vurgulandı.

Bu süreçte İsrail'in Suriye'de İran bağlantılı olduğu ifade edilen bölgeleri ve güçleri en az 35 kez vurduğu, Halep ve Şam havaalanlarına saldırarak hayati önem taşıyan BM insani hava hizmetlerini geçici olarak durdurduğunun rapor edildiği aktarıldı.

İran yanlısı grupların Suriye'deki ABD üslerine 100'den fazla kez saldırdığı ve ABD'nin de Suriye'nin doğusundaki İran yanlısı milislere hava saldırılarıyla karşılık verdiği açıklandı.

Suriye'de PKK/YPG'nin DEAŞ'lıların ailelerini tuttuğu Hol ve Roj kamplarında zalimce ve insanlık dışı muamelelerin yanı sıra kişisel haysiyete yönelik hakaretlere varan uygulamaların olduğu bilgisi verildi.

Suriye halkının benzeri görülmemiş zorluklarla karşı karşıya kaldığı vurgulanan raporda, "Ülkede şu anda 16,7 milyon kişi insani yardıma ihtiyaç duyuyor. Krizin başlangıcından bu yana ihtiyaç sahibi insan sayısında en yüksek düzeye ulaşıldı." denildi.

"Suriye halkının yüzde 90'ından fazlası yoksulluk içinde yaşıyor"

Raporda görüşlerine yer verilen BM Uluslararası Bağımsız Suriye Araştırma Komisyonu Başkanı Paulo Pinheiro, Ekim 2023'ten bu yana Suriye'deki çatışmalarda son dört yılın en büyük tırmanışının yaşandığını belirtti.

Pinheiro, "Bölgenin kargaşa içinde olduğu bir dönemde, Suriye topraklarındaki çatışmayı kontrol altına almak için kararlı bir uluslararası çaba gerekiyor. Suriye'nin de acilen ateşkese ihtiyacı var." dedi.

Suriye halkı bu "yıkıcı ve uzun süren" savaşın daha fazla yoğunlaşmasına dayanma gücünün olmadığını vurgulayan Pinheiro, halkın yüzde 90'ından fazlasının yoksulluk içinde yaşadığının altını çizdi.

Komisyon, son görev raporunu 18 Mart'ta BM İnsan Hakları Konseyine sunacak.