Teyit.org sitenin haberi:

Sosyal medyada paylaşılan bir iddiada barkod numarası 869 ile başlayan ürünlerin Türk malı olduğu belirtiliyor. Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Oktay Saral tarafından iddiaya ilişkin atılan bir tweet, 11 binin üzerinde retweet alırken 20 bine yakın kullanıcı tarafından beğenildi.

Barkod numaralarındaki 869 önekinin Türkiye’ye tahsis edildiğini söylemek mümkün. Öte yandan bu önek ürünün üreticisi tarafından konabileceği gibi ürünün ithalatçısı veya dağıtıcısı tarafından da konabiliyor. Bu açıdan barkod numarasının 869 ile başlamasının ürünün Türk malı olduğunu göstereceği iddiası doğru değil.

868 ve 869 önekleri GS1 organizasyonu tarafından Türkiye’ye tahsis edilmiş

Küresel çapta kullanılan barkodlama sistemi, GS1 sistemi olarak biliniyor. GS1 isimli organizasyonun oluşturduğu barkod standartları kapsamında Türkiye’ye 868 ve 869 öneklerinin tahsis edilmiş olduğu görülüyor.

GS1 Türkiye’nin konuyla ilgili hazırladığı ülke önekleri listesininin giriş kısmında bu analize konu olan iddiaya ilişkin bir uyarıda bulunuluyor:

GS1 Tanımlama Numaraları ürünün hangi ülkede üretildiğini tespit etmekte kullanılamaz!

GS1 Tanımlama Numaraları ürünün menşei hakkında bir bilgi içermez!

Bu bağlamda GS1 Türkiye’nin 868 ve 869 öneklerine ilişkin hazırlamış olduğu bir makalede ek olarak şu vurgular yer alıyor:

GS1 barkod ve numaralama sisteminin temel amacı bilgi sistemlerine daha hızlı ve doğru bilgi aktarılmasını sağlayarak tedarik zinciri yönetiminde etkinliği ve verimliliği artırmaktır. GS1 Üye organizasyonlarının farklı öneklere sahip olmasının sebebi ürünlerin menşeini belirlemek değil, dünya üzerinde kullanılan herhangi iki numaranın birbiriyle çakışmasının önüne geçmektir. GS1 Sistemi kapsamında ürünlere verilen barkod numarasının üreticisi tarafından verilmesi tavsiye edilmekle birlikte zorunlu tutulmamıştır, ürün dağıtıcısı, ihracatçısı hatta ithalatçısı tarafından da numaralandırılabilir.

Bu bilgiler ışığında 869 önekine sahip ürün barkodlarının tümünün Türk malı olduğu çıkarımının yanıltıcı olabileceğini ifade etmek mümkün. 869 önekine sahip bir ürün Türk malı olabileceği gibi ithalatçısı tarafından numaralandırılmış yabancı menşeli bir ürün de olabilir.

Türkiye menşeli olmayan ürünlerde de aynı öneke rastlanabilir

Bu açıdan günlük yaşamda satın alınan ve Türk menşeli olmadığı bilinen bazı ürünlerde 869 önekine kolaylıkla rastlanabileceği de söylenebilir.

Benzeri biçimde Türk menşeli olan ama yurtdışında satılan ürünlerin de 869 önekine sahip olmaması gibi durumlarla karşı karşıya gelinebilir. Hatta eğer dağıtıcı firma yabancıysa Türk menşeli bir ürünün yurtiçinde de 869 öneki dışında farklı bir öneke sahip barkodla satışının yapılabileceğini ifade etmekte fayda var.

Özetle barkod numarası 869 ile başlayan ürünlerin her zaman Türk malı olacağı söylenemez. Ürün Türk menşeli olabileceği gibi barkod ürünün ithalatçısı veya dağıtıcısı tarafından da yerleştirilmiş olabilir. Bu bağlamda bu analize konu olan iddianın doğru olmadığı söylenebilir.