KDP'nin Dış İlişkiler Sorumlusu Hemin Havrami, Bağdat hükümetiyle Erbil'deki Kürt yönetimi arasında petrol gelirlerinin dağılımı ve bütçe konularında anlaşıldığını söyledi.

Havrami, anlaşmayla ilgili detay vermezken Irak devlet televizyonu Kürt yönetiminin günlük 300 bin varil petrol karşılığında bütçenin yüzde 17'sini almayı kabul ettiğini duyurdu.

Bağdat ile Erbil, petrol ihracı ve bütçe paylaşımında yaşadıkları sorunları çözmek için 13 Kasım'da uzlaşmaya varmıştı.

Buna göre Irak hükümeti, Kürt yönetimine bütçeden ilk etapta 500 milyon dolar göndermeyi, Erbil ise bunun karşılığında Ceyhan'daki petrolün günlük 150 bin varilini Bağdat'a vermeyi kabul etmişti.

Anlaşma öncesi

Anlaşmazlığın perde arkasında Irak Anayasası'ndaki çelişkili maddeler ve bir önceki Irak Başbakanı Nuri Maliki'nin tutumu yatıyor. Erbil, anayasada özerk bölgelere tanınan hakka atfen kendi petrolünü Bağdat'tan bağımsız işleyip satmak istiyordu. Bağdat merkezi hükümetiyse, petrolün hangi bölgede olursa olsun yalnızca SOMO aracılığıyla ihraç edilmesi gerektiği fikrini savunuyor.

Henüz meclisten onay almayan 2007 tarihli hidrokarbon yasası ise Bağdat'ın tüm petrol gelirlerinden Erbil'e yüzde 17 pay vermesini öngörüyor. 

Bağdat yönetimi, Kürtlerin merkezi hükümetten izinsiz petrol satışı yaptığı gerekçesiyle, Kürt yönetimine merkezi bütçeden gönderdiği payı kesti. Bu pay ağırlıklı olarak memur maaşlarının ödenmesinde kullanılıyordu.

Erbil-Bağdat anlaşması, gerginliği bitirme açısından tarihi bir önem taşıyor. Eski başbakan Nuri Maliki sık sık Erbil'e petrol ödeneklerini kesmiş, Kuzey Irak petrollerinin Türkiye üzerinden satılmasını uluslararası mahkemelere taşımıştı.  

Kaynak: Al Jazeera ve Reuters