Emekli Askerî Hakim Yarbay Veysi Savaş, yargıdaki çift başlılığa dikkat çekiyor. AYİM ve Askerî Yargıtay'ın kaldırılması gerektiğini söylüyor. Emekli Askeri Hakim Faik Tarımcıoğlu ise AYİM gibi askerin etkisinde bir yargı kuruluşunun başka ülkelerde olmadığını belirtiyor.

AYİM eski raportörü emekli Askerî Hakim Yarbay Veysi Savaş, AYİM'in kurulma nedeninin terfilerde yargının, hükümetin, sivil iktidarın müdahalesini engellemek olduğunu aktarıyor. Bu mahkemenin TSK bürokrasisinin istediği yönde terfi verme anlayışına hizmet ettiğini söylüyor. AYİM'de daha önce kurmay subay olmayan albay rütbesinde kişilerin görev yaptığını, rütbe beklentisi olmayan bu isimlerin daha çok hukuka ve vicdana uygun karar verdiklerini ifade ediyor. Ancak daha sonra görev alan subay üyelerin kurmay olması uygulamasının getirildiğine dikkat çekiyor. Savaş, "Kurmay subaya da generallik değerlendirmesinden önce görev yaptırıyorlar. 'Aykırı karar verirsen general yapmayız' anlayışı var. Buradaki değerlendirmesinden sonra terfisine bakılıyor. Bu da kurmay subayların çok istisnai durumlar hariç TSK'nın iradesi dışında oy kullanamaması sonucunu getiriyor." diyor.

Veysi Savaş, yargıdaki çift başlılığın bitirilmesi gerektiğini anlatıyor. Veysi Savaş, "AYİM ve Askerî Yargıtay kaldırılmalı. Askerîn idari davalarına idare mahkemeleri ve Danıştay, Askerî Yargıtay'ın baktığı davalar için Yargıtay'da daire kurulmalı." ifadelerini kullanıyor. AYİM'in kurulduğu günden bugüne kadarki bütün kararlarında aynı konuda 180 derece zıt kararları bulunduğunu belirtiyor. Savaş, "AYİM mahkeme hüviyetine yapısı itibarıyla bürünemiyor. Onun için kararın hukuka ve kanuna uygun olmasıyla AYİM'in tartışılmasına son vermek yanlış olur. AYİM'i bir an önce AB'ye taahhüt ettiğimiz gibi kapatmalıyız. Demokratik hukuk devletinin ve Anayasa'daki eşitlik prensibinin gereğidir. Herkes eşitse eşit şartlarda yargılanmalı. Asker olması sebebiyle farklı yargıya tabi tutamazsınız. TSK personelinin farklı görevleri var da, Emniyet'in, diplomasinin, MİT'in farklı görevi yok mu?" şeklinde konuşuyor.

AYİM'İN BAŞKA BİR ÖRNEĞİ YOK

Emekli Askerî Hakim Faik Tarımcıoğlu ise AYİM gibi askerîn etkisinde bir yargı kuruluşunun başka ülkelerde olmadığını belirtiyor. AYİM'in askerî vesayetin en büyük unsurlarından biri olduğunu belirten Tarımcıoğlu, "AYİM 1982 Anayasası'yla perçinlendi. 1971 muhtırasından sonraki değişiklikle TSK, 'benim kontrolümde bir yüksek yargı olsun' dedi. Kanuna baktığınız zaman emir-komuta demiyor ama kurmay subay tayin edilerek kontrol altına alınıyor." diyor. Şimdiye kadar YAŞ'ta alınan kararların hükümet tarafından reddedilmediğini ve AYİM'i kamuoyunun tanımadığını vurgulayan Tarımcıoğlu, "AYİM, giderek sırıtmaya başladı. İki başlı yargı iddiaları yoğunlaştı. Zamanın ruhu, Avrupa müktesebatı Anayasa'daki değişiklikler zamanla AYİM'i ortadan kaldıracaktır. Gidiş o istikamette." ifadelerini kullanıyor.

AYİM mağdurlarından 'gözlemci vekil' talebi

Askerî Yüksek İdare Mahkemesi'nin, uzman çavuşların 500 liralık yol harcırahları tazminatları için kısa sürede 5 kez görüş değiştirmesi, TBMM gündemine taşındı. Mağdur askerlerin avukatı Fidel Okan, Meclis Başkanlığı'na gönderdiği dilekçede, milletvekillerinin AYİM duruşmalarına gözlemci olarak katılmalarını ve yaşananları kendi gözleriyle görmelerini istedi. TBMM Dilekçe Komisyonu Başkanı Yahya Akman, isteyen milletvekillerinin askerî mahkemedeki duruşmalara gidebileceğini, bunun bir ilk olacağını söyledi.

Kanuni hakları olan yol harcırahı tazminatını Milli Savunma Bakanlığı'ndan alamadıkları için askerî mahkemenin yolunu tutan binlerce uzman çavuş, AYİM'in aynı konuyla ilgili 5 kez görüş değiştirmesi nedeniyle mağdur oldu. Başvuruları reddedilen uzmanlar, 500 lira tazminat bekledikleri davada, 2 bin liralık mahkeme masrafını ödemek zorunda kaldı. Konuyu Başbakanlık ve TBMM Başkanlığı'na taşıyan avukat Fidel Okan, Meclis'ten 'milletvekilleri gözlemci olarak duruşmaları izlesin' talebinde bulundu. Okan, "Duruşmalarda millet adına yetkilendirilen milletvekillerinin gözlemci sıfatıyla bulunması ve durumu tespit etmesi elzemdir." dedi. TBMM Dilekçe Komisyonu Başkanı Yahya Akman, AYİM mağduru uzman çavuşlar adına gönderilen dilekçeyi işleme aldıklarını, dilekçede yapılan talepleri de makul karşıladıklarını söyledi. Bugüne kadar milletvekillerinin askerî mahkeme duruşmalarına gözlemci olarak katılmadıklarını belirten Akman, "Her milletvekili sivil mahkemelerdeki yargılamayı izleyebildiği gibi, askerî mahkemelerdeki duruşmaları da izleyebilmelidir. Daha önce böyle bir şey olmadı. Bu çağrı milletvekillerine yapılmıştır. Eğer AYİM'deki duruşmaları izleyen çıkarsa, bu bir ilk olacak." ifadesini kullandı.

(Metin Arslan - Habib Güler / Zaman)