Bir Ryanair uçağının Minsk'e zorunlu iniş yapmasının ardından AB hava sahasını Belarus havayollarına ait uçaklara kapadı ve bazı Belarus vatandaşlarına yaptırımlar devreye soktu. Atina-Vilnius seferini yapan uçak resmi olarak bomba ihbarı yüzünden Minsk'e inmek zorunda kalmış, uçakta bulunan muhalif Pratasevich gözaltına alınmıştı. Avrupa basını çok daha fazla şey yapılmasını istiyor.

KATHİMERİNİ / Yunanistan

Avrupa: Tek dişi kalmış canavar

Avrupa'nın tepkisi Kathimerini'yi hayal kırıklığına uğratmış:

“Avrupa bir dizi yaptırım uyguladı - ama bunların arasında Minsk'in yalnızlaşan diktatörünü korkutacak bir tane bile olmadığı kesin. Kıtanın dış çeperindeki birçok gücün mevcut durumu sorguladığı ya da saldırganca değiştirmek istediği bir zamanda Avrupa'nın daha neyi beklediğini sormak lazım. Atlantik'in öbür yakasından gelecek kurtarıcı orduları mı? Sam Amca'yı mı? Bu zihniyet demode olmasının yanı sıra, Avrupa'nın gerçekte ne kadar 'büyük' olduğunun da göstergesi. Lukaşenka gibi birinin bile dikkate almadığı bir Avrupa bu.”

NÉPSZAVA / Macaristan

Ne yap ne et, yalnızlaştır

Népszava, Lukaşenka'ya karşı atılması gereken somut adımları sıralıyor:

“Dünyanın geri kalanı, ortaklaşa alınan uluslararası kararları ihlal etmenin bedelinin umulan kazançtan daha ağır olduğunu kanıtlamak zorunda. Atılan sembolik adımlar buna uzun süredir yetmiyor. ... Belarus'un prestijli etkinliklere katılmasına izin verilmemeli; ilki de Tokyo'daki Olimpiyat Oyunları olmalı. ... Rejimin büyükelçileri sınırdışı edilmeli ve geriye kalan asgari ilişkiler sadece Pratasevich'i kurtarmaya yönelik olmalı.”

DİE PRESSE / Avsuturya

Yaptırımlar abartılmamalı

Die Presse AB'ye, Belarus halkına karşı sorumluluklarını hatırlatıyor:

“Yaptırımlar koruyucu önlemlerdir. AB kararsızlara kulak asmamakla en doğrusunu yaptı. Ama diğer yandan da AB'nin yaptırım baskısını sonuna dek artırmasını isteyenlerden kendini koruması gerekecektir. ... AB, çıkarlarına doğrudan saldıran birinin hiç zarar görmeden kurtulmasına izin vermemeli. Ama aynı AB, jeopolitik olarak Lukaşenka'yla aynı ülkede mahsur kalma şanssızlığına sahip olanlar için yeryüzünde cenneti temsil ettiğini de unutmamalı. Örnek bir büyük güç olmak kolay değil. AB'nin önce bunu öğrenmesi gerekiyor.”

LE VİF / L'EXPRESS / Belçika

Avrupa'nın Moskova karşısındaki güçsüzlüğü

Le Vif/L'Express'e göre, AB'nin Moskova'ya sert davranmamış olması Lukaşenka'yı cesaretlendirdi:

“Bir Avrupa havayoluna ait uçağın rotasını değiştirtip, Litvanya ve Polonya'da sürgünde yaşayan bir muhalifi kaçırmak, Belarus cumhurbaşkanının cüretinin göstergesi. ... Bu tutumu ancak Minskli diktatörün cezasız kalacağı duygusuyla açıklamak mümkün. Çünkü Avrupa son yıllarda 'dost Vladimir Putin'in' Rusya sınırları dışında neden olduğu olaylara hafif yaptırımlarla tepki verdi. ... Avrupa Birliği'nin Belarus karşısındaki 'güç gösterisi', dolaylı olarak Rusya karşısındaki güçsüzlüğünü belgeliyor.”

DEUTSCHE WELLE / Romanya

Doğu Avrupalıların ikazları ciddiye alınmadı

Deutsche Welle Romanya Servisi, yaşananların Batı Avrupa için neden bir sürpriz olduğunun anlaşılmaz olduğunu söylüyor:

“'Gelişmiş' olduğu kadar korkak ve kibirli de olan Batı dünyası, ne Baltıkların, Polonya'nın, Çekya'nın ve Slovakya'nın liderlerine, ne NATO’nun hata yaparak dikkate almadığı Ukrayna'ya, ne de Belarus muhalefetine kulak verdi. Oysa yüz yıllık Bolşevizm tecrübesine sahip olan Doğu Avrupalılar komünizmi, faşizmi ve Doğu tiranlığını çok iyi bilir. ... Bu durumda sorulması gereken soru, yeni bir barbarlık ve devlet terörü yaşanıp yaşanmayacağı değil, nerede yaşanacağı, hangi gazetecilerin kaçırılıp işkence göreceği, hangi özgür basın organlarına diz çöktürüleceği, hangi muhaliflerin ve bloggerların darp edileceği ve öldürüleceği.”

ÕHTULEHT / Estonya

Bu sadece bir başlangıç olmalı

Õhtuleht, uluslararası topluma daha fazlasını yapma çağrısında bulunuyor:

“Belki de en doğrusu [Estonya Cumhurbaşkanı] Kaljulaid'in önerisine uyarak, Belarus'tan transit geçişlere son vermek. Yaptırımlar şimdiye kadar etkili olmadı. Belarus hava sahasının kapatılması ilk bir adım olmalıdır. Diplomatların sınır dışı edilmesinden, ekonomik yaptırımlara, ülkenin spor ve benzeri organizasyonlara katılımını engellemeye kadar bir dizi tepki mümkün.”

NOVİNKY.CZ / Çek Cumhuriyeti

Dünya şampiyonasını boykot etme doğru bir karardı

Novinky.cz, yaptırımların anlamını ele alıyor:

“AB Lukaşenko'yı istifaya veya geçen yılki tartışmalı cumhurbaşkanlığı seçimlerini tekrara zorlayamaz elbette. Ama oradaki muhaliflere daha fazla destek verilmesi ve sözleri eylemlerin takip etmesi gerekiyor. ... Uçağın kaçırılması, Dünya Buz Hokeyi Şampiyonası'nın evsahipliğinin Belarus'un elinden alınmasının ne kadar doğru olduğunu gösterdi. Bunda ana sponsor Škoda'nın, şampiyonanın Minsk'te yapılması halinde sponsorluktan vazgeçeceği tehdidinin de payı var tabii. ... Diktatörleri eleştirmekle yetinip onlarla ilişkimizi kesmezsek onlar da bizi ciddiye almaz.”

DE VOLKSKRANT / Hollanda

Yumuşak güç, güç değildir

Volkskrant köşe yazarı Sheila Sitalsing, muhaliflerin savunmasız olduğunu ve bunun böyle de devam edeceğini söylüyor:

“Demek ki barış birliği, güvenlik birliği ve yumuşak güçlerin diplomasi birliğinin içinden böyle uçup gidiliyor. Sonra öfkesinden yeni kurtulduğumuz deli diktatör devreye giriyor ve bütün kıta çaresizlik içerisinde izliyor. Bunlar, yumuşak gücün elinden gelenler. Muhalifler kendilerine güven sağlayan sığınmacı statüsüne sahip olsalar bile her an tetikte olmalılar. ... Otokrasi ulusal sınırlarla sınırlı değil.”

LRT / Litvanya

Soğuk Savaş başladı

Siyaset bilimci Gintautas Mažeikis, Lrt'deki yazısında, Belaruslu rejim muhaliflerinin kalesi haline gelen Vilnius'un Minsk'in bir saldırısına hazır olması gerektiğini söylüyor:

“İki devlet arasındaki ciddi çatışmaların çözülebildiği zamanlar geride kaldı. Kaçırılan uçakla birlikte tarih kitaplarındaki tarife birebir uyan bir Soğuk Savaş başlamış oldu. Bir sonraki adım Minsk'in [Belaruslu muhalif lider] Tikhanovskaya ve Vilnius'taki yandaşlarına karşı harekete geçmesi olacak. ... Terör rejimi, Litvanya'ya çeşitli yollardan saldırmayı planlıyor: Planları arasında ekonomik yaptırımlar, (Belarus Nükleer Santrali Ostrowez üzerinden) nükleer şantaj, casusluk, siber saldırı, Kremlin'in dostane olmayan eylemlerine destek, Litvanya'ya karşı 'sıcak' bir savaşa hazırlık ve silahlanma da var.”

LA STAMPA / İtalya

Maalesef yeni bir Soğuk Savaş değil

Rusya uzmanı Anna Zafesova La Stampa'daki yazısında, yeni bir Soğuk Savaşı gündeme getirmeyi pek seven Batı medyasının bütünüyle yanıldığını söylüyor:

“Soğuk Savaşta en kötü senaryoyu engellemek için iki tarafın da itinayla hazırladığı kurallar vardır. ... Raman Pratasevich'in içindeki yolcularla birlikte Ryanair’e ait bir uçakla kaçırılmasında ise dünyanın karşısına ne kural tanıyan ne de kuralları kabul eden bir diktatör çıkıyor. ... Onun derdi, diyalog değil kavga. Sanki uluslararası anlaşmalar, sözleşmeler, mahkemeler ve yükümlülükler yokmuş gibi davranıyor.”

TO VİMA / Yunanistan

İlk taşı atan Avrupa olmamalı

Lukaşenko'nun tutumunun Batı'da da örnekleri var, diyor To Vima:

“Fransa, İspanya ve Portekiz 2013 yılında, içinde zamanın Bolivya devlet başkanı Evo Morales'in bulunduğu bir uçağa hava sahasını kapatmış ve Edward Snowden uçakta mı diye bakmak için Avusturya'ya zorunlu iniş yapmasını sağlamışlardı. Snowden, yani şu Amerikan gizli servisinin bazı kirli işlerini ifşa eden adam. ABD'de olduğu gibi, teröristlerin tutuklanmadan ve normal bir şekilde yargılanmadan infaz edilmesine karar verilen bariz yasadışı uygulamalar da işin cabası.”