ABD’nin yeni yönetimini mülteci politikası nedeniyle “sert bir şekilde” eleştiren ve kendilerinin duvar örmediğini iddia eden Avrupa Birliği (AB), 12 ayrı dikenli tel duvar ve komşu ülkelerle “sembolik duvar” sayılabilecek anlaşmalarla kendini savaş, zulüm ve yoksulluktan kaçanlara karşı “korumaya” almış durumda.

ABD’nin yeni başkanı Donald Trump’ın Meksika sınırına duvar inşa edeceğini açıklaması ve nüfusunun çoğunluğunu müslümanların oluşturduğu 7 ülkenin vatandaşlarına vize yasağı getirmesi üzerine Brüksel’den “sert eleştiriler” yükseldi.

Libya ile İmzalanan Anlaşma

AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini, Trump’ın kararının ardından yaptığı ilk açıklamada, “Hiç kimse doğum yeri, dini veya etnik kökeni dolayısıyla haklarından mahrum bırakılamaz. Biz buyuz, kimliğimiz bu. Biz duvarlar yıkıldığı zaman kutlama yaparız.” demiş ve Trump’a “Duvar örerseniz kendinizi hapishanede bulursunuz.” uyarısında bulunmuştu.

Libya ile mültecilere karşı 3 Şubat’ta anlaşma imzaladıktan 3 gün sonra bir kez daha kameralar karşısına geçen Mogherini, bu kez “Bizim yöntemimiz, bunu net bir şekilde ifade etmek isterim, mülteci akışını yönetmek. Bu bir duvar değil, insanları dışarıda tutmak değil. Başka tür bir yöntem, yönetmesi oldukça karmaşık olan bir konuyu, insan haklarını ve suç örgütleri ile mücadeleyi önceleyerek yönetmeyi amaçlayan Avrupa yöntemi.” diyerek kendilerini savundu.

Brüksel’de Trump’a yönelik öfke, Avrupa Parlamentosu’nda (AP) özel bir oturum düzenlemeye kadar vardı. Libya ile yapılan anlaşmadan tam da bir gün önce, siyâsî grupların liderleri, Trump’ı “saf ayrımcı” olmakla suçladı.

AB’nin 12 Utanç Duvarı

Her ne kadar AB veya AP yetkilileri, Trump’ı eleştirse de kendi uygulamaları da hiç farklı değil. AB Yüksek Temsilcisi Mogherini’nin örmediklerini iddia ettikleri duvarlar, Avrupa’yı savaş, zulüm ve yoksulluktan kaçanlara karşı çoktan kapatmış durumda. İspanya’da 2, Macaristan’da 3, Bulgaristan, Yunanistan, Fransa, Avusturya, Slovenya, Estonya ile AB üyesi olmayan Makedonya’da da birer duvar bulunuyor.

İspanya

AB’nin ilk duvarı, 1993’te İspanya’nın Afrika’daki toprağı olan Septe’nin (Ceuta) etrafına çekildi. 1993’te örülen 8,4 km uzunluğunda, 3 metre yüksekliğinde ve dikenli tel örgülerden oluşan ilk duvar, 2005 yılında sınırı geçmeye çalışan çok sayıda mültecinin hayatını kaybetmesi üzerine değiştirildi. Çitlerin boyu 6 metreye yükseltilirken duvarın uzunluğu da 11 kilometreye ulaştı.

AB tarafından finanse edilen ve toplam 33 milyon avroya mâl olan duvar boyunca yerleştirilen kamera ve sensörlerle güvenlik çok üst seviyede tutuluyor. Duvarın yapılmasından bu yana birçok mülteci sınırı geçmeye çalışırken hayatını kaybetti veya ciddi olarak yaralandı.

Septe’nin 400 kilometre doğusunda yer alan Melilla sınırındaki ikinci duvar da yine mültecilere karşı AB tarafından inşa edildi. Duvarı sınır boyunca Faslı güvenlik güçleri koruyor. Buna rağmen bölgedeki ormanlık alanda gizlenen ve çoğunluğu Sahra Altı ülkelerinden olmak üzere farklı milletlerden göçmenler, sınırı ilkel yöntemlerle aşmaya çalışıyor.

Bulgaristan ve Yunanistan

Aynı durum, Türkiye-Bulgaristan ve Türkiye-Yunanistan sınırları için de geçerli. Türkiye ve Yunanistan sınırında 2012’den bu yana yüksek dikenli teller bulunuyor.

Bulgaristan, mültecilere karşı 2013’te ördüğü 30 kilometrelik dikenli tel duvarını, geçen sene 146 kilometreye çıkardı.

Makedonya

Yunanistan’ın Makedonya sınırında da dikenli teller bulunuyor. AB üyesi olmayan Makedonya, Batı Avrupa ülkelerine ulaşmaya çalışan mültecilerin geçişlerini önlemek amacıyla Yunanistan sınırına ilk kez 29 Kasım 2015 tarihinde tel örgü çekti.

Makedonya, 8 Şubat 2016’da ikinci sıra tel örgü çekimine başladı. Mülteci geçişlerini kontrol etmek amacıyla Makedonya, polis ve ordu birliklerini Yunanistan sınırına konuşlandırmış durumda.

Macaristan

Mültecilerin geçiş güzergâhındaki diğer bir AB ülkesi olan Macaristan da, dikenli tel duvarını 2015’te inşa etmeye başladı. Mülteci akışını durdurmak için 175 kilometrelik Macaristan-Sırbistan sınırına 3 metre yükseklikte jiletli tel örgü çeken Macaristan, sınır bölgelerinde olağanüstü hâl ilan ederek, “yasa dışı” geçişler için uygulanan cezaları arttırma yoluna gitti.

Sırbistan sınırının kapanmasının ardından mültecilerin Hırvatistan’a yönelmesi üzerine Macaristan hükûmeti, 300 kilometrelik Macaristan-Hırvatistan sınırının 120 kilometrelik bölümüne de jiletli tel örgü çekme kararı alarak sınıra yüzlerce asker ve polis takviyesinde bulundu.

Mülteci girişinin engellenmesi için 3 Nisan 2016’da, Sırbistan sınırındaki Bacs-Kiskun ve Csongrad bölgeleri arasında yer alan, çeşitli su yolu ve sazlıklar dolayısıyla yürüyerek geçilmesi zor olan Kelebia’ya da jiletli tel örgü çekilmeye başlandı.

Macaristan Başbakan Başdanışmanı György Bakondi, 20 Ocak’ta yaptığı açıklamada, mültecilerin ülkeye girişini engellemek için daha önce çekilen jiletli tel örgülerin termal kamera, gece görüş sistemi, reflektör ve kayıt sistemleriyle güçlendirildiğini belirterek sınıra bugüne kadar yapılandan daha yüksek ve daha güçlü yeni tel örgü hattı çekileceğini söyledi.

Slovenya

Mültecilerin, daha iyi bir yaşam umuduyla Batı Avrupa’ya geçmek için kullandığı rota üzerinde bulunan ülkelerden Slovenya da Kasım 2015’te Hırvatistan sınırına tel örgü çekti.

Artık iki ülke arasındaki Sutle nehri boyunca 150 kilometre uzunluğunda ve 2 metre yüksekliğinde bir tel örgü bulunuyor.

Avusturya

Avusturya, Slovenya ile sınırına çekilmesi kararlaştırılan 4 kilometrelik tel örgünün 3,7 kilometresini ocak ayında tamamladı.

Hükûmet yetkileri, kalan 650 metrelik açığın, ihtiyaca göre tel örgü ile kapatılabileceğini söyledi. Avusturyalı birçok siyâsetçi, AB’nin Türkiye ile yaptığı anlaşma ile yetinilmemesi gerektiğini belirterek AB’nin dış sınırları olarak tanımlanan Balkan ülkelerinin sınırlarının daha iyi bir şekilde kontrol edilmesi gerektiğini ileri sürüyor.

Fransa

Mültecilere karşı duvar örülen bir diğer ülke de Fransa. İngiltere’nin mali destek verdiği duvar, geçen sene dağıtılmadan önce Calais isimli kampta kalan mültecilerin İngiltere’ye giden tırlara binmesini önlemek için inşa edildi.

Estonya

AB üyesi ülkelerden Estonya da Rusya ile sınırını dikenli tellerle “koruma” kararı aldı.

Geçen sene mart ayında alınan karara göre, Rusya sınırına 90-135 kilometre arasında 2,5 metre uzunluğunda dikenli tel duvar çekilecek. 2019’da bitirilecek duvar, 70 milyon avroya mâl olacak.

Kaynak: AA