1. YAZARLAR

  2. Osman Atalay

  3. Arap dünyasında isyan baharı: Libya
Osman Atalay

Osman Atalay

Yazarın Tüm Yazıları >

Arap dünyasında isyan baharı: Libya

24 Şubat 2011 Perşembe 11:42A+A-

Arap dünyası 2011’i isyan yılı olarak tarihe not düştü diyebiliriz. Tunus ve Mısır’da isyan, iki diktatör lideri iktidardan uzaklaştırmayı başardı. Yemen,  Bahreyn ve Cezayir’de gösteriler aralıklarla devam ederken, liderler gösterilerin büyük isyanlara dönüşmemesi için çaba sarf ediyor. Arap dünyası adeta isyan baharını yaşıyor.

Tunus ve Mısır derken çok kısa sürede Libya’da da kanlı olaylar ülkeyi iç savaşın eşiğine getirdi. Libya’da 15 Şubat’ta başlayan gösteriler hızla ülkenin nerdeyse tamamını sardı. 1969 yılından beri iktidarda tüm muhaliflerine kan kusturan Kaddafi ve oğlu, ülkeyi kan nehrine döndürmekle tehdit ediyor.1980, 1990 ve 1996 yıllarında tüm muhaliflerini hapishanelerde ve farklı bahanelerle katleden, ülkeyi demir yumrukla yöneten Kaddafi, ülkenin zenginliğini kendi gücünü sağlamlaştırmak için kullanmaktan çekinmedi. Sağ ve diğer muhalefete asla yaşama hakkı vermedi Kaddafi. Aile şirketleri, dikta yönetimi, yolsuzluklar, yıllardır görmezden geldiği güçlü aşiret yapılarına olan katı tutumu, petrolden elde etiği zenginlik ve son yıllarda Fransa, İngiltere, İtalya ve Batılı ülkelerle ticari ve siyasi ilişkilerinin düzelmesinin getirdiği kibirli gaddar bir diktatör yönetim tarzı ile sonunu getirdi.

 

Bundan sonra Libya eski Libya olmayacak. Ülke şu an ikiye bölünmüş vaziyette. Bingazi’de 1969’dan beri Şeyh İdris’in torunları ile ve bir çok aşiret yapısı ile kan davalı olan Kaddafi bölgede kontrolü tamamen kaybetmiş vaziyette. Ülkenin en büyük aşiretleri muhalif durumda. Ülkeden sağlıklı haber alınamıyor. Cep telefonları ve El Cezire’ye düşen haberler ürkütücü boyutta. Oğul Kaddafi, Çad, Zimbabve ve Kuzey Afrika ülkelerinden topladığı paralı askerler ile direneceğini söylüyor. Baba ve oğlun psikolojik karakterini göz önüne aldığımızda Libya için ürkütücü senaryolar oluşabilir. Gelen haberlerde ordu ve polis mensuplarında çözülmelerin olması sevindirici. 7 milyonluk ülkede aşiret yapılarının çok güçlü olması sebebi ile kurumların çözülmesi ve Libyalı kardeşlerine katliam yapmaları zor. Fakat Kaddafi’nin Afrika Birliği’ni kurması ve yıllardır buralara finans sağlaması sebebiyle bu bölgeden getireceği cahil, animist Afrikalı kabileleri kullanabilecek bir gücü var, bunu unutmamak gerekiyor. İslam Konferansı Örgütü, Arap Birliği ve BM’nin daha aktif bir pozisyon alması ve Libya’da olabilecek katliamların önüne geçilmesi gerekir. Arap dünyasında başlayan isyan baharı bir müddet devam edeceğe benziyor.

 

 İslam dünyasının etkili uleması Yusuf el-Kardavi Arap liderlerine seslendi; “Tarihin gidişatını engellemeye çalışmayın, dünya değişti ve Arap dünyası da içerden değişti” diyerek Arap liderleri halkları ile diyalog kurmaya davet etti. Bu çok önemli bir gelişme aslında. Sünni dünyasında ağırlığı olan bir imamın Mısır’da isyanı başaran halka Cuma namazı kıldırması ve Libya halkı için dayanışma çağrısında bulunması Arap dünyasındaki yeni değişimin çok yönlü habercisidir.

 

Ortadoğu’da 20 ila 35 yaş jenerasyonu isyan tohumları saçmaya devam ediyor. Bölge nüfusunun yüzde 60’ının 30 yaş altında olduğunu unutmadan psiko-sosyal analizler yapmamız gerekiyor. Sırada her an her ülke olabilir… Sürprizler bizleri bekliyor. Ummadığımız ya da tahmin ettiğimiz bir ülkede yarın yeni bir rüzgar esebilir. Özgürlük ve bağımsızlık söylemleri despot hükümdarların tahtını sallamaya devam edecek. İsyanlar yolsuzluğa, yoksulluğa, özgürlüğe, etnik ve mezhepsel baskıya karşı canlarını feda etme kararlılığı ve inancı ile adeta fırtınaya dönüşeceğe benziyor. Libya halkının katliama uğramaması için dua ve temennide bulunuyoruz. Artık 20-30-40 yıllık despot, tek partili ve babadan oğula hanedanlık sistemlerinin sonunun geldiğini kabul etmek zorundadır Arap dünyası.

 

Ortadoğu’da uzun yıllar baskı, zindan ve işkence ile bir ömür tüketen babaların çocukları sahneyi devraldı. 21. yüzyılın postmodern Arap gençliği iletişim dünyasının ruhu ile isyan karakterini konuşturuyor. Postmodern Arap gençliği babalarının intikamını alıyor. Doğuda yıllarca babalarının usulca akıttığı nehri çağlayana çeviren bir gençlik var. İsyan baharı bakalım başka hangi ülkede açacak...

 

YENİ AKİT

YAZIYA YORUM KAT