HAKSÖZ HABER

Üç aylar olarak ifade edilen Hicri aylardan Recep, Şaban ve Ramazan ayları İslam geleneğinde oldukça müstesna bir yere sahip. Allah Resulü’nün (sav) hadis-i şeriflerinde sık bir şekilde dikkat çektiği üzere üç aylar madden ve manen Ramazan’a hazırlık ardından Ramazan ayıyla birlikte ise tüm insanlık için rahmet, bereket ve kurtuluş imkânlarının artması anlamına geliyor.

Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi hocalarından Soner Duman, üç ayların manası ve Müslümanlar için ne ifade ettiğine dair kısa ve öz bir yazıyı sosyal medya hesabından paylaştı. Üç ayların ümmetin kurtuluşuna vesile olmasını dilerken yazıyı okurlarımız için iktibas ediyoruz.

Prof. Dr. Soner Duman

ÜÇ AYLARA GİRERKEN

Bu akşam, "üç aylar" olarak bilinen zaman diliminin ilk ayı olan Recep ayı başlamış olacak. Bilindiği üzere ay takviminde ayların başlangıcı akşam güneşin batışı esnasında hilalin görülmesi veya önceki ayın otuz güne tamamlanmasıyla olur. Yüce Allah’ın değişmez kanunlarından (sünnetullah) birisi de yarattığı varlıklar içinden bazılarını diğerlerine –kendi bildiği bir takım hikmetlere binaen- üstün kılmasıdır. Allah bazı mekânları, bazı zamanları, bazı şahısları diğerlerine üstün kılmıştır. Yüce Allah beldelerden Mekke’yi, ibadethanelerden Kâbe’yi, cennet katları içinden Firdevs’i, meleklerden Cebrail’i, Peygamberlerden Hz. Muhammed'i (s.a.v.), kitaplardan Kur’an’ı, günlerden Cuma’yı, gecelerden Kadir gecesini, aylardan Ramazan’ı kendi cinslerine üstün kılmıştır. 

"Üç aylar" ifadesi Kur’an ve Sünnet’te yer almaz. Kur’an’da Araplar arasında bir örf olarak savaşmanın haram kabul edildiği dört aya (Zilkade, Zilhicce, Muharrem , Receb) gönderme yapılır. Bu dört haram aydan bir tanesi de Receb ayıdır.Recep ayına özel belirli bir oruç ya da namaz türü bulunmamaktadır. Bununla birlikte Receb ayının ilk gecesinde yapılan duanın reddolunmayacağı yönündeki kanaat ilk dönemden itibaren mevcuttur.. Nitekim, Hz. Ömer'in oğlu Abdullah'ın şöyle dediği rivayet edilir: 

"Şu beş gecede yapılan dua reddedilmez:

1) [Perşembeyi Cumaya bağlayan] Cuma gecesi,
2) Receb ayının ilk gecesi,
3) Şaban ayının ortasındaki [Berat] gece[si],
4-5) İki bayram [öncesindeki arefe] gecesi."

(Abdürrezzak, Musannef, IV, 317 (7927 no'lu rivayet) 

Bunun dışında "haram aylar"da oruç tutmayı tavsiye eden genel bazı hadisler bulunmaktadır.

Nitekim Hz. Peygamber'in (s.a.v.) şöyle dediği rivayet edilir:

“Haram aylarda bazen oruç tut, bazen terk et.” (Ebu Davud, Sıyam, 54) 

Receb ayı da haram aylardan birisi olması sebebiyle bu ayda oruç başta olmak üzere sâlih amellerin diğer zamanlara göre daha faziletli olduğunu söyleyebiliriz. Bu ayın ilk gecesinde (yani bu gece) dua etmenin ayrı bir faziletinin bulunduğunu söyleyebiliriz. Receb ayı girdiğinde Allah Resûlü'nün (s.a.v.) şöyle dua ettiği söylenir:

“Allah’ım Receb ve Şaban’ı bize mübârek kıl ve bizi Ramazan’a ulaştır.”

(Taberânî, el-Mu'cemü'l-evsat; IV, 189 (3939 no'lu rivayet); Beyhakî, Şuabu'l-îman, V, 348 (3534 no'lu rivayet) 

Bir müslümanın üç ayları en güzel değerlendirme yol ve yöntemi, din konusunda "sahih ilim" ve "sâlih amel"dir. Sahih ilim için bu mübârek zaman dilimlerinde Kur'an' ve sünnet ile içli dışlı olmalı, bilgimizi ve amelimizi arttırmak için gayret göstermeliyiz. Bu sebeple Kur'an'ı, bir tefsirden, hiç değilse açıklamalı bir mealden baştan sona okumaya gayret göstermeli, Allah Resûlü'nün hayatını anlatan bir eseri baştan sona okumalı, yine onun sünnetini ortaya koyan bir eseri baştan sona okumalıyız.Bu konuda özellikle Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından yayınlanan "Hayat Mesajı Kur'an" ve "Hadislerle İslam" adlı eserler Kur'an ve sünneti yakından tanımak, içselleştirmek için iyi bir başlangıç olabilir. 

Unutmamalı ki Kur'an'a sahip çıkmanın en iyi yolu onu okumak, anlamak ve yaşayan bir Kur'an olmaktır. Hz. Âişe'nin (r.a.) ifadesiyle Allah Resûlü'nün ahlakı Kur'an idi. Öyleyse Kur'an'ı, peygamberimizin sünnetini dikkate alarak hayatımıza yansıtmalıyız. Rabbimiz, bu zamanları en güzel şekilde değerlendirmeyi bizlere nasip eylesin. Biz de peygamberimizin duası ile bitirelim:

"Allah'ım! Recep ve Şaban'ı bize bereketli kıl ve bizleri Ramazan'a ulaştır."

(Soner Duman, Günümüz Fıkıh Problemleri (bazı tasarruflarla)