Afganistan'da yönetim Afganlara geçiyor. Kâbil'de dün düzenlenen uluslararası konferansta, 60 ülkenin temsilcileri, Afgan Devlet Başkanı Hamid Karzai'nin ülkesi için sunduğu planı prensipte onayladı. Toplantıda ortak bildirinin ana noktaları şöyle oldu:

- Afgan ordusu 2014 yılından itibaren ülkenin her köşesinde tam yetki sahibi olacak, böylece Amerikan ve İngiliz askerleri de geri çekilebilecek.

- Afgan ordusu iki yıl içinde 171 bin askere ve 134 bin polise çıkarılacak.

Direnişçilere "Eve Dönüş Yasası"

- Şiddetten vazgeçtiğini söyleyen Taliban'ın topluma kazandırılması için yeni bir program başlatılacak. Uluslararası camia bunun için bir fon oluşturacak. BM geri kazanma programı çerçevesinde bazı orta düzey Taliban liderlerinin ismini uluslararası kara listeden çıkaracak.

- İnsani yardımın en az yarısı hükümet bütçesi üzerinden dağıtılacak.

- Kadın haklarının Afganistan'ın geleceğinin en önemli unsurlarından biri olduğunu hatırlatan ülkeler, kızların ve erkeklerin eğitimine, korunmasına, sağlığına yatırım yapacak.

NATO: "Hemen Gitmeyeceğiz"

Afganistan'da yabancı askerlerin çekilme planı böylece ilk kez netlik kazanmış oldu. ABD daha önce Temmuz 2011'de geri çekilmeye başlayacağını açıklamıştı. İngiltere de 2014'te tüm askerlerini geri çekmiş olmayı umuyor. Uluslararası camianın desteğiyle bu ilk kez somut bir plan haline geldi. Ancak dört yıl içinde yabancı askerlerin tamamen çekilmesi inandırıcı değil. Nitekim NATO Genel Sekreteri Anders Fogh Rasmussen de devir teslimin çok uluslu gücün ülkeden tamamen çekileceği anlamına gelmediğini söyledi. Rasmussen ayrıca, Afganistan'a destek vermeye devam edeceklerini de belirtti.

Taliban'la Pazarlık Yapılacak

Amerikan ve İngiliz askerlerinin tehlikeli güney bölgelerinden tamamen çekilmesi halinde Afgan askerlerinin burada kontrolü ellerinde tutmasına imkânsız gözüyle bakılıyor. Taliban'ın en azından bu bölgelerde tekrar mutlak hâkim olması kesin gözüküyor.

Zaten biraz da bu nedenle Taliban'la masaya oturma fikri tartışılıyor. Afganistan'da tarihi konferansın perde arkasında Taliban'la masaya oturma ihtimali vardı. Afganistan ve İngiltere pazarlığa sıcak bakıyor, ancak ABD henüz resmi duruşunu açıklamadı. İngiliz The Guardian gazetesi ise üst düzey Amerikalı yetkililere dayandırdığı haberinde Obama yönetiminin Taliban'la görüşme fikrine yaklaştığını söyledi. Gazeteye göre, yönetim olası bir pazarlık için hazırlık yapmaya başladı. Afganistan'a aracılar gönderildi. BM'nin eski Afganistan Temsilcisi Lahdar Brahimi'nin de görüşmelere aracılık yapması ihtimali gündeme geldi.

Barack Obama, seçimlere hazırlanırken, "İktidara gelince ABD'nin düşmanlarıyla görüşürüm" demişti.

Bir Afgan'a 93 Dolar, Amerikan Askerine 1 Milyon Dolar Harcanıyor

Kâbil'deki konferansın ana konularından biri büyük devletlerin gönderdiği yardımların hükümet üzerinden dağıtılmasıydı. Afganlar, tüm yardımın asker ve polis yetiştirme gibi koalisyon askerlerinin bir an önce ülkeden çıkmasını sağlayacak projelere gittiğini savunuyordu. Afganistan'a bugüne kadar yapılan 40 milyar dolarlık yardım ciddi bir sonuç vermedi. Afgan yönetimi, fakirlerin çoğunun güvenli kuzey bölgelerinde yaşadıkları için uluslararası kamuoyu tarafından unutulduğunu söylüyor.

%39 Afganların yüzde 95'inin suya erişimi yok. Nüfusun yüzde 39'u (9 milyon kişi) fakirlik sınırının altında yaşıyor.

Her 30 dakikada bir kadın hamilelik ya da tüberkülozdan ölüyor. Ülkede iki dakikada bir çocuk hayatını kaybediyor.

542 MİLYON Ülkeye yapılan insani yardım 2002'de 542 milyon dolarken bugün 80 milyon dolara geriledi.

93 Afganistan'da kişi başına yıllık insani yardım miktarı 93 dolar. Bir Amerikan askerinin Afganistan'da geçirdiği bir yıl ise 1 milyon dolara mal oluyor.

60 Ülke Katıldı

Konferansa 60 ülke, 12 uluslararası organizasyon ile 40 dışişleri bakanı katıldı. Konferans Kur'an okunarak açıldı. Konferansta Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, "Afganistan Afganlarındır" dedi. ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton ise, "Afganistan yönetimi birçok sorunla yüz yüze gelecekleri bir döneme giriyor. Özellikle yönetimi düzeltmek için yaptıklarından çok memnunuz. Ancak daha yapılacak çok iş var" yorumunu yaptı.