ABD öncülüğündeki Batı emperyalizmine karşı verdiği uzun soluklu ve zorlu direnişten sonra Allah’ın izniyle muzaffer çıkan Taliban’ın ilan ettiği Afganistan İslam Emirliği birinci yılını dün itibariyle geride bıraktı. Ülkenin yeniden yapılanması ve kalkınması önünde hala çok ciddi engeller bulunuyor. Taliban’ın süreç içerisinde Afganistan’daki diğer toplumsal ve siyasal aktörlerin de katkısıyla inşallah bu zorlukların üstesinden geleceği ümit ediliyor.

Ama gel gör ki Taliban’ın önderliğinde bir geçiş süreci yaşamakta olan Afganistan’ı böyle okumayanlar da var. Her Taliban dendiğinde adeta öcü görünler halen de az değil. Eski Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün de bu kervana katılması dikkat çekici. Sözüm ona Taliban, Abdullah Gül gibi Müslümanlara zarar veriyormuş! İnsan sormadan edemiyor; Afganistan’da 20 yıl boyunca en ağır işkence ve katliamların işlendiği Amerika ve NATO işgali sırasında bir Müslüman olarak Abdullah Gül acaba hangi itirazları yükseltmişti?

Abdullah Gül’ün İslam dünyasındaki eksik ve yanlışları dile getirmesi elbette güzel bir davranış. Ancak NATO işgaline hiçbir itiraz yükseltmeden, demokrasi adına sistematik olarak işlenen işkence, yıkım ve katliamlara dair tek kelime etmeden, işgalin yol açtığı kayıp ve zararların uluslararası yargının tazminatlar tayin etmesi gerektiğini vurgulamadan Taliban karşıtlığına soyunması çok basit, çok çirkin ve kullanıma çok elverişli bir pragmatizm olmuştur.

Kaldı ki Taliban’ın veya bir başka İslami hareketin, cemaatin, tarikatın veya çevrenin kritiğini yaparken Kur’an-ı Kerim ve Sünnet merkezi pozisyona alınmadan doğru ve faydalı bir kritik serdedilmemiş olur.

Taliban’ı burka veya benzeri Afgan geleneklerini İslam’ın esası gibi sunması üzerinden tartışmaktan ileriye geçememe hastalığı ciddi bir oryantalist travmaya işaret ediyor. Bu travma ne Afganistan’daki toplumsal ve kültürel şartları idrak edebiliyor ne de Rusya’dan Amerika’ya emperyalist işgalcilere karşı sergilenen şerefli direnişin asli kaynaklarını görebiliyor. Taliban’dan neşet etmiş tek bir terör eyleminin olmaması bu zevatın Afganistan değerlendirmelerinde görülmediği gibi, ülkenin kronik sorunlarından birisi olan uyuşturucu ile verilen güçlü ve kararlı mücadele de ne hikmetse görmezlikten geliniyor.

Gerçi bu idrak sorunu sadece siyasilerin sorunu değil ama Abdullah Gül gibi tecrübeli bir siyasi liderin bu düzeyde beyanatlar vermesi Türkiye’deki politik ve bürokratik entelijansiyanın ne derece ağır travmalara maruz kaldığını işaretliyor.

Abdullah Gül’ün Serbestiyet.com’a verdiği mülakattan:

ABD’nin Afganistan topraklarından çekilip Taliban’ın fiilen yönetime başlamasının ardından geçen bir senelik süre zarfında, ülkede büyük çaplı terör eylemlerinin yaşanmaması ve bu bağlamda kanın durması memnuniyet vericidir. Her ne kadar küçük ölçekli çatışmalar yaşansa da bunlar kitlesel boyutlara ulaşmamıştır ve ülke genelinde bir istikrardan bahsetmek mümkün.

Diğer yandan, bir yıllık sürede Taliban, maalesef, temel hak ve özgürlükleri dikkate alan bir yönetimi Afganistan’da yürürlüğe koyamamış ve komşuları ile ilişkilerini sağlam bir zemine oturtamamıştır. Böyle bir davranışla, uluslararası yardımlardan faydalanma fırsatını da kaçırmıştır.

Bunun en büyük sebeplerinden biri, Taliban yönetiminin kadınlara ve kız çocuklarına yönelik uyguladığı ayrımcı tutumdur. Kız çocuklarının eğitimine yönelik çıkardığı engeller Afgan toplumu içerisinde huzursuzluk yaratmaktadır ve sürdürülemez bir hal almıştır. Bununla birlikte, bu tutum, Afgan halkına yardım etmek isteyen ülkelerin elini kolunu da bağlamaktadır. Üstelik Taliban yönetimi, bir takım gerçek dışı dini gerekçeleri bahane ederek böyle bir uygulama içerisinde bulunmakla İslam’a ve Müslümanlara en büyük zararı aslında farkında olmadan kendisi vermektedir. Nitekim, kadın-erkek herkesin eğitim görmesi, bilakis İslam’ın açıkça teşvik ettiği bir öğretidir. Dolayısıyla, önümüzdeki süreçte, Afganistan’da temel insan haklarına riayet edilmesi, kız çocuklarına eğitim imkânı sunulması ve kadınların iş ve sosyal hayata katılımının engellenmemesi Taliban yönetiminin başarması gereken en öncelikli konulardır.