Ankara, 15 Temmuz darbe kalkışmasının ardından Fethullah Gülen’in iadesi için Washington’a yaptığı baskıyı arttırıyor. Bugüne kadar Gülen’in tutuklanması talebiyle daha önce açılan davaların dosyalarını ABD Adalet Bakanlığı’na gönderen Ankara, şimdi kalkışmayla Gülen örgütünün bağlantısını ortaya koyan kanıtları topluyor.

Kanıtların toplanmasının ardından ABD'ye verilecek belge hazırlandığında, Dışişleri ve Adalet bakanları ABD'ye gidecek.

Bakanların ziyareti öncesinde ABD Genelkurmay Başkanı Joseph Dunford Türkiye'ye geldi. Dunford’un ilk durağı İncirlik oldu.

İncirlik, 15 Temmuz gecesi kullanılan üslerden biriydi. 15 Temmuz darbe kalkışmasında havalanan jetlere yakıt ikmâli yapan uçaklar İncirlik'ten havalanmış, üssün Türkiyeli komutanı Tuğgeneral Bekir Ercan Van tutuklanmıştı. Yaklaşık on gün sonra ABD Üçüncü Hava Kuvvetleri Komutanı Timothy Ray üssü ziyaret etmişti.

Başarısız darbe kalkışmasında ABD parmağı olup olmadığına dÂir tartışmalarda İncirlik’in kullanılmış olması dikkat çeken noktalardan biri olmuştu.

Sabah gazetesi yazarı Hasan Bülent Kahraman “İncirlik'in kullanıldığı bir darbe girişiminden ABD'nin haberinin olmayacağına, hatta darbe hazırlıklarını bilmeyeceğine kargalar bile güler.” demişti.

İncirlik'ten Ankara'ya gelecek olan Dunford, Başbakan Yıldırım, Genelkurmay Başkanı Akar ve Savunma Bakanı Işık ile görüşecek. Yıldırım ile görüşmesi saat 17'de Çankaya Köşkü'nde başlayacak.

Akar ile Dunford, darbe kalkışmasının ardından iki kez telefon görüşmesi yapmıştı. Dunford, İncirlik'in faaliyetlerinin devamına ve IŞİD'le mücadelede işbirliğine vurgu yaparken Akar, Gülen'in iadesi konusunda mevkidaşının desteğini istemişti.

Erdoğan, A Haber'de verdiği röportajda Dunford'un pazartesi günü Ankara'ya geleceğini söyledi ve “En ideali Fethullah Gülen'in teslim edilmesi.” dedi.

“ABD'den Samimi Bir Duruş Görmedik”

ABD’nin 2013’ten bu yana mücadele edilen ve Mayıs 2015’te resmen “terör örgütü” olarak kabul edilen Gülen cemaatinin lideri Fethullah Gülen’i bugüne kadar iade etmemiş olması, ilişkilerin gerilmesine sebep oldu. 15 Temmuz darbe kalkışmasının ardından gerilim arttı. İlk günden itibaren Ankara’dan ABD’ye sert mesajlar iletildi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, perşembe akşamı Külliye’de görüştüğü TBMM Başkanlık Divanı’nda bulunan milletvekillerine, “ABD’den samimi bir duruş görmedik, ama’lı, fakat’lı, lâkin’li konuşmalar yapıldı.” dedi.

“İş Başka Yere Gider”

Başbakan Binali Yıldırım da, hafta sonu gazetelerin Ankara temsilcilerine yaptığı açıklamada ABD’ye mesaj verdi.

“Adam darbe yapmaya kalkıyor, hâlâ delil istiyorsunuz.” diyen Yıldırım, “15 Temmuz olayları ortadayken ayak sürerlerse iş başka bir yere gider.” ifadelerini kullandı.

Obama: ABD’nin Bilgisi Olduğu İddiaları Yanlış

ABD Başkanı Barack Obama, konuyla ilgili yaptığı ilk kamuya açık konuşmasında ABD'nin darbe hakkında önceden bilgisi olduğu iddialarının yanlış olduğunu iddia etti, “Bu dedikodular Türkiye'deki Amerikalıları riske atıyor.” dedi.

22 Temmuz günü Washington’da bir basın toplantısında konuşan Obama, Fethullah Gülen'in iadesiyle ilgili olarak da, “Süreç hukuka uygun şekilde ilerleyecek, karar verici ben değilim.” ifadelerini kullandı.

ABD Başkanı, Cumhurbaşkanı Erdoğan'a, Gülen'in, başarısız darbe girişiminde dahli olduğunu düşünüyorsa kanıt sunması gerektiğini söylediğini de aktardı.

Bozdağ: Obama’nın Bildiğinden Eminim

Obama’nın bu açıklamasına en sert tepki, iki gün sonra Adalet Bakanı Bekir Bozdağ’dan geldi.

24 Temmuz günü Kanal 7'ye darbe kalkışmasıyla ilgili açıklamalarda bulunan Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, ABD'nin, 15 Temmuz darbe kalkışmasını Fethullah Gülen'in yaptığını bildiğini anlattı:

“Sayın Obama kendi adını nasıl biliyorsa o kadar bildiğinden eminim. Amerikan istihbaratının bildiğinden eminim. Amerika Dışişleri Bakanı'nın bildiğinden eminim. Yani şu saatten sonra bunda bir tereddütleri olmadığından çok netim, çok eminim.”.

ABD yönetiminden bugüne kadar 2 Haziran’da yaptığı “Gülen hareketini terör örgütü olarak görmüyoruz.” açıklamasının ardından farklı yönde bir açıklama gelmedi. Ancak Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, 28 Temmuz’da katıldığı CNN Türk yayınında “ABD'nin yaklaşımında da olumlu anlamda bir değişiklik var ama bizim için esas, iade edilip edilmemesidir.” dedi.

Gülen, 1997'den bu yana ABD'nin Pensilvanya eyaletinde yaşıyor. [Fotoğraf: Reuters]

Gülen’den ABD’ye Çağrı

Bu sırada Fethulah Gülen de, ilk kez Amerika’nın en büyük gazetelerinden New York Times’a bir makale yazarak ABD yönetimine kendisini iade etmemesi çağrısında bulundu.

Bu adım, Ankara’da “İade edilmekten korkuyor.” değerlendirmelerinin yapılmasına yol açtı.

Kaynak: Al Jazeera, Sabah, New York Times