Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından Türkiye’nin zengin kültürel birikimini daha da zenginleştirmek ve yeni kültür politikalarına yön vermek amacı ile 3-5 Mart tarihleri arasında gerçekleştirilen III. Millî Kültür Şûrası sonuç raporu yayınlandı. Şura kapsamında 17 ana başlık belirlenerek Türkiye’nin önde gelen sanat ve fikir insanları uzun soluklu bir çalışma gerçekleştirdiler.

Komisyonlar, tarihsel ve kültürel havzaların birikiminden beslenen, “ulus-devlet” kavrayışını aşan bir kültür politikası belirlenmesi gerektiğini, devletin kültür politikalarında kültür hayatına yön veren, önünü açan, destekleyen bir rolü olması gerektiğini ifade ettiler.

Çalışmalar sonucunda her bir komisyon Türkiye’nin yurt dışında tanıtımı, milli kültür unsurlarının ihyası, şehir kültürü eğitimi, sahne sanatlarının desteklenmesi gibi pek çok konuda öneriler sundu.

Şehir planlamasına Kültür Bakanlığı katkı sağlamalı

Prof. Dr. A. Haluk Dursun başkanlığında toplanan Kültür Politikaları Komisyonu önerileri arasında Kültür ve Turizm Bakanlığının yeniden yapılandırılması, tarihî eserlerin yoğunluklu olarak bulunduğu yerlerdeki şehir planlamasında ve şehirlerin genel estetiğinin korunmasına yönelik çalışmalarda Kültür ve Turizm Bakanlığının söz sahibi olması ve vergi indirimleri ile bu indirimlerin kapsamları yer aldı.

Kültür Diplomasisi Komisyonu ise yurtdışında Türkçe ve Türkçeden çevrilen kitapların satış ve dağıtımının desteklenmesi, özel müzelerin ve kamu müzelerinin, kültür diplomasisine katkı sağlayacak şekilde desteklenmesi ve yenilerinin kurulması için teşvik edilmesini önerdi.

Kültür sponsorluğuna vergi muafiyeti

Ali Saydam başkanlığında çalışmalarını gerçekleştiren Kültür Ekonomisi Komisyonu ise kültür ve sanat ürünlerinin satın alınmasında Kamu İhale Kanunu mevzuatında gerekli kolaylaştırıcı düzenlemelerin yapılmasını önerdi. Yetenek sahibi insanların ve girişimcilerin teşvik edilmesi bunun için, başta İstanbul’un yeni oluşturulacak bölgesinde olmak üzere yurt sathında “kuluçka” programları yürütülmesi ve “yaratıcı (kreatif) ekonomi parkları” kurulmasını öneren komisyon özel sektörün sponsorlukları ve finansörlüklerinin, vergi muafiyeti ve istisnaları gibi araçlarla özendirilmesi gerektiğini savundu. Kültür ürünlerinin üretimi ve tüketiminden KDV ve stopaj kaldırılmalıdır denildi.

Marka müzeler

Kültür Varlıkları, Müzeler ve Arkeoloji Komisyonu Başkanı Nezih Başgelen komisyon olarak müzelerde müzenin içeriğine/koleksiyonuna uygun donanıma sahip yabancı dil bilen ve bilimsel ölçekte yayın yapma kapasitesine sahip nitelikli uzmanların görevlendirilmesi ve müzelerin mutlaka profesyonel kadrolarca yönetilmesini önererek müzelerde markalaşma, kurumsal kimlik, kaynak yaratma ve pazarlama konularında günümüzün bilimsel verileri ışığında profesyonel yaklaşımlara öncelik verilmesi gerektiğinin altını çizdi.

Şükrü Karatepe başkanlığında çalışan Yerel Yönetimler Komisyonunda da dünyadaki başarılı örneklere uygun olarak, Ahi Evran, Ali Kuşçu, Dede Efendi, Erzurumlu İbrahim Hakkı, Evliya Çelebi, Şeyh Hamdullah, Mimar Sinan, Nazım Hikmet, Osman Hamdi gibi yaşadıkları şehirlere bilim ve sanat adına büyük katkılar sağlamış değerlerimizi yaşatan müzeler kurulması öneriler arasında yer aldı.

Sahne sanatçılarına askerlik kolaylığı

İskender Pala başkanlığında çalışan Sahne Sanatları Komisyonu ise İstanbul Atatürk Kültür Merkezi ve muadillerinin bina ve yönetsel olarak ihya edilmesi, sahne sanatlarının yurt genelinde yaygınlaşabilmesi maksadıyla başlangıçta Samsun, Hatay, Kayseri ve Gaziantep gibi illerde Devlet Tiyatroları Bölge Müdürlükleri açılmasını önerdi. Yerli eserlerin repertuara kabulünde yaşanan telif ödeneğinin de tartışıldığı komisyonda sahne sanatçılarının erken yaş eğitimleri dolayısıyla askerlik ve benzeri durumlar nedeniyle sanatsal verimliliklerinin kesintiye uğratılmaması ve sahne arkası çalışanlarının çalışma koşullarının iyileştirilmesi ve mesleki gelişimlerinin sağlanması da öneriler arasında yer aldı.

Restorasyonlar Kamu Onayına Sunulmalı

Sonuç raporunda tarihsel ve sosyolojik olarak toplum hafızasında yer etmiş mekân ve yapılara yönelik fiziki müdahalelerden ve herkesi ilgilendiren ve etkileyen yeni yapıların inşası, mevcutların yenilenmesi, restorasyonu veya yıkılmasından önce kamuoyunun bilgilendirilmesi, projelerin tartışmaya açılması gerektiğine de yer verildi.

Sinema fonu kurulsun

Deniz Bayrakdar başkanlığında çalışan Sinema, Radyo Ve Televizyon Komisyonu’nda ise ortak kültürel hafızaya sahip ülkelerin de dâhil olduğu İstanbul merkezli bir “sinema fonu” ve “sinema enstitüsü” oluşturularak, ortak filmlerin yapılması ve bu fonun kurulması için Kültür ve Turizm Bakanlığı, Türkiye Tanıtma Fonu ve vakıflardan destek alınması önerildi. Kültür ürünlerinin üretimi ve tüketiminden KDV ve stopajın kaldırılması yanında ödüllü filmlere destek ve teşvikler de öneriler arasında.

Özel korolar teşvik edilmeli

Yalçın Çetinkaya başkanlığında çalışan Müzik Komisyonu ise telif, vergilendirme ve müzik piyasasının düzenlenmesi ve denetlenmesinin elzem olduğunun altını çizdi. Özel kuruluşlar nezdinde korolar kurulmasının teşvik edilmesi, özel müzik topluluklarına destek verilmesi, topluma, aileye ve çocuklara ait ortak müzik repertuarı oluşturmayı ve çalgının aile hayatında yaygınlaştırılmasını teşvik edici uygulamaların hayata geçirilmesi de komisyon önerileri arasında yer buldu.

AVM lisansına sanat mekânı şartı

Uğur Derman başkanlığında çalışan Görsel Sanatlar Komisyonu’nun önerileri arasında kamu binaları ve yapılarında, meydanlarda, metro vb. halka açık mekanlarda sanat eserlerinin yer almasının temin edilmesi, AVM benzeri binalarda müze/galeri gibi sanat mekânlarının açılmasının ruhsat şartı haline getirilmesi var.

İstanbul’a Modern Türk Edebiyatı Müzesi

Beşir Ayvazoğlu’nun başkanlığını yürüttüğü Dil ve Edebiyat Komisyonunda çocuklar için yerli masal külliyatının yayımlanması, İstanbul’da Modern Türk Edebiyatı Müzesi kurulması, yurtdışında Türk Edebiyatı Festivallerinin düzenlenmesi ve Uluslararası Yunus Emre ödülü tanzim edilmesi önerileri yer aldı.

Sefa Saygılı başkanlığında çalışan Aile ve Kültür Komisyonu önerileri arasında bakanlıklar, Diyanet İşleri Başkanlığı, üniversiteler ve STK’ların, aile kültürünün ve kadının güçlendirilmesi ile zararlı yayınlardan korunmaları konularında ortak çalışmalar yürütmeleri yer aldı. Komisyonların önerileri arasında Kültür ve Turizm Bakanlığı ve TRT işbirliğiyle sanat ve kültür alanında yayın yapan bir televizyon kanalının kurulması da yer aldı.

Yurtdışı Kültür Şurası yapılmalı     

Adnan Tekşen başkanlığında çalışan Yurtdışı Türkler ve Kültür Komisyonu islamofobi ve farklı ırkçı yaklaşımlar karşısında yurtdışında yaşayan vatandaşlarımızın yaşadıkları ülkelerde haklarının hukuki güvenceye alınması; kültürel kimliklerine daha çok sahip çıkarak maruz kaldıkları saldırıları karşılaması; Türkiye’nin yurtdışında yaşayan Türkler için kültür politikaları ve stratejilerinin belirlenebilmesi amacıyla bir “Yurtdışı Kültür Şûrası” yapılmasını önerdi.

Envanter veri tabanı standartlaşmalı

Ülkemizin mevcut kültür envanteri veri tabanlarının birleştirilerek standart ve yurtdışındaki envanterlerle uyumlu hale getirilmesi ve söz konusu veri tabanının sürekli güncellenmesi de öneriler arasında yer aldı.