10 yıl önce Amerikan Ulusal Güvenlik Kurumu'nun (NSA) sırlarını ifşa eden ve o tarihten beri sürgünde yaşayan eski istihbarat görevlisi Edward Snowden, 2013'teki gözetleme tekniklerinin bugünkü teknolojiye kıyasla "çocuk oyuncağı" olduğunu söyledi.

Snowden, ifşalarının 10. yılında verdiği bir mülakatta, yaptıklarından pişmanlık duymadığını ve bu süreç içinde kaydedilen bazı olumlu değişiklikler olduğunu söyledi.

İngiliz Guardian gazetesine konuşan Snowden, fiziksel ve dijital dünyada mahremiyet ihlalleri konusunda endişeli olduğunu belirtti ve sadece devletlerin ve büyük teknoloji firmalarının değil, parasını ödeyip herkesin satın alabileceği video gözetleme kameraları, yüz tanıma, yapay zeka ve muhaliflere ve gazetecilere karşı kullanılabilen Pegasus gibi casus yazılımlar konusunda uyarıda bulundu.

Snowden, 2013'e referansla, "Bizi aldatmayacağı konusunda devlete güvendik, ama aldattı. Bizi kullanmayacakları konusunda teknoloji şirketlerine güvendik, kullandılar. Aynı şey yine olacak, çünkü gücün doğasında bu var" diye konuştu.

40 yaşındaki Snowden, 2013 yılında, NSA'ye bağlı olarak çalışırken, Amerikan istihbaratının telekomünikasyon şirketleriyle işbirliğine ilişkin gizli belgeleri, ABD'nin ülke dışındaki gizli dinleme ve izleme faaliyetleri hakkındaki ayrıntıları kamuoyuna sızdırmıştı.

Snowden, ABD'de yargılanacağı endişesiyle kaçarak Rusya'ya sığınmış ve geçen yıl bu ülkenin vatandaşlığını almıştı.

Bundan dolayı Snowden'a yöneltilen eleştiriler, Rusya'nın 24 Şubat 2022'de Ukrayna'yı işgale başlamasının ardından daha da yoğunlaştı.

Snowden, bunlara rağmen yaptığından pişman olmadığını söyledi.

Ancak son iki yıldır kamuya açık etkinliklerde konuşmalarını, medyada ve sosyal medyada görünürlüğünü azalttığını, bunda kısmen iki küçük çocuk sahibi olma gibi ailevi sorumluluklarının da etken olduğunu ifade etti.

İfşanın sonuçları

Snowden, uçtan uca şifrelemenin yaygınlaşmasını sızıntıların olumlu sonuçlarından biri olarak değerlendirdi.

NSA'nın Apple, Google, Facebook gibi büyük teknoloji şirketleri üzerinden kişisel verilere ulaştığının ortaya çıkması üzerine bu şirketler uçtan uca şifrelemeyi planlanandan yıllar önce devreye sokmak zorunda kaldı.

Snowden, 2013 yılına referansla "Küresel internet trafiğinin büyük kısmı elektronik olarak çıplak dolaşıyordu. Şimdi ise bu nadir görülen bir durum" diyor.

Ancak Snowden, mahremiyete zarar veren teknolojik gelişmelerden endişe duyduğunu belirtiyor.

2013'teki ifşaların ardından hemen bir düzelme olması beklentisinin gerçekçi olmadığını belirten Snowden, "Bu devam eden bir süreç. Ve hayatımızın geri kalanında, çocuklarımızın hayatında ve sonrasında da bu konuda çalışmamız gerekecek" diyor.

ABD ve İngiltere'deki istihbarat örgütleri, Snowden'ın ifşasıyla başlayan mahremiyet tartışmasının faydalı olduğunu, ancak İngiliz Dış İstihbarat Servisi'nin (MI6) insan istihbaratı operasyonlarını kapatmak zorunda kalması gibi sonuçların zararının daha ağır bastığını savunuyorlar.

Diğer bir şikayetleri de 2013'teki ifşalardan Amerikan NSA ve İngiltere Hükümet İletişim Merkezi'nin (GCHQ) tek kötü niyetli aktörler olarak yansıtılması, Rusya ve Çin'in internette yaptıklarının görmezden gelinmesi.

Bu iddialara karşı çıkan Snowden, o dönemde kimse "Rusya ve Çin'in melek olduğunu düşünmüyordu" diyor.