Deniz Gezmiş ve iki arkadaşının idam edilmelerinin 40. Yılında 12 Mart darbesine yol açan karanlık olaylar tartışılıyor. 1971'de THKP-C tarafından kaçırılan İsrail Başkonsolosu Efraim Elrom'u öldürdüğü iddia edilen Hava Yüzbaşı İlyas Aydın'ın akıbeti hala merak konusu.

Deniz Gezmiş ve iki arkadaşının idam edilmeleriyle ilgili bir belgeselde konuşan bir gazeteci İlyas Aydın'dan söz ediyordu.

Döneme tanıklık eden gazeteci, İsrail Başkonsolosu Efraim Elrom'un öldürülmesi olayına adı karışan İlyas Aydın'ın fotoğrafları yayımlandığı halde esrarengiz bir biçimde ortadan kaybolduğuna dikkat çekiyordu.

Mahir Çayan'ların kurduğu THKP-C (Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi üyesi) İlyas Aydın, Hava Kuvvetleri'nde yüzbaşıydı.

THKP-C'nin ordu içerisindeki bağlantıların kilit ismi Çayan'ın kayınbiraderi Yüzbaşı Orhan Savaşçı'ydı.

İlyas Aydın da Orhan Savaşcı kanalıyla THKP-C ile ilişkilendirilmişti.

'9 Mart' darbe girişimi akamete uğrayıp 12 Mart darbesi gerçekleştikten sonra Mahir Çayan ve arkadaşları kendi başlarına yola devam etme kararı almışlardı.

Tutuklu arkadaşlarının serbest bırakılmasını sağlamak için İsrail Başkonsolosu Efraim Elrom'u kaçırmışlardı.

Tarihler 17 Mayıs 1971'i gösteriyordu.

Güvenlik güçleri 23 Mayıs günü, Nişantaşı'nda bir daireye baskın yaptıklarında Elrom'un cesediyle karşılaştılar.

Failler ise ortadan kaybolmuşlardı.

İLYAS AYDIN ÖLDÜRMÜŞ!

Mahir Çayan ve arkadaşı Hüseyin Cevahir bilahere bir evde kıstırılmışlardı.

Cevahir çatışmada hayatını kaybetmiş, Çayan ise yaralı olarak ele geçirilmişti.

Çayan savcılığa verdiği ifadede Elrom'u kendisinin öldürdüğünü söylemişti.

Mahkemede ise Elrom'u öldürenin kim olduğunu bilmediğini söylemiş, daha sonra da İlyas Aydın'ın ismini vermişti.

Jandarma erleri mahkemede Mahir Çayan'a ait bir pusula ele geçirmişti.

Ulaş Bardakçı'ya verilmek istenen pusulada 'Elrom'u İlyas Aydın öldürdü' yazıyordu.

Mahkemede sanıklardan Necati Sağır ise çelişkili bir ifade vermişti.

Sağır, Elrom'un öldürülmesi sırasında İlyas Aydın'la aynı evde kaldığını ve Elrom'un öldüğünü de radyodan duyduklarını söylemişti.

Ulaş Bardakçı sert bir tepki göstererek 'Necati Sağır yalan söylüyor' diyerek tepki göstermişti.

Necati Sağır daha sonra ifadesini değiştirecekti.

Mahir Çayan, Elrom'u İlyas Aydın'ın öldürdüğünü Hüseyin Cevahir'in kendisine söylediğini iddia etmişti.

İlyas Aydın firardaydı, Cevahir ise hayatta değildi.

THKP-C'nin kurucularından Yusuf Küpeli de İlyas Aydın'ın Elrom'un katili olarak lanse edilmesini tuhaf karşılamıştı.

Bakın ne diyor:

'Elrom'u öldürmüş olan kişiye, 'Neden İlyas'ın adını verdin?, Gerçekten o mu öldürdü yoksa ajan mı demek istedin?' diye sordum. Yanıtı, 'hayır o öldürmedi, ajan da demek istemedim, sadece yurt dışında olduğunu sandım!' oldu. 'Peki yakalansa idi ne olacaktı?', diye soruyu sürdürdüğümde, yanıtı, 'ifade değiştirecektim!' oldu...'

Turhan Feyizoğlu'nun 'Mahir' kitabında yer alan bir bilgiye göre ise Mahir Çayan arkadaşı Oktay Etiman'a şunları söylemişti:

'İlyas Aydın'la MİT bağlantı kurmuş. MİT İlyas'a ajanlık önermiş. Kabul etmesini, bize de istihbarat getirmesini istedim.'

Rivayetler farklı farklıydı.

Oğuzhan Müftüoğlu'nun söylediği gibi İlyas Aydın olayı THKP-C'nin MİT'le ilişkisi konusundaki söylemlere malzeme oluşturmuştu.

ÇOK KARMAŞIK BİR OLAY

İlyas Aydın İstanbul'dan kaçarak Ankara'ya gelmişti ve subay arkadaşlarının evinde saklanıyordu.

Mahir Çayan, Oğuzhan Müftüoğlu'ndan Aydın'ın saklandığı evin basılabileceğini, bu yüzden Aydın'ın oradan alınıp güvenli bir yerde saklanmasını istemişti.

Oğuzhan Müftüoüğlu ve Koray Doğan, İlyas Aydın'ı bularak Keçiören'de bir arkadaşlarının evine bırakmışlardı.

Mahir Çayan ve arkadaşları Maltepe Askeri Cezaevi'nden kaçtıktan sonra İlyas Aydın'la yakından ilgilenmişlerdi.

'Bitmeyen yolculuk' kitabında Adnan Bostancıoğlu, Oğuzhan Müftüoğlu'na 'Mahir'in hassasiyeti niye? Yani sizi polisin karakol kurması muhtemel bir eve gönderecek kadar' diye sormuştu.

Müftüoğlu şöyle cevap vermişti:

'Onu bilemiyorum. İlyas Aydın olayı çok karmaşık bir olay, ben de tam olarak çözebilmiş değilim. Biraz da o yüzden anlatıyorum. Mesela Ulaş'ın öldürüldüğü günün ertesinde Keçiören'deki arkadaşların yanına gitmiştim. Arkadaşlar Ulaş'ın ölümünü öğrendiklerinde İlyas Aydın'ın ağladığını, daha sonra da oradan çıkıp gittiğini ve bir daha geri dönmediğini söylediler, kaçmış yani... Ben Mahir'lerin kaldığı yere geldiğimde olayı anlatınca, Mahir hiç duraksamadan 'Ajan' dedi. Alkaya'yla Veyis'e söylendi ve 'Nasıl kaçırdılarsa gitsinler yakalayıp getirsinler!' dedi. Ben doğrusu çok şaşırdım. Mahir'e, 'Sen adama şimdi ajan diyorsun ama o zaman beni niye öyle birini kurtarmak için , karakol ihtimali olan eve gönderdin' diye

sordum. İlyas'ın Ulaş'ın ölümünü duyunca ağladığını anlattım. 'Ajan olsa ağlar mı' diye sordum. Ertuğrul (Kürkçü) da 'asıl ajanlar ağlar' diye Türk filmi gibi bir laf etmişti. Halimiz çok hoştu doğrusu.'

Oğuzhan Müftüoğlu'na göre Mahir Çayan baştan itibaren İlyas Aydın'dan şüpheleniyordu. Ama emin olamamıştı. Polisle de MİT'le de ilişkisi olduğunu biliyorlar. İkili çalıştığını düşünüyorlar ama esas kime çalıştığını bilemiyorlar. O konuda tereddütlüyken, bu kaçma olayını düşününce ajan olduğu kanaatine ulaşmıştı Mahir Çayan.

'ASLANLI MERDİVENDE GÖRDÜM'

Müftüoğlu, Mahir Çayan'la görüştükten sonra bir kez daha İlyas Aydın'ı görmüştü.

Müftoğlu arkadaşı Koray Doğan ile buluşmaya gidiyordu.

Genelkurmay binasının önünden taksiyle geçerken İlyas Aydın'ı görmüştü.

İlyas Aydın, aslanlı merdivenlerin önünde bekliyordu.

Koray Doğan da aynı gün polis tarafından vurularak öldürülmüştü.

Müftoğlu yakalandıktan sonra cezaevinden dışarıdaki arkadaşlarına Aydın'ın ajan olduğunu duyurmuştu.

'İlyas Aydın ajan. Koray Doğan, onu Genelkurmaydan çıkarken görmüş' diye haber göndermişti.

İlyas Aydın'ı görenin kendisi olduğunu saklamıştı.

Bir süre sonra 'Cumhuriyet' gazetesinden Mustafa Ekmekçi, 'Koray Doğan, İlyas Aydın'ı Genelkurmay'dan çıkarken gördüğü için mi öldürülmüş' diye sormuştu köşesinde.

TAKMA ADI PRENSES

İlyas Aydın'ın takma adı 'Prenses' idi.

Müftüoğlu Emniyet'te sorgulanırken polislere 'Herkesi soruyorsunuz niye Prensesi hiç sormuyorsunuz' demişti.

Tepkilerini öğrenmek için ' O ajan değil mi' diye sormuştu.

Polis müdürü, 'Ulan, bu komünistler hem adama Prenses diyorlar hem ajan' diye söylenmişti...

Adnan Bostancıoğlu, Müftüoğlu'na İlyas Aydın hakkındaki kanaatini sormuş ve şu cevabı almıştı:

'İkili oynayan biri olduğu açık. Birileri adına çalıştığı da. Bizim yakalanmamızdan sonra Malatya yöresine gidiyor. Malatya yöresindeki devrimcileri örgütlüyor.'

Müftüoğlu sonrasını şöyle anlatıyordu:

'Oradan Filistin'e gidiyor. Birileriyle ilişki kurup Filistin'e geçiyor. Filistin'de Teslim Töre ve arkadaşları onu yakalıyor, bir eve hapsediyorlar. Gülten Çayan'a haber veriyorlar. Gülten Çayan Paris'ten geliyor. Sorgulanıyor. Teslim Töre'nin bana anlattığına gore adam ajan olduğunu kabul ediyor. Galiba oralarda öldürülmüş. Öyle söylendi. 12 Mart sonrasında Uğur Mumcu, 'İlyas Aydın nerede?' diye yazıp durmuştu, oysa bütün bunları o da biliyordu.'

Kafası karışmıştı Müftoğlu'nun, 'Bir yandan da düşünüyorum; buna rağmen Malatya'da, Filistin'de ne işi vardı. Sadece kendisi değil, onun bağlı olduğu varsaydığımız kurum açısından da soru işareti var. Deşifre olmuş bir eleman niye böyle kullanılsın' diyordu.

EYMÜR BİLE ÇÖZEMEMİŞ!

Kafası karışan sadece Müftoğlu değildi.

O dönemde THKP-C'yle yakından ilgilenen MİT eski mensubu Mehmet Eymür de anılarında şöyle diyecekti:

'Yüzbaşı İlyas Aydın'ın da Kızıldere'ye geldiğini ve baskından önce oradan ayrıldığını öğrenmiştik. Sonradan Ertuğrul Kürkçü ve İlyas Aydın'ın MİT ajanı olduğu iddiaları yayılmaya başladı. Her ikisinin de MİT'le bir alakası olmadığını biliyorum. Ancak İlyas Aydın, benim için de bir şüphedir. MİT değil ama herhangi başka bir örgütün THKP-C İçindeki ajanı olabilirdi.'

Hakikaten esrarengiz bir adamdı İlyas Aydın.

Oğuzhan Müftoğlu bakın ne diyor:

'Aslında İlyas Aydın olayını en iyi bilmesi gereken kişi Yüzbaşı Orhan Savaşçı'dır. İstanbul'da THKP-C davasında yargılandığımız sırada ona da İlyas Aydın'ın MİT görevlisi olup olmadığını sormuştum. O da bana 'MİT nasıl bir örgüt?' diye bir soru sormaktan öteye bir şey söylememişti.'

THKP-C çevresine göre İlyas Aydın, Filistin kamplarında sorgulanarak öldürülmüştü.

Aydın'ın öldürülüp öldürülmediği sorusu daha sonraları Teslim Töre'ye de, Gülten Çayan'a da sorulmadı, sorulduysa da biz bilmiyoruz.

İlyas Aydın ajan mıydı, kime çalışıyordu?

Öldürülmüş müydü yoksa öldürüldüğü söylentisi mi çıkarılmıştı?

Hiç mi bir akrabası, eşi dostu yoktu İlyas Aydın'ın?

Hiç merak etmemişler miydi?

Darbe hükümeti Elrom'un kaçırılacağını biliyordu!

İsrail Başkonsolosu Efraim Elrom'un kaçırılacağını '12 Mart'ın ara rejim hükümeti önceden haber almıştı.

Ama bu bilgi bir işe yaramadı.

'Dev-Genç' liderlerinden Harun Karadeniz anılarında 1971'de Maltepe Askeri Cezaevi'nde yatarken tanık olduğu bir anekdota şöyle yer vermişti:

'Koğuştaki gençler CIA'dan ve MİT'ten bahsediyorlar ve onları küçümsüyorlardı. (27 Mayıs 1960 hareketinin önde gelen isimlerinden Milli Birlik Komitesi üyesi) İrfan Solmazer, 'Çocuklar siz MİT'i pek kenara atmayın, bu işler sizin bildiğiniz gibi değil' dedi. Gençlerin umursamaz tavrını görünce Solmazer sinirleniyor, 'Siz biliyor musunuz ki, Elrom'un kaçırılacağını hükümet sekiz gün önceden biliyordu.' Gençler pek ihtimal vermediler.'

İrfan Solmazer'in destekleyen bir açıklama da yıllar sonra dönemin Başbakan Yardımcısı Sadi Koçaş'tan gelmişti.

Koçaş da anılarında dönemin İçişleri Bakanı Hamdi Ömeroğlu ile arasında geçen bir konuşmayı aktarmıştı.

Ömeroğlu Koçaş'a 'Asıl suçlu İstanbul Emniyeti'dir. 10-15 gün evvel, Emniyet Genel Müdürlüğü, konsolosun kaçırılma ihtimalini tesbit etti. Kendilerine emir vermiş olmamıza rağmen nasıl önlenemez bu iş anlamıyorum' demişti.

Koçaş, 'Ne diyorsun Ömeroğlu, siz biliyor muydunuz bunu?' diyerek karşılık vermişti.

Ömeroğlu ise şu cevabı vermişti:

'Maalesef, evet. Buna rağmen nasıl oldu anlayamıyorum. Yarın öğreneceğiz. Nedenini İstanbul'dan sorduk.'

İstanbul Emniyetinden iki polis şefi 'ihmal'den ötürü bir süre görevlerinden uzaklaştırılmışlardı.

Tuhaf işlerdi bunlar.

İsrailliler İlyas Aydın'ın öldüğüne inanmamışlar!

'Zaman' gazetesinden Fuat Akyol'un 1999'da yaptığı bir dosya haberde esrarengiz Hava Yüzbaşı İlyas Aydın'la ilgili önemli bir bilgi yer alıyordu.

Buna göre, MİT, 15 Aralık 1971 tarihinde bir yazı göndermişti.

'Şam ve Hama'de bulunan ve Sıkıyönetim Komutanlıkları'nca aranan Anarşistler' başlıklı yazıda Yüzbaşı İlyas Aydın'ın da 'Mithat' takma adıyla faaliyet gösterdiği belirtiliyordu.

Hama'deki kampta 6 ve 12 kişiden müteşekkil iki grubun eğitim gördüğü, 6 kişilik grubu İlyas Aydın'ın yönettiği ifade ediliyordu.

MİT'in yazısında 'Anarşistler Türkiye ile zaman zaman haberleşmekte ve Şam'daki Türk sefareti ile temas imkanları aramaktadırlar' ibaresi de yer alıyordu.

İlginç bir bilgiydi bu.

İlyas Aydın'ın 'ajan' olduğu gerekçesiyle Türkiyeli devrimciler tarafından Filistin kamplarında infaz edildiği genel kabul gören bir iddiaydı.

İlyas Aydın gerçekten öldürülmüş müydü, hala bir sır.

16 Temmuz 1982 tarihli 'Milliyet' gazetesinde Özgen Acar imzasıyla Lübnan'ın Sayda şehrinden gönderilen bir haber yer almıştı.

Haberin başlığı şöyleydi:

'İsrail askeri sözcüsü Yarbay Zochi Milliyet'e açıkladı: İsrail ajanları Elrom'un katili Aydın'ın peşinde.'

Habere göre İsrail askeri sözcüsü Samuel Zochi, Elrom'un öldürülmesi olayına karışan bir Türk teröristin Lübnan'da olduğunu saptadıklarını, sözkonusu kişinin ellerindeki tutsaklar arasında olabileceğini söylemişti.

Aynı haberde İlyas Aydın'ın ölmediği, İsrailli ajanlardan kurtulabilmek için böyle bir söylenti çıkarıldığı iddia ediliyordu.

İddiaya göre ise Aydın Suriye'de öldürülmüştü.

Haberde İsrail askeri sözcüsünün, İsraillilerin Elrom olayına karışan hangi şahsı aradıklarını söylemediği de ifade ediliyordu.

Haberin arkası gelmedi ve İlyas Aydın Olayı bir kez daha karanlığa gömüldü.

YENİ ŞAFAK